Freyr - 01.04.2000, Page 12

Mynd 6. Frumutala hjá skýrslufœrðum kúm eftir héruðum árið 1999.
hvað um að burður kúa í desember
komi ekki fram í þessari tölu þar eð
skráning hans kemur ekki fyrr en
með skýrslum í janúar. Að vonum
eru engar umtalsverðar breytingar
sem koma fram í þessari mynd frá
ári til árs. Hún sýnir aðeins að burð-
ur á haustmánuðum og snemma
vetrar festir sig meira og meira í
sessi með hverju ári, en sá burðar-
tími er samt miklu almennari hjá
fyrsta kálfs kvígunum, sem að mjög
stórum hluta bera á þessum tíma, en
hjá eldri kúnum. Burðartoppur síðla
vetrar og að vori er hins vegar sí-
fellt að verða fátíðari, þó að vel sé
hann þekktur enn á mörgum búum
sérstaklega norðanlands.
Lækkun frumutölu
Bændur hafa á síðustu árum náð
miklum árangri í að bæta mjólkur-
gæði með lækkun frumutölu í
mjólk. A árinu 1999 miðaði enn
umtalsvert í þeirri þróun. Þegar tek-
in eru meðaltöl allra kúa á skýrslu
með frumutölumælingar fæst með-
altal upp á 334 þúsund en það er
fast að því 5% lækkun frá árinu áð-
ur. Lesendur þekkja að meðaltal
frumutölu má reikna á fleiri vegu
og þegar tekið er meðaltal marg-
feldismeðaltalna hjá öllum kúm
með mælingar fæst meðaltal sem er
269 samanborið við 281 árið áður.
A mynd 6 eru sýnd meðaltöl
kúnna í einstökum héruðum. Þar
kemur fram mjög lík mynd og árið
áður. Fyrir utan Kjalamesþing, þar
sem þetta meðaltal er lægst en
kýmar sem að baki standa líka fáar,
þá er það eins og áður Snæfellsnes
og Suður-Þingeyjarsýsla sem sýna
jákvæðasta mynd í þessum efnum.
Staðan í þessum efnum er miðað
við þessar tölur einna lökust árið
1999 á mið-Norðurlandi frá Aust-
ur-Húnavatnssýslu að Eyjafírði.
Enn er ástæða til að vekja athygli
á þeim alltof stóra hópi búa sem
ekki nýtir sér þá þjónustu sem í
boði er með mælingu sýna úr ein-
stökum kúm á reglulegan hátt hjá
RM. Þær upplýsingar, sem á þann
hátt fást, virðast vera nauðsynlegt
stjómtæki á nútíma kúabúum, hvort
sem um er að ræða mælingar á
frumutölu eða efnamagni hjá ein-
stökum kúm. A það er einnig rétt að
benda í þessu samhengi að oft er
rætt um nauðsyn þess að leggja
áherslu á að auka efnamagn og
bæta júgurhreysti með ræktunar-
starfinu. Fyrsta skilyrði slíkra að-
gerða er hins vegar að fyrir hendi sé
traust og góð upplýsingaöflun. í
þeim efnum má gera verulegt átak
með því að allir skýrsluhaldarar
nýti sér reglulega þjónustu RM í
þessum efnum.
Hröð endurnýjun
kúastofnsins
Á síðustu árum hefur glöggt
mátt greina tiltölulega hraða þróun
í aukinni endurnýjun í kúastofnin-
um. Því miður er enn framhald á
þeirri þróun á árinu 1999. Af kúm
sem eru á skýrslu á árinu eru sam-
tals 7.640 eða um 25,8% allra
kúnna sem eru skráðar með förg-
Nautkálfar 1999
□ Kjöt
■ Slátrað
III Drápust
□ Seldir
Mynd 7. Afdrif nautkálfa fœddra árið 1999, %.
12- FREYR 3/2000
Mynd 8 Afdrif kvigukálfa fœddra árið 1999, %.