Freyr

Árgangur

Freyr - 01.09.1956, Blaðsíða 4

Freyr - 01.09.1956, Blaðsíða 4
260 FRE YR þarf að fara að gefa þeim kjarnfóður með túnbeitinni og auka kjarnfóðurgjöfina við þær nythæstu, sem væntanlega hafa þó fengið eitthvað kjarnfóður í sumar. Mun ekki fjarri lagi að ætla, að kýr, sem mjólka yfir 12 kg á dag, þurfi frá byrjun septem- ber kjarnfóður með túnbeitinni, og þá ætti kjarnfóðurgjöfin að vera 400 g af kúafóð- urblöndu fyrir hvert kg, sem kýrin mjólkar fram yfir það, sem telja má, að hún geti mjólkað af túnbeitinni einni saman, en sú nythæð, sem þá er miðað við, lækkar eftir því, sem á líður. Til þess að tengja saman sumar- og vetr- arfóðrunina nota ýmsar nágrannaþjóðir vorar fóðurrófur og fóðurmergkál og fleiri tegundir af auðmeltanlegum kolvetnaauð- ugum fóðurplöntum. Ræktun þessara fóð- urjurta hefur aldrei náð verulegri út- breiðslu hérlendis, enda þótt ýmsar þeirra geti vel vaxið hér, og veldur því ýmislegt, en ekki þá sízt, að ræktun þeirra er nokkuð tímafrek. Munu því fáir hafa slíkt fóður nú. En þeir, sem hugsa sér að rækta slíkar fóðurjurtir næsta ár, ættu að tryggja sér fræ í tíma. Mjög margir bændur hafa valið þann kostinn að rækta hafra sem grænfóður, og hafa ýmsir þá ræktun fastan lið í búskapn- um. Notkun hafra sem grænfóðurs er þó ýmsum vandkvæðum bundin. Oft vilja þeir tréna, ef þeir eru látnir standa óslegnir lengi fram eftir hausti. Þá verða þeir fyrir- ferðarmikið og grófgert fóður, sem getur valdið meltingartruflunum. Margir ráða nokkra bót á þessu með þvi að sá höfrun- um misjafnlega snemma og hafa þannig síðari hluta sumars og á haustin hafra á mismunandi þroskastigi til votheysgerðar og gjafar. Er gott eitt um það að segja. Sé votviðrasamt taka hafrarnir í sig mj ög mikið vatn og vilja fúlna. Er þá mjög tak- markað, hvað gefa má af þeim með góðum árangri. Eigi að gefa hafrana lengi fram eftir hausti, t. d. fram í miðjan nóvember eða lengur, er mjög athugandi hvort ekki er vænlegra að slá þá tiltölulega snemma og þurrka þá, heldur en slá þá jafnóðum. Það er ókostur við hafra sem grænfóður, hve erfiðir þeir eru í allri meðferð. Þar sem svo hagar til, að kýr eru hafðar nálaégt hafraökrunum, getur því verið hagkvæmt að gefa þá í múga fast við girðingu og jafn- vel að færa girðinguna til inn á akurinn eftir því, sem slegið er. Munu ýmsir bændur hafa reynt þetta með góðum árangri. Nauð- synlegt er að koma í veg fyrir, að kýrnar troði hafrana og óhreinki þá, meðan á gjöf stendur, og bezta ráðið til að koma í veg fyrir það, er að smíða jötur úti, sem færa má til eftir þörfum. En því fylgir aukin vinna að gefa á þær, og verður hver að meta fyrir sig, hverju hann vill til kosta. Enn er eftir að minnast á haustfóðrun- ina, þar sem svo er háttað, að hvorki græn- fóður né neitt verulegt magn af há er til. Þar verður að haustlagi að gefa töðu ásamt kjarnfóðri, það borgar sig tvímælalaust betur en eiga hvort tveggja á hættu, að nytháu kýrnar geldist stórlega og síðbær- urnar verði þurrar, auk þess sem allar kýrnar geta lagt af. Þegar farið er að gefa kúnum inni á ann- að borð, vilja sumir bændur taka að minnsta kosti allar nythærri kýrnar á fulla gjöf og hætta að láta þær út, en aðrir vilja nýta grasið á jörðinni til hins ýtrasta, jafn- vel þótt veður taki að spillast. Hér skal ósagt látið, hvorri stefnunni ber að fylgja, og ráða aðstæður þar eflaust nokkru um. Með því að taka kýrnar inn, losna menn við hrakviðrin og haustnæðingana, sem eink- um geta verið miklir á annnesjum, en á móti því kemur svo, að hreyfing er kúnum holl og því eðlilegt að veita kúnum hana sem lengst, þar sem básvistin er hvort sem er mjög löng. En eitt er þó víst, að yfir- breiðslur á kýr gera mikið til að draga úr áhrifum vinds, regns og kulda, og er sjálf- sagt að nota þær, þegar þannig viðrar, en forðast ber áð láta kýrnar standa í höm í einhverju girðingarhorni í slæmum veðr- um, þær verða þá að komast í gott skjól, ef ekki úti þá með því að láta þær inn. Þá ber að forðast að láta þær liggja á blautri og kaldri jörð. Þegar kýrnar verða teknar inn á fulla gjöf í haust, ættu fjósin að vera í eins góðu lagi og unnt er að hafa þau. Það er auð- veldara að framleiða góða mjólk í hreinum

x

Freyr

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.