Freyr - 01.08.1987, Blaðsíða 19

Eiríkur Loftsson,
Steinsholti, Gnúpvezjahreppi
Skemmdir á kartöflum við
upptöku
Pað er mikilvœgt fyrir kartöfluframleiðendur að sem mest að vöru þeirra komist
ólöskuð á borð neytanda. Meðal þeirra þátta sem áhrif hafa á þetta er meðhöndlun
kartaflnanna við upptöku. Þar verða þœr iðulega fyrir miklu hnjaski, sem oft má
komast hjá. Af því leiðir að mótstaða þeirra gegn sjúkdómum minnkar og geymsluþol
minnkar.
Skemmdir kartaflna.
íslenskar kartöflur eru í nokkru
frábrugðnar erlendum kartöflum
við upptöku. Stuttur sprettutími
og lítill þroski við upptöku veldur
því að hýði þeirra er þunnt og
viðkvæmt. Það eykur líka á vand-
ann að upptakan fer seint fram og
oft við óhentugar aðstæður.
Skemmdum kartaflna af völd-
um vélameðhöndlunar hefur er-
lendis einkum verið skipt í fjóra
flokka.
1. Svartir blettir, (black spots).
Vegna högga. Dökkblá litar-
breyting á hýði en engin sjáan-
leg skemmd á vefnum.
2. Marblettir, (bruises). Af völd-
um högga. Getur verið um lit-
arbreytingu að ræða og vefja-
los verður í sterkjunni.
3. Skurðir, (shatter cracks).
Skurðir af völdum harkalegrar
meðferðar og skarpra brúna,
sem kartöflunar lenda á.
4. Sprungur, (splits). Sprungur
myndast vegna högga.
í tveimur seinni flokkunum er
hýði kartaflnanna rofið: hérlendis
hefur mest borið á þannig
skemmdum. Eru því aðeins metn-
ir tveir flokkar skemmda hér-
lendis.
1. Skaddaðar kartöflur. Ef áverk-
ar eru dýpri en 2 mm.
2. Hruflaðar kartöflur. Allar
minni skemmdar.
Upptökuvélar.
Fyrsta tæknin sem fram kom við
kartöfluupptöku var afar einföld
og byggði eingöngu á því að
auðvelda uppgröft kartaflnanna.
Síðan hafa komið vélar sem skera
upp og dreifa úr kartöfluhryggjun-
um og í framhaldi af þeim afkasta-
miklar, sjálfvirkari vélar sem skila
kartöflunum í poka eða kassa.
Ef gerður er samanburður á því
að taka upp með höndum og vél-
um, er mismunurinn einkum fólg-
inn í tvennu. í fyrsta lagi eru
Fylgst með karlöflum á fœribandi upptökuvélar. (Ljósm. Ólafur Guðmundsson).
Freyr 587