Freyr - 01.06.2003, Side 12

Bændaskólinn á Hvanneyri og Rannsóknastofnun landbúnaðarins efndu til
rúllubagganámskeiðs i Narssassuaq á Grænlandi árið 1995. Leiðbeinendur
voru Grétar Einarsson, lengst til vinstri á myndinni, og Bjarni Guðmunds-
son, lengst til hægri.
og aftur og borið þetta saman við
að reisa hlöður, byggja súgþurrk-
unarkerfí, raforku til súgþurrkun-
ar o.fl. og allir þessir kostir virðast
mun kostnaðarsamari en þessi
verkunaraðferð.
En eru ekki einhverjir ókostir
við plastrúllurnar?
Jú, menn hafa orðið fyrir ýms-
um skakkaföllum við þessa að-
ferð. Eg held þó að það megi oft
rekja þau til þess að vinnubrögðin
séu ekki nógu góð. Að frátöldum
skilyrðum um gott hráefni eru það
þau að menn vandi ekki þjöppun
heysins í vélunum nægilega,
pökkunarvélamar ekki rétt stilltar,
of langt líði frá rúllun að pökkun
þannig að hitamyndun skaði verk-
unarferilinn, ógætileg meðferð
við flutning þannig að hjúpurinn
skaðist og frágangur í stæðum sé
ekki nægilega vandaður. Þá koma
oft upp ýmsir vankantar þegar
kemur að því að athafna sig með
rúllumar innahúss. Að lokum er
það umgengni með plastið eftir
notkun.
Hvað um fugla sem stinga gat ú
rúllurnar eða nagdýr sem gera
göt ú þœr?
Það er ekki eins alvarlegt
vandamál og áður því að heyið er
nú að jafnaði þéttara í rúllunum.
Það em mikil áraskipti að því hve
ágangur músa er mikill. Erlendis
verja menn rúllustæðumar með
því að hella t.d. smurolíu kringum
þær. Hér á landi heför gefist best
að nota gildrur. Erfiðara er að
verjast föglum nema með því að
setja net yfir stæðumar.
Eitranir?
Já, það kemur fyrir að líkams-
leifar dýra lendi í böggunum,
hvort sem það em mýs eða þegar
hreiður em í ljánni. Þessar leifar
ná að rotna í heyinu við loftfirrðar
aðstæður og þá getur myndast
bótulín sem er baneitrað efni og
ekki þarf nema brot úr grammi til
að drepa þá skepnu sem étur það
og rekjanleikinn oftast mjög erfið-
ur.
Hættan á þessu er eitthvað
landshlutabundinn. Sennilega er
hún mest þar sem hreiður em í
slægjunni en einnig þar sem mýs
drepast í hreiðmm inni í heystæð-
unni. Mjög mikilvægt er að menn
séu ávallt á varðbergi gagnvart
þessari hættu.
Að lokum. Hvaða verkefni eru
það um þessar mundir sem helst
brenna ú ykkur sem sinnið
bútækni i Jandbúnaði?
Það má segja að við séum búnir
að ná nokkuð góðum tökum á því
sem fram fer utan dyra, þ.e. jarð-
rækt og fóðuröflun. Varðandi
jarðræktina hefur orðið alveg
bylting eftir að komræktin fór að
eflast. Eftir að hún kom til sög-
unnar eru sáðskipti eðlilegur þátt-
ur í ræktuninni hjá fjölda bænda.
Jarðræktartækni hefur breyst
mjög mikið á tiltölulega stuttum
tíma þannig að þótt ekki sé stund-
uð komrækt hefur endurræktun
stóraukist.
Þegar aftur kemur að innan-
hússtækninni þá em þar að gerast
margháttaðar breytingar. Þar em
að koma ýmiss konar reglugerðir
um aðbúnað gripanna og það kall-
ar oft á endurskipulagningu á öllu
fyrirkomulagi innanhúss.
Ef við lítum þar fýrst á kúabú-
skapinn þá er lausaganga gripanna
nú allsráðandi í nýbyggingum.
Hún útheimtir aftur allt aðra tækni
við mjaltir og jafhvel fóðmn en
áður. Hvað mjaltimar varðar þá
þekkja menn umræðuna um sjálf-
virka mjaltatækni, hún mun koma
smátt og smátt, jafnffamt því sem
tækjabúnaðurinn mun lækka í
verði.
Hins vegar verða mjaltagryfjur
áfram einnig mikið notaðar. A
stórbúum erlendis nota menn
hringekjur og stóra dálkabása því
að þeir em miklu afkastameiri en
sjálfvirk mjaltatækni og það þarf
minni mannskap til verkanna.
Sjálfvirknin er þar það mikil að
það er nánast bara eftirlitsmaður í
112 - Freyr 5/2003