Freyr - 01.08.1998, Blaðsíða 26

Auk hefðbundinnar tvíþátta blend-
ingræktar er stundum notuð svoköll-
uð endurtekin tvíþátta blendinga-
rækt. Aðalmarkmið þessarar rækt-
unaraðferðar er að fá fram sem
mestan blendingsþrótt fyrir þá eig-
inleika sem háðir eru erfðaeðli gylt-
unnar. Blendingsgyltur, eða YL-
gyltur í 1. ættlið, erfa einungis þessa
eiginleika frá móður sinni sem er L-
gylta. Með því að nota gölt af öðru
hvoru upphafskyninu á blendings-
gylturnar í 1. ættlið eða YL-gyltur
kemur fram hámarksblendingsþrótt-
ur varðandi þá eiginleika sem háðir
eru erfðaeðli gyltna. Þessi aukni
blendingsþróttur kemur fram hjá
gyltum í 2. ættlið eða Y(YL) - gylt-
um þar sem þær eru yfirleitt mjög
frjósamar og eiga auðvelt með að
festa fang. Ahrif annarra eiginleika,
sem ekki eru háðir erfðaeðli gyltna,
verða að sjálfsögðu minni þar sem
skyldleiki foreldranna eykst.
Dæmi um endurtekningu á tvíþátta
blendingsrækt:
Upphafsforeldrar: Yorkshire-göltur
1. ættliður:
Landkynsgylta
YL-blendingar
Yorkshire-göltur
2. ættliður:
Y (YL)-blendingar
Dæmi um þríþátta blendingsrækt til framleiðslu
á sláturgrísum:
Foreldrar: Yorkshire-göltur
YL-blendin gyltur
Landkyns-gylta
Duroc-göltur
D(YL)-blendingar-sláturgrísir
Þríþátta blendingsrækt:
Þríþátta blendingsrækt er fram-
kvæmd til að fá gjömýtingu á blend-
ingsþrótti hjá gyltum og afkvæm-
um. Til þess að fá gjömýtingu á
blendingsþrótti er notaður göltur af
þriðja kyninu á YL eða LY-blend-
ingsgyltur. í þríþátta blendingsrækt
em yfirleitt tvö frjósömustu kynin
notuð til að framleiða blendings-
gyltur sem síðan er haldið undir
gelti af kynjum sem skara fram úr
hvað varðar kjötgæði.
íneðra dæminu hér að ofan er
sýnt hvemig Danir nota þríþátta
blendingsrækt til framleiðslu á slát-
urgrísum. Þar sést að notaðir em
Durocgeltir á blendingsgyltumar úr
1. ættlið. Durockynið er þekkt um
allan heim fyrir afbragðs kjötgæði
Tafla 2. Samanburður á niðurstöðum úr
dönskum rannsóknum frá árunum 1980 og 1992
Danskt landkyn D(YL)-blendingar
I979-1980 1992
Fjöldi lifandi grísa í goti 9,7 11-12
Fjöldi grísa við fráfæmr 8,6 10-11
Aldur grísa við fráfærur 43 dagar 21-28 dagar
Fjöldi gota hjá gyltu á ári 1,94 2,4-2,5
Fjöldi grísa eftir gyltu á ári 15,9 24-27
Aldur 25 kg grísa 87 dagar 70 dagar
Aldur 100 kg grísa 220 dagar 150 dagar
Vaxtarhraði grísa frá 25 kg til slátrunar 565 g á dag 800-975 g á dag
FEs á kg vaxtarauka 3,38 FEs 2,75-2,60 FEs
(“Landboforeningemes Landskontor for Drifts0konomi” - “Avl og produktion af
svin 1983”, tafla 10, bls. 17, tafla 11, bls. 18. “The Danish Pig Breeding Programme
1992” - The Federation of Danish Pig Producers and Slaughterhouses”, bls. 4).
og vöðvafyllingu. Þessi afbragðs
kjötgæði hjá Durockyninu stafa
meðal annars af miklu magni af
fitusprengdum vöðvum eða mikilli
fitu milli vöðvaþráðanna. Þessir
fitusprengdu vöðvar gera kjötið
safaríkt og ljúffengt. Rétt er að
minna á að ekki kemur fram neinn
blendingsþróttur þegar um kjötgæði
er að ræða þar sem arfgengi þessara
eiginleika er mjög hátt. Hér er um
hlutbundnar erfðir að ræða þannig
að sláturgrísir (D(YL)) fá þessi kjöt-
gæði í arf frá Durocgöltunum. Með
ströngu úrvali á Durocgöltum hefur
reynst auðvelt að koma til móts við
óskir neytenda hverju sinni hvað
varðar fitumagn og bragðgæði.
Markmið kynbótastefnu
í svínarækt
Markmið núverandi kynbótastefnu
er að gera íslenska svínarækt sam-
keppnishæfa við svínarækt í ná-
grannalöndum okkar og geta þannig
mætt erlendri samkeppni á svína-
kjötsmarkaðinum hér á landi. Hér á
eftir verður annars vegar gerð grein
fyrir niðurstöðum úr dönskum rann-
sóknum frá árunum 1980 og 1992
26 - Freyr 1 0/98