Freyr

Árgangur

Freyr - 15.07.1978, Blaðsíða 24

Freyr - 15.07.1978, Blaðsíða 24
ir, að sérstakra styrkinga í dreifikerfinu sé þörf í nálega öllum tilvikum. Nálægð slíkra verksmiðja við aðveitustöðvar eða innmöt- unarpunkta er hagkvæmust kostnaðarlega séð frá raforkudreifingarsjónarmiði, en get- ur verið óhagkvæm með tilliti til hráefnis- öflunar. Þessa tvo þætti verður að vega og meta, þegar ákvörðun um staðsetningu er tekin. Um orkuöflun til slíkra verksmiðja er það að segja, að eðlilegast væri, að gerð yrði hverju sinni hagkvæmnisathugun á til- tækum orkugjöfum. Að undanförnu hefur nokkuð verið rætt um nýtingu afgangsorku eða ótryggðs raf- magns til heyverkunar. Landsvirkjun býður ótryggt rafmagn á 58 aura á kWst miðað við núgildandi gjaldskrá og kaup á 132 kW spennu. Við kaup á lægri spennu hækkar verðið um 7%. Þessu til viðbótar kemur dreifingarkostnaður, töp o.fl., þannig að verð til notandans verður verulega hærra en ofangreint verð beint frá Landsvirkjun. Með gjaldskránni fylgja „Almennir skil- málar um sölu ótryggðs rafmagns" til meiri háttar nota, svo sem fjarvarmaveitna, gufu- framleiðslu, heyverkunar o.fl. Til fróðleiks skulu hér rakin nokkur helstu atriðin úr þessum skilmálum: „Uppsett afl notanda skal að jafnaði eigi vera minna en 1 MW.“ „Landsvirkjun skal heimilt að skera niður og rjúfa fyrirvaralaust og um ótiltekinn tíma og sér að skaðlausu afhendingu rafmagns samkvæmt samningum um ótryggt rafmagn, þegar Landsvirkjun telur þess þörf. Skal notandi tryggja fullnægjandi aðstöðu til slíkra ráðstafana, en um framkvæmd þeirra skal fara eftir samningi Landsvirkjunar og hlutaðeigandi flutnings- og dreifiveitu um rafmagnskaupin." „Notandi skal setja upp og reka á sinn kostnað olíukyndingu eða annað varaafl, sem nægir honum til eðlilegra afkasta, þeg- ar rafmagnið er tekið af, nema fyrir liggi skrifleg yfirlýsing frá honum til hlutaðeig- andi flutnings- og dreifiveitu um, að þess sé ekki þörf.“ Ég vil ekki láta hjá líða að minnast lítil- lega á gjaldskrármál yfirleitt, en þau hafa verið nokkuð til umræðu í sambandi við búrekstur að undanförnu. Það sölufyrirkomulag, sem mest er notað í sveitum, er marktaxtinn, sem að okkar mati er hagkvæmur fyrir báða aðila. Marktaxtinn er nær eingöngu notaður í sveitum. Meðalverðið á þessum taxta árið 1977 var um 5,60 kr/kWst, og má telja, að það sé hagstætt verð fyrir bændur. Á sama tíma var heimilistaxtinn um 20—21 kr/kWst. Annar gjaldskrárliður, er snertir bændur og mikið er umræddur, er súgþurrkunar- taxtinn, og hann er af ýmsum talinn óeðli- lega hár og óhagstæður. Það er rétt, sé miðað við verðið á marktaxtanum, en súg- þurrkunartaxtinn er að dómi Rafmagns- veitnanna nálægt raungildi. Árið 1977 voru 211 notendur á þessum taxta, en 1967 voru 547 notendur skráðir á þessum gjaldskrár- lið, og þeim hefur því fækkað stórlega þrátt fyrir fjölgun býla á tímabilinu. Árið 1977 greiddu bændur um 12,50 kr/kWst að með- altali á súgþurrkunartaxta. Meðalnotkun á þessum taxta á ári hefur verið á bilinu 4000 —5000 kWst á ári á öllum svæðum Rarik allt tímabilið frá 1967, svo hér er ekki um verulega notkun að ræða. Ég tel, að bændur búi yfirleitt við hag- stætt verð á raforku til búskaparins, sér- staklega þeir, sem notfæra sér marktaxt- ann. Þess má geta, að samkvæmt upplýs- ingum landbúnaðarráðuneytisins er þáttur raforkunotkunar vegna búrekstrar ekki nema 1—1,3% af veltu meðalbýlis. Að lokum vil ég endurtaka það, sem fyrr greindi, að fjárveitingar til styrkingar dreifi- kerfis í sveitum hafa verið alls ófullnægjandi á síðustu árum og tillögur Rafmagnsveitn- anna verið skornar það mikið niður, að lítið sem ekkert hefur verið unnt að gera til að viðhalda sómasamlegri þjónustu í mörgum héruðum landsins. Vil ég hvetja bændasam- tökin til samvinnu við Rafmagnsveitur rík- isins um þetta mikilvæga mál, þannig að meiri árangur náist en hingað til. 482 F R E Y R

x

Freyr

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.