Freyr - 01.12.1993, Blaðsíða 23

23.'93
FREYR 859
breiðslu sauðfjársjúkdóma og út-
rýmingu þeirra. Gildissvið laganna
er víðara þar sem þeim er ætlað að
ná til allra sjúkdóma í dýrum, bæði
húsdýra, gæludýra sem og villtra
dýra. Hér er um veigamikla breyt-
ingu frá fyrri löggjöf að ræða sem
tók aðallega mið af baráttunni við
sauðfjársjúkdóma, af skiljanlegum
ástæðum.
í þriðju grein segir að yfirdýra-
læknir sé ráðherra til ráðuneytis
varðandi alla dýrasjúkdóma og
framkvæmd laganna. Hér verður
sú breyting á að sérstök fram-
kvæmdnefnd, sauðfjársjúkdóma-
nefnd, eins og kveðið var á um í 4.
gr. laga nr. 23/1956 varðandi sauð-
fjársjúkdóma, er lögð niður. Þess í
stað hefur embætti yfirdýralæknis
með höndum framkvæmd og sam-
ræmingu um allar aðgerðir í bar-
áttu við og útrýmingu á
sjúkdómum í búfé og öðrum
dýrum hér á landi, sem er til þess
fallið að markvissari og betri
nýting á starfskröftum við dýra-
sjúkdómavarnir fáist.
í kaflanum um tilkynninga-
skyldu og sjúkdómsgreiningu er sú
skylda lögð á alla sem hafa ástæðu
til að ætla að dýr sé haldið smit-
sjúkdómi að tilkynna það dýra-
lækni eða lögreglu. Jafnframt er
kveðið á um mismunandi úrræði
sem dýralækni ber að beita eftir því
hve hættulegir sjúkdómarnir eru
taldir vera. í þeim tilvikum sem
dýrasjúkdómarnir eru hættulegir
mönnum og dýrum og með geta
með útbreiðslu sinni valdið eða eru
líklegir til að valda stórfelldu tjóni,
ber dýralækni tafarlaust skylda til
að tilkynna yfirdýralækni um þá og
jafnframt að grípa strax til varúð-
arráðstafana til að hefta útbreiðslu
sjúkdómsins eða til útrýmingar
hans.
Það er nýmæli að nú ber öllum
dýralæknum að fylgja fyrirmælum
yfirdýralæknis um skráningu
sjúkdóma en einungis héraðsdýra-
læknum bar þessi skylda sam-
kvæmt eldri lögum og jafnframt
skulu þeir gera allar þær ráðstafan-
ir til varnar og upprætingu
Riðuveik kind.
sjúkdóma sem tilgreindir eru í
reglugerðum og auglýsingum þar
um. Þessi skylda tekur nú ekki
aðeins til héraðsdýralækna, eins og
bent er á hér að framan, heldur
tekur hún einnig til sjálfstætt starf-
andi dýralækna, en nauðsynlegt er
að allir sem að dýralækningum
koma séu á verði vegna síaukinnar
hættu á að smitsjúkdómar berist til
landsins vegna bættra og hraðari
samgangna og mögulegs innflutn-
ings á sláturafurðum í framtíðinni.
Elgendum dýra er skylt að
hlndra útbrelðslu dýra-
sjúkdóma.
í grein laganna um varnarað-
gerðir er að finna yfirgripsmikla
upptalningu á ráðstöfunum sem
ráðherra getur kveðið á um í því
skyni að hindra útbreiðslu dýra-
sjúkdóma og til að afstýra hættu og
tjóni af völdum útbreiðslu þeirra.
Þá er nýmæli að varnaraðgerðir
geta einnig tekið til eiganda eða
umráðaaðila dýra en slíkt getur
verið mikilvægt hvað snertir fjöl-
marga smitsjúkdóma.
Ein mikilvægustu atriði þessara
laga er að finna í kaflanum um
fyrirbyggjandi aðgerðir en að efni
til er hann svipaður 2. og 3. grein
laganna nr. 11/1928 um varnir gegn
því að gin- og klaufaveiki og aðrir
alidýrasjúkdómar berist til lands-
ins. Skv. nýju lögunum er þeim
vörutegundum fjölgað sem óheim-
ilt er að flytja til landsins og við
bætast eftirtaldir vöruflokkar;
gróðurmold blönduð alidýraá-
burði, kjötmjöl, beinamjöl, fóður-
vörur unnar úr afurðum eða úr-
gangi spendýra eða fugla, blóð og
blóðvatn, notaður reiðfatnaður,
notuð reiðtygi og annað sem notað
hefur verið við geymslu eða flutn-
ing á dýrum og dýraafurðum.
Einnig er landbúnaðarráðherra
heimilt að banna með auglýsingu
innflutning á öðrum vörum sem
hætta telst á að smitefni geti borist
með.
Eigendum búfjár, sem fargað er
skv fyrirmælum landbúnaðarráð-
herra, eiga rétt á bótum úr ríkis-
sjóði. Aðalreglan er sú að bótum
ríkissjóðs er ætlað að svara til verð-
gildis afurða og rekstrartaps sem
sannanlega leiðir af eyðingu
búfjárins. Jafnframt segir að nýt-
anlegar afurðir við niðurskurð
komi til frádráttar heildarbótum
eiganda.
Það er nýmæli í þessum lögum
að skýrt er kveðið á um skyldu
eigenda eða umráðamanna til að
veita yfirdýralækni, héraðsdýra-
læknum og fulltrúum þeirra að-
gang að húsnæði, búum og fyrir-
tækjum þar sem dýr eða afurðir
þeirra eru og veita þeim allar upp-
lýsingar sem nauðsynlegar eru
vegna eftirlits og rannsókna. Það
er ljóst að eftirlits- og rannsóknar-
aðilurn er nauðsyn á að hafa greið-
an aðgang að öllum þeim stöðum
þar sem dýr og afurðir þeirra eru
en oft er brýnt að fá án tafar allar
upplýsingar sem skipt geta máli í
tengslum við eftirlit og rannsóknir
hættulegra sjúkdóma. Greininni er
ætlað að ná yfir slík tilfelli en í fyrri
lögum skorti að slík heimild væri
fyrir hendi.
Gert er ráð fyrir landbúnaðar-
ráðherra skipi þriggja manna dýra-
sjúkdómanefnd sem skal vera ráð-
gefandi um aðgerðir til útrýmingar
dýrasjúkdómum og hvers konar
Frh. á bls. 875.