Freyr - 01.11.2001, Blaðsíða 11

Fiskeldi þróist
á farsælan hátt
Vorið 2001 samþykkti Al-
þingi breytingu á fisk-
eldis- og eftirlitskafla
laga um lax- og silungs-
veiði (lög nr. 83/2001). Veigamesta
breytingin styrkir ákvæði varðandi
útgáfu rekstrarleyfís frá embætti
veiðimálastjóra og eftirlit embættis-
ins með þessari starfsemi en einnig
eru settar inn fjölmargar heimildir
til stjómunar með reglugerðum.
Setning laganna er mikilvægt
skref í þeirri viðleitni að tryggja
farsæla þróun fiskeldis og vemdun
náttúmlegra laxa- og silungsstofna.
Hins vegar er lagasetningin ein og
sér ófullnægjandi, ef ekki em veitt-
ir opinberir Qármunir til þeirra
stjómsýsluaðila, sem þurfa að
fylgja lagasetningunni eftir með
reglugerðarsmíð og öflugu eftirliti
með rekstri eldisstöðva og fram-
kvæmd laganna. Mikilvægt er að
veitt séu nauðsynlegt fé til þessara
brýnu verkefna.
Nauðsynlegt er að þeir, sem físk-
eldi stunda eða hyggja á slikan
rekstur, kynni sér vel umrædd lög,
þar sem um viðamiklar breytingar
er að ræða. Hafa þarf í huga að
leyfisveitingar vegna fiskeldis em
tvískiptar, annars vegar starfsleyfí
frá heilbrigðisnefndum sveitarfé-
laga eða Hollustuvemd ríkisins en
hins vegar rekstrarleyfí frá embætti
veiðimálastjóra. Jafnframt eru
gerðar kröfur um sérstaka skoðun á
því hvort mat á umhverfisáhrifum
sé nauðsynlegt ef um stærri rekstur
er að ræða.
Þar sem litil kynning hefur farið
fram á umræddum lögum og öðmm
lögum sem snerta fískeldisstarf-
semi, mun ég nú gera grein fyrir
því ferli sem aðilar þurfa að fylgja,
ef þeir hyggjast hefja starfsemi í
fiskeldi (sjá mynd). Hér verður að-
eins stiklað á stóm og áhugasamir
eftir Árna ísaksson, veiðimála- stjóra ® V* tí > itef- IHB't JHi

aðilar því hvattir til að kynna sér
umrædd lög en þau má finna í kafl-
anum „lög og reglugerðir“ á heima-
síðu embættis veiðimálastjóra
www.veidimalastjori.is .
Mat á umhverfisáhrifum
Eldisstöðvar með frárennsli í
ferskvatn, sem framleiða meira en
20 lestir af seiðum eða físki og sjó-
kvíastöðvar og strandstöðvar með
frárennsli í sjó með meira en 200
lesta framleiðslu em tilkynninga-
skyldar til Skipulagsstofnunar
vegna hugsanlegrar kröfu um mat á
umhverfisáhrifum. Skipulagsstofn-
un úrskurðar hvort þörf sé á slíku
mati í samræmi við eðli málsins og
umsagnir annarra leyfisveitenda og
umsagnaraðila. Ef þörf er á mati
gerir framkvæmdaaðili mats-
skýrslu og í kjölfarið úrskurðar
Skipulagsstofnun hvort fallist sé á
framkvæmdina með eða án skil-
yrða. Hollustuvemd ríkisins gefur
síðan út starfsleyfí fyrir stærri eld-
isstöðvar, ef fallist hefur verið á
framkvæmdina (sbr. 6. gr. laga nr.
7/1998 um hollustuhætti og meng-
unarvamir).
Starfsleyfi Hollustuverndar
Starfsleyfi Hollustuvemdar taka
til mengandi þátta í starfsemi
stöðvanna og em ætíð auglýst með
tilgreindum kæmfresti. Ef kæmr
koma fram getur endanleg gildis-
taka starfsleyfis tekið allt að 6 mán-
uði. Ef einnig hefur verið krafíst
mats á umhverfisáhrifum, getur lið-
ið allt að ár frá því að eldisaðili til-
kynnti um áform sín til Skipulags-
stofnunar uns starfsleyfí er gefið út.
Þegar starfsleyfi er fengið þarf eld-
isaðili að sækja um rekstrarleyfi til
embættis veiðimálastjóra.
Starfsleyfi heilbrigðisnefnda
Samkvæmt lögum nr. 106/2000
um mat á umhverfisáhrifum em eld-
istöðvar með frárennsli í ferskvatn
og minna en 20 lesta ffamleiðslu
undanþegnar mati á umhverf-
isáhrifum. Sama gildir um sjó-
kviastöðvar og strandstöðvar með
ffárennsli í sjó sem framleiða minna
en 200 lestir af eldisfiski. Heil-
brigðisnefndir sveitarfélaga veita
starfsleyfi vegna slíkra minniháttar
stöðva, sem tekur sérstaklega til
mengandi þátta. Hins vegar veitir
embætti veiðimálastjóra þessum
stöðvum rekstrarleyfi, sem tekur til
vistfræðilegra, erfðafræðilegra og
sjúkdómstengdra þátta. Slíkt leyfi er
hins vegar aðeins veitt ef gilt starfs-
leyfi liggur fyrir og önnur atriði
starfseminnar em fullnægjandi.
Rekstrarleyfi veiðimálastjóra
Þegar eldisstöð hefur fengið
starfsleyfi ber henni að sækja um
rekstrarleyfi til embættis veiði-
málastjóra. Samkvæmt lögum
skulu koma fram i umsókn eignar-
aðild að eldisstöð, upplýsingar um
fagþekkingu, eldistegundir og
fyrirhugaða framleiðslu. Einnig
upplýsingar um afnotarétt lands,
vatns og sjávar sem og áætlun um
fjármögnun og rekstraráætlun.
Jafnframt skulu fylgja umsókn gilt
starfsleyfi og úrskurður Skipulags-
stofnunar varðandi mat á umhverf-
isáhrifum þegar um stærri stöðvar
er að ræða.
Við meðferð umsóknar leggur
veiðimálastjóri mat á vistfræðilega,
FR€VR 11/2001 - 11