Freyr - 15.07.1978, Blaðsíða 22

Einfasa spennistöS.
ar fjárhæðir að ræða, og því er það íhug-
unarefni, hvaða lausn er hagkvæmust um-
fram ákveðin mörk, t.d. 6 km. Sú spurning
hlýtur að vakna, hvort þessum fjármunum
yrði ekki betur varið til annarra þarfa innan
sveitarafvæðingarinnar, og reynt yrði að
jafna aðstöðu þessara býla á annan máta,
t.d. með því að nota heimilisdíselstöðvar
áfram og skipuleggja reglubundið eftirlit
með þeim.
Það mun láta nærri, að nú séu um 5000
býli tengd dreifikerfi Rafmagnsveitnanna,
og aðrar heimtaugar í sveitum eru um 1400
eða um 6400 húsveitur alls, eins og það er
kallað á máli rafveitumanna. Heildardreifi-
kerfi Rafmagnsveitnanna vegna framan-
greindra tenginga mun nú vera frá 6500—
6800 km langt, eftir því hvort heimlínur eru
taldar með eða ekki. Heimlínur eru þær
línur, er liggja frá spennistöðvum að hús-
veitu og eru með sömu spennu og er hjá
notanda. Við getum því litið svo á, að fyrsta
áfanga sveitarafvæðingarinnar sé að mestu
lokið.
Miðað við verðlag þessa stundina mun
láta nærri, að íramangreind dreifikerfi
með heimveitum kosti um 12,5 milljarða
króna. Stefnan við framkvæmd þessa á-
fanga var og er að koma rafmagni til sem
flestra býla á sem stystum tíma og fyrir
sem minnst fjármagn. Þetta verður að telj-
ast hafa tekist, en auðvitað hefur það komið
niður á flutningsgetu dreifikerfanna og
notkunarmöguleikum raforkunnar. Línurnar
voru lagðar þannig fyrst og fremst, að þær
þyldu sem best veðurfarslega áraun, þ.e.
úrkomu og vinda, einnig voru þær að stór-
um hluta einfasa, tveggja víra á fyrrihluta
tímabilsins, en á síðasta áratug eins vírs
einfasa. Þessar línur eru mun ódýrari en
þriggja fasa línur. Einnig réði miklu, sér-
staklega á fyrrihluta tímabilsins, að notkun
var mikið til aðeins bundin við lýsingu og
eldun. Með breyttum búskaparháttum hefur
mikil aukning orðið í raforkunotkun í sveit-
um og vegur þar rafhitun og aukin véla-
notkun við heyverkun þyngst. Er nú svo
komið, að mörg þessara kerfa hafa ekki
nægilega flutningsgetu, og er nauðsynlegt
að styrkja þau með aukna flutningsgetu
fyrir augum. Rafmagnsveiturnar hafa á und-
anförnum árum leitast við að styrkja þessi
kerfi eins og tiltækt fjármagn hefur leyft,
en það hefur hvergi nærri nægt til þessa
mikla verkefnis. í þessu sambandi má geta
þess, að Rafmagnsveiturnar gerðu tillögu til
fjárlaga 1978 um 550 milljóna króna fjár-
veitingu til styrkingar sveitaveitna, en sú
upphæð var skorin niður í 140 milljónir
króna, sem er alls ófullnægjandi til þessa
mikla og brýna verkefnis.
Á árinu 1975 fól Orkuráð verkfræðistof-
480
F R E Y R