Freyr - 01.06.1995, Blaðsíða 29

liðlega 20 ár og nokkrir nemendur
þar hafa unnið að verkefnum á
þessu sviði. Þar er í undirbúningi
stofnun sérstakrar námsbrautar í
lífrænni ræktun með áherslu á rækt-
un, gæði og markaðssetningu garð-
ávaxta. Þá er áformað að auka
fræðslu um lífræna ræktun á öllum
námsbrautum skólans. Bændaskól-
inn á Hólum í Hjaltadal leggur rfka
áherslu á umhverfisvernd og vist-
vænan búskap í allri kennslu þótt
ekki sé boðið upp á sérhæfð nám-
skeið í lífrænum landbúnaði. A því
eru þó góðir möguleikar, einkum á
fiskeldissviði, svo sem í sambandi
við bleikjueldi, en grundvöllur hef-
ur ekki verið til slíks vegna skorts á
framleiðslureglum. Komið hefur til
tals að reka fjárbúið á Hólum með
lífrænum hætti og hafa slíkar um-
ræður einnig tengst hrossabúskap
og kennslu í hrossarækt á staðnum.
d) Leiðbeiningar.
Forystumenn bændasamtakanna
hafa sýnt lífrænum landbúnaði mik-
inn áhuga undanfarin tvö ár og er
nú þegar kominn vísir að leiðbein-
ingaþjónustu á þessu sviði í tengsl-
um við nokkrar búgreinar. I Bænda-
höllinni eru nú tiltækar ýmsar upp-
lýsingar um lífrænan landbúnað,
bæði í bókasafni og hjá einstökum
starfsmönnum, og sérstakt átak
hefur verið gert til að afla upplýs-
inga um markaði erlendis og mynda
tengsl við framámenn í lífrænum
landbúnaði, t.d. hjá IFOAM, Al-
þjóðasamtökum lífrænna landbún-
aðarhreyfmga. Möguleikar lífræns
landbúnaðar á íslandi hafa verið
kynntir víða, bæði innanlands og
utan, og hefur það verið samdóma
álit erlendra sérfræðinga sem hing-
að hafa komið að hér séu sóknar-
færi á þessu sviði. Þá hafa nokkrir
lands- og héraðsráðunautar, ásamt
fagmönnum í rannsóknum og
kennslu, sótt námskeið og ráð-
stefnur í lífrænum landbúnaði bæði
innanlands og utan. Komið hefur
verið á sambandi við ýmsa erlenda
búvísindamenn sem vinna við líf-
rænan landbúnað en flestir hafa þeir
áður þjónað þeim hefðbundna. Að
dómi nefndarinnar eru þetta allt
skref í rétta átt og tekur hún undir
það álit búnaðarmálastjóra að leið-
beiningaþjónustan þurfi að vera í
stakk búin til að geta sagt bændum
hvaða skilyrði séu í einstökum
búgreinum og á einstökum jörðum
til lífræns búskapar, hverjir afkomu-
möguleikamir séu og hún þarf að
geta gefið bændum allar tiltækar
upplýsingar um vottun og notkun
lífrænna vörumerkja. Nefndin gerir
ráð fyrir að þótt vottunarstofur
annist eftirlit á búunum og bendi
ætíð á sitthvað sem betur megi fara
þurfi leiðbeiningaþjónustan að tak-
ast á við aukin verkefni í tengslum
við eflingu lífræns landbúnaðs svo
sem í sambandi við ýmiss konar
IV. Tillögur ncfndarinnar.
1. Líta ber á eflingu lífræns landbún-
aðar sem nýsköpun, leið til að
snúa vöm í sókn. Gera þarf sér-
stakt átak til að styrkja faglega
stöðu hans eigi hann að ná út-
breiðslu hér á landi. Til þessa
verði tekið tillit við gerð nýrra bú-
vörusamninga, endurskoðun kvóta-
kerfa og annars er varðar mótun
landbúnaðarstefnu framtíðarinnar.
2. Samstillt átak verði gert til að
efla rannsóknir, kennslu og leið-
beiningar í þágu lífræns landbún-
aðar. Þannig verði gerðar
Við aðlögun að viðurkenndum lífrœnum búskap getur þurft að gera einhverjar
breytingar á innréttingum gripahúsa, t.d. áfjósum. Bœndur eru hvattir til að kynna
sérnýju reglugerðina. (Freysmynd).
skýrsluhald, bókhald, áburðaráætl-
anir, fóðuráætlanir, skipulagningu
beitar, kynbótarstarf, vistvæna
tækniþróun og endurbætur eða ný-
byggingu gripahúsa. Raunar snertir
lífrænn landbúnaður öll svið leið-
beiningaþjónustunnar en miklu
máli skiptir hversu vel tekst til um
eflingu fyrrnefndu faglegu þátt-
anna, rannsókna og kennslu. A
liðnum árum hefur leiðbeininga-
þjónustan iðulega sýnt framkvæði,
t.d. varðandi eflingu ýmissa ný-
búgreina, og benda viðtöl nefndar-
innar við forystumenn bænda ein-
dregið til þess að þeir hafi fullan
hug á að efla leiðbeiningarþjónustu
fyrir lífrænan landbúnað eftir því
sem þörf krefur.
áherslubreytingar á forgangs-
röðun rannsóknarverkefna. Óll-
um nemendum bændaskóla, bú-
vísindadeildar og garðyrkjuskóla
verði gefinn kostur á grunn-
fræðslu í lífrænum búskap og
boðið verði upp á sérhæfð nám-
skeið bæði fyrir nemendur skól-
anna svo og vegna endurmennt-
unar bænda, ráðunauta og starfs-
manna vottunarstofa. Leiðbein-
ingaþjónustan, bæði á landsvísu
og úti í héruðum, leggi fyrst um
sinn megin áherslu á að gefa
bændum ráð um aðlögun jarða
og búgreina, kynni nauðsynlegar
breytingar í búskaparháttum og
gefi allar tiltækar upplýsingar
um afkomu í lífrænum búskap.
6. ’95 - FREYR 261