Freyr - 01.08.1998, Page 36

°'7%3,4%
3,0%
31,1%
15,9%
45,9%
O Andvana
■ Kuldi/svetti/lasburða
□ Lagst á/slasaöir
; aSýkingar
■ Vanskapanir
□ Annað
Mynd 1-6. Dreifing afdánarhópum samkvœmt skráningum frá svínabúm D-H.
arflokka eftir got nr. gyltnanna sést í
töflu 1-5. Gyltur sem hafa gotið 8
sinnum eða oftar hafa frekar hátt
hlutfall af grísum í dánarhópunum
skita og liðbólga enn þó eru 1. gots
gylturnar með hlutfallslega flesta
grísi dauða vegna sýk. /blóðeitrunar.
Einnig fæða 1. gots gyltumar hlut-
fallslega flesta vanskapaða grísi.
Krufningsniðurstöður -
afföll vegna sýkingar
Af þeim 416 grísum sem komu inn
til krufningar voru 77, þ.e.a.s.
18,5% greindir með dánarorsök
vegna sýkingar, 10,1% vom með
þarmasýkingar, 6,5% með sýkingu/
blóðeitmn og 1,9% með liðbólgu. Á
mynd 1-5 má sjá að skitutilfellin
voru langflest á fyrstu þremur dög-
unum eftir got, en voru nokkuð jafn-
dreifð yfir mjólkurskeiðið eftir það.
Liðbólgan var algengust hjá grísum
sem vom tveggja til þriggja vikna
gamlir. Tilfelli af sýkingum/blóð-
eitmnum virtust vera fyrir hendi á
öllu mjólkurskeiðinu en tilfellin
vom þó flest í fjórðu viku eftir got.
Skráningar af dánarhóp-
um á svínabúum D-H.
Á svínbúum D til H vom spena-
grísaafföllin skráð og flokkuð niður
í einn af dánarhópunum af bændun-
um sjálfum. Dreifing af dánarhóp-
unum sést á mynd 1-6, samtals voru
296 dauðir grísir skráðir af 1295
fæddum grísum.
Eins og í krufningsniðurstöðun-
um frá svinabúum A, B og C em
dánarflokkamir Andvana, Kuldi/
svelti/lasburða og Lagst ofan á/slas-
aðir stærstu ástæðumar fyrir afföll-
unum. Þó er það þannig hér að þess-
ir dánarflokkar em 92,9% af heild-
arafföllunum á móti 77,4% í kmfn-
ingsniðurstöðunum. Þar breytir ef til
vill mestu að afföll vegna sýkingar
eru aðeins 3% í skráningamiður-
stöðunum enn 18,5% í krufnings-
niðurstöðunum.
Þessi breytileiki milli krufnings-
niðurstaðnanna og skráninganiður-
staðnanna er hins vegar mjög í lík-
indum við það sem fundist hefur í
erlendum rannsóknum, þar sem bor-
in er saman flokkun í dánarflokka
framkvæmd af svínabændunum
sjálfum og síðan kmfningsniður-
stöður af sömu grísum framkvæmd-
ar af dýralæknum. Því má segja að
erfítt sé að fá nákvæmt yfirlit yfir
ástæður spenagrísaaffallanna án
krufningar.
Lokaord
Þessi rannsókn inniheldur e.t.v. of fá
svínabú til að hægt sé að heimfæra
niðurstöðumar á öll svínabú í land-
inu. Þar fyrir utan var rannsóknar-
tímabilið of stutt til að taka árstíð-
arsveiflur með í reikninginn og þá
staðreynd að spenagrísafföllin geta
komið í sveiflukenndu formi á
hverju svínabúi fyrir sig. Þrátt fyrir
þetta álít ég að niðurstöðumar gefi
nokkuð góða mynd af spenagrísaaf-
föllunum og aðstæðum á íslenskum
svínabúum.
Afföllin fyrir fráfæmr sem fund-
ust í þessari rannsókn (14,9% af lif-
andi fæddum og 22,6% af samtals
fæddum) eru á svipuðu stigi og til-
svarandi tölur frá erlendum rann-
sóknum. Þessar erlendu rannsóknir
em þó margar hveijar orðnar frekar
gamlar og aðstæður orðnar breyttar
á svínabúum í þessum löndum í dag,
en í svínaræktinni hafa orðið miklar
framfarir á síðastliðnum áratug.
Niðurstöður krufninganna og
þeirra þátta sem rannsakaðir voru,
þ.e.a.s. hlutfallsleg dreifing dánar-
flokkanna, áhrif af got nr. gyltnanna,
fjölda fæddra grísa, dreifing affall-
anna yfir mjólkurskeiðið og affalla
Framhdld d bls. 39
36 - Freyr 1 0/98