Freyr - 01.11.1995, Blaðsíða 36

dæmi um samanburð á reiknaðri fóðurþörf hjá
mjólkurkú og gefa okkur þær forsendur að lífþungi
hennar sé 430 kg, gróffóðurát 9,5 kg þurrefnis á dag og
meltanleiki þess 71 %. í hverju kg af þurrefni reynast
vera 0,74 F.f.e eða 0,81 FEm..
Tafla 4. Áhrif breytts orkumats á reiknaða
daglega kjarnfóðurþörf mjólkurkúa miðað við
mismunandi dagsnyt af 4% mœlimjólk.
Reiknaðar fóðureiningar í kjarnfóðri til að mœta
Nytþ örfum til viðhalds og mjólkurframleiðslu.
kg/dag F.f.e FEm Mismunur, FEm - F.F.e
10 0,60 0,80 +0,20
20 3,00 4,60 + 1,60
30 8,60 10,20 +1,60
40 12,60 15,10 +2,50
Reiknað er með einni fóðureiningu í kg þurrefnis bæði
af F.f.e og FEm.
Tölurnar í töflu 4 sýna að við hækkandi dagsnyt er
reiknuð fóðurþörf í mjólkurfóðureiningum (FEm)
nokkru hærri en í fitufóðureiningum. Þennan mismun er
fyrst og fremst hægt að rekja til tveggja þátta. í fyrsta
lagi að matseiningarnar eru ekki eins og margt bendir til
að viðhaldsþarfímar hafi verið of lágt metnar í
fitufóðureiningum. Hins vegar því að nýja matsaðferðin
metur gildi gróffóðurs til mjólkurframleiðslu hærra
heldur en fitufóðureiningin og þvr meir sem gróf-
fóðurgæðin eru lakari eða fóðrið trénisríkara.
Orkuþarfir sauðfjár.
Hér eru sýndar daglegar orkuþarfir áa til viðhalds og
mjólkurframleiðslu miðað við eitt til þrjú lömb
samkvæmt hinni nýju orkumatsaðferð.
Þungi á Viðhalds- Til viðhalds og mjólkurframl. FEm/dag
fœti, kg þarjir. FEm 1 lamb 2 lömb 3 lömb
40 0,52 1,9 . .
50 0,62 2,0 2,6 -
60 0,71 2,1 2,7 3,0
70 0,80 2,2 2,8 3,1
80 0,88 2,3 2,9 3,2
90 0,96 2,4 2,9 3,2
100 1,04 2,4 3,0 3,3
Reiknað er með að ær í bötun þurfi 5,6
mjólkurfóðureiningar (FEm) á kg þyngdaraukningar, -
ásetningsgimbrar og gemlingar 2,6 mjólkurfóðurein-
ingar (FEm) fyrir hvert kg vaxtarauka. Til fósturvaxtar
er reiknað með 0,1 FEm á dag frá því 6 vikum fyrir burð
og 0,4 FEm á dag hjá einlembu og 0,6 FEm á dag hjá
tvílembu síðustu vikuna fyrir burð.
Lokaorð.
Hér að framan hefur í mjög grófum dráttum verið
fjallað um þær breytingar sem eru að verða á aðferðum
til að meta fóðurorku og orkuþarfir jórturdýra. Farið er
468 FREYR - 11 '95
nokkrum orðum um helstu forsendur breytinganna og
tilgang og einnig helstu afleiðingar þeirra í hagnýtri
fóðrun. Eins og nefnt er að framan er hér verið að feta
sömu braut og Norðmenn sem gerðu hliðstæða breyt-
ingu hjá sér frá ársbyrjun 1993.
Rétt er að vekja athygli á því að við erum að taka í
notkun orkumatsaðferð sem er þróuð í Hollandi og þar
með eru flestallar matsstærðir fengnar úr þarlendum
athugunum og sumpart alþjóðlegum rannsóknum sem
liggja að baki. Þessar stærðir höfum við enn sem komið
er að mjög takmörkuðu leyti náð að sannreyna í
innlendum fóðrunarrannsóknum eða við innlendar
framleiðsluaðstæður. Að því leyti er rétt og skynsamlegt
að taka erlendum tölum með ákveðnum fyrirvara nú í
byrjun á meðan við erum að safna reynslu. Hinsvegar
hefur þessi nýja aðferð svo marga kosti umfram eldri
aðferð að við höfum tæpast nokkra ástæðu til þess
fyrirfram að véfengja að hollenskar viðmiðunartölur
(eða erlendar) geti gilt við okkar búskaparaðstæður.
Það mun aftur á móti verða viðfangsefni bænda,
leiðbeinenda og rannsóknamanna nú fyrsta kastið að
prófa sig áfram og meta kosti og galla orkumats-
aðferðarinnar eða almennt gildi hennar við okkar
aðstæður.
Helstu tákn og skammstafanir:
kcal = kílókaloría
kJ = kflójoul
NKF = virkar (nettó) kaloríur til fitunar
F.f.e = fitufóðureining
FEm = mjólkurfóðureining
HO = heildarorka
MO = meltanleg orka
BO = breytiorka
NO = nettóorka
NOm = nettóorka til mjólkurmyndunar
q = orkustyrkur í fóðri / orkuþéttni
kv = nýting breytiorku til viðhalds
km = nýting breytiorku til mjólkurmyndunar
kf = nýting breytiorku til fitunar.
Altalað á kaFfistofunni
Fóðurþörf Fyrir nokkru var haldinn fundur með forðagæslu- mönnum á Suðurlandi og ráðunautum Búnaðarsam- bands Suðurlands, ásamt Óttari Geirssyni ráðunauti hjá BI og umsjónarmanni með forðagæslu. Á fundinum var rætt um mat á fóðurforða, fóðurþörf búfjár, ásetningsmál o.fl. Síðustu ræðu fundarins flutti Þórður Guðnason, bóndi í Köldukinn í Holtum, og hljóðaði hún þannig: Einn er hlutur alveg skýr, um það vil ég geta. Milliliðir og möppudýr mikið fóður éta.