Freyr - 01.06.2003, Page 13

gryfjunni. Þar eru sjálfvirkir af-
takarar og oft komin fullkomin
mælitækni til að mæla eiginleika
mjólkurinnar á staðnum, svo sem
leiðni, hitastig hennar o.fl. Þessar
upplýsingar fara inn í tölvubúnað
sem gefúr merki um það hvort
einhver krankleiki sé hjá viðkom-
andi grip eða tækjabúnaðurinn í
ólagi. Það gefur möguleika á betra
eftirlit með hjörðinni og á að
kippa út gripum til meðferðar ef
tilefni er til.
Fóðrunartæknin.
Islenskir kúabændur hafa sýnt
nýjungum í gjafatækni mikinn
áhuga. Þar má nefna ýmiss konar
gjafagrindur, þar sem gripirnir
hafa aðgang að fóðrinu allan sólar-
hringinn og heyið er ýmist í rúll-
um eða í skomum bitum. I þessu
samhengi eru menn famir að tala
um stutta fóðurganga eða garða
eða m.ö.o. að allir gripir þurfa ekki
að komast að fóðrinu í einu. Stutt-
ir fóðurgangar þýða að sjálfsögðu
lægri byggingarkostnað.
Umfangsmiklar rannsóknir em
nú í gangi til að greina kosti og
galla þessarar gjafatækni. Þar má
nefna þætti eins og atferli grip-
anna, fóðumýtingu og tæknilegar
útfærslur.
Fóðurbœtisgjöf?
Tækni við fóðurbætisgjöf er nú
orðin nokkuð stöðluð verslunar-
vara, þ.e. svonefndir kjamfóður-
básar. Sífellt fleiri bændur nýta
sér þessa tækni en hún býður upp
á mun nákvæmari fóðurskömmt-
un sem er þá í samræmi við nyt
hvers einstaks grips á hverjum
tíma. Þessi tækni er oft nefnd í
sömu andrá og þegar rætt er um
nákvæmnisbúskap. Hann gengur í
stómm dráttum út á að auka ná-
kvæmni í öllum aðföngum sem
þarf til framleiðslunnar, nýta allt
betur og draga efitir því sem kost-
ur er úr notkun spilliefna.
Gripahús á norðurslódum
Verið er að koma á fót viða-
miklu samnorrænu rannsókna-
verkefni þar sem við munum
verða þáttatakendur. Það gengur í
stórum dráttum út á það að rann-
saka með hvaða hætti er skynsam-
legt að byggja gripahús á norður-
slóðum. Þar má nefna þætti eins
og úr hvaða efni og hvaða kröfur
þarf að gera til aðbúnaðar innan-
dyra, svo sem varðandi hitastig og
rými. Þetta er gríðarlega umfangs-
mikið verkefni og gert ráð fyrir
nokkurri verkaskiptingu milli
landa. I okkar hlut mun sennilega
falla að rannsaka hvemig koma
má fyrir svokallaðri náttúrulegri
loftræstingu, þar sem veðurfars-
aðstæður eru erfiðar. Sú tilhögun
loftræstingar byggir á því að unnt
sé að lyfta upp mæninum og
lækka eftir þörfúm. Hann er þann-
ig útbúinn að koma má í veg fyrir
innfenni. Annar þáttur, sem fellur
sennilega í okkar hlut, em rann-
sóknir á gjafatækni með gróffóð-
ur.
Sauðfjárrœktin ?
Eins og allir vita eru þrengingar
í sauðfjárræktinni og skiptar skoð-
anir um það hvernig bregðast
skuli við. Alla síðustu öld vomm
við að auka tæknistigið við sauð-
fjárræktina, auka húsrými, fóðmn
og frjósemi o.s.frv. Hvað ætlum
við að halda lengi áfram á þeirri
braut? Margt bendir til að með því
að fara aðeins til baka, til fyrri bú-
skaparhátta, megi lækka tilkostn-
að vemlega? Menn ræða oft um
hvort þróa eigi búskapinn í átt að
því sem menn kalla “intensiva” og
“ekstensiva” framleiðslu, sem
mætti kalla ”þétta” eða “dreifða”
framleiðsluhætti. Það eru auðvit-
að margar hliðar á því máli en
markmiðið í sauðQárræktinni
hlýtur að vera að auka neyslu
lambakjöts. Ein forsenda þess er
að hagræða í ffamleiðsluháttum.
Ég er nokkuð sannfærður um að
með markvissum aðgerðum megi
þróa framleiðsluferilinn í átt til
aukinnar framleiðni og betri land-
nýtingar.
Sjónarmið dýravelferðar?
Já, þá emm við komin að þætti
sem mjög tengist húsvist grip-
anna. Margir spyrða þá umræðu
við lífrænan búskap. Þar eru sett-
ar mjög strangar kröfur einmitt
um aðbúnaðarþáttinn. I framtíð-
inni munu í auknum mæli brenna
á bændum kröfur neytenda um
rekjanleika vörunnar og hvemig
framleiðendur eiga að bregðast
við þeim. Iðulega eiga sér stað
umræður um það hvort framleið-
endur hafi gengið of langt í um-
gengni við náttúruna og búféð,
notkun skaðlegra hjálparefna og
hvemig unnt er að snúa fram-
leiðsluháttum til betri vegar. í
framhaldi af því er eðlilegt að
spyrja hvort neytendur séu tilbún-
ir til að taka þátt í þeirri þróun og
þá þeim kostnaði sem kann að
fylgja hærra vömverði.
M.E.
Nýtt skrifstofuhús
á Hvanneyri
Nýtt skrifstofuhús á Hvann-
eyri í eigu Borgarfjarðarsveit-
ar var tekið í notkun sumarið
2003. Þar em til húsa Hag-
þjónusta landbúnaðarins,
Framleiðnisjóður landbúnað-
arins, Landssamband kúa-
bænda, Skógræktarráðunautur
Skógræktar ríkisins á Vestur-
landi, Vesturlandsskógar, Hér-
aðssetur Landgræðslu ríkisins
á Hvanneyri og byggingafyr-
irtækið PJ Byggingar. Þá ligg-
ur fyrir ákvörðun Búnaðar-
samtaka Vesturlands um að
flytja starfsemi sína í húsið.
Freyr 5/2003- 13 |