Freyr - 01.12.1972, Blaðsíða 20

Brúðkaup í Sunnufirði um 1899. Það sýnir búning og brúðarskart hjá lítilli sjómannafjölskyldu. Karl-
arnir eru merktir af fangbrögðum við hverflyndi náttúruaflanna en kúgunarauðkenni bera þeir ekki.
konur mættu með gjafir og góðmeti til
veizluhaldsins.
Og börnin uxu, nóg voru verkefnin við
bú og í skógi, við byggingar og heimilis-
iðnað, allt í forsjá foreldra. Og þar að kom,
að dætur urðu gjafvaxta og biðlar komu
til brúðkaups. Það var jafnan hlutverk
foreldranna að ákveða gjaforðið og var þá
margt, sem tekið var tillit til, efnahagur
ekki sízt og jafnræði í sem flestum hlutum.
Það var ekki vel séð ef hugir ungmenna
stefndu að einu marki gegn vilja foreldra,
og það gat gengið svo langt, að neitað var
um heimanmund ef stúlkan breytti gegn
vilja foreldranna. Svo var það með harð-
angursstúlkuna, sem ekkert fékk að heim-
an af því að foreldrunum mislíkaði gifting
hennar, þeim fannst maðurinn of lágrar
ættar.
En þeim vegnaði vel, ungu hjónunum og
þau voru komin í góð efni þegar tengda-
foreldrar mannsins viðurkenndu hann og
létu þá af hendi heimanmund dótturinnar,
sem þá var lítil þörf fyrir, en allur réttur
var auðvitað til að taka við. En þá var
dóttirin líka orðin „jafn auðug af kven-
silfri og móðirin“. Hitt skeði líka, að börn
hlutu að fara að vilja foreldra. Sveinn frá
Þelamörk hafði í leyni heitið eiginorði
stúlku úr Hallingdal. En það var ekki al-
deilis að skapi foreldra hans, þau ákváðu
honum ekkju eina og bújörðina náttúrlega
með. Þegar trúlofunarveizlan var haldin
tjáði sveinninn heitkonu sinni: „Ég hef
gefið þér hönd mína, en hjarta mitt er í
Hallingdar1. Það væri langt mál að gera
grein fyrir þeim háttum og siðum, sem
tengdir voru festum og fyrirmælum öllum,
en mismunandi siðir í ýmsum landshlutum
gerðu fjölbreytni mikla í tilverunni. Og
þar að kom, að efnt var til brúðkaups,
mikilla veizluhalda með tilheyrandi und-
✓
476
F R E Y R