Freyr - 01.12.2004, Blaðsíða 17

5,85% á samningstímanum. Hins
vegar eru framlög ríkisins verð-
tryggð og taka mánaðarlegri
hækkun skv. vísitölu neysluverðs
frá 1. janúar 2004. Þetta vegur
nokkuð á móti áðumefhdri skerð-
ingu og er sérstaklega mikilvægt
fari verðbólguskriða af stað.
Frá og með 1. september 2007
verður hluta stuðningsins varið til
annarra þátta og verður gerður um
það sérstakur samningur sem skal
lokið fyrir 1. 9. 2006. Þessi hluti
stuðningsins verður útfærður með
þeim hætti að hann uppfylli skil-
yrði WTO um svonefndan ófram-
leiðslutengdan og/eða minna
markaðstmflandi stuðning, m.a.
til eflingar jarðræktar. (Tafla 1).
Kynbóta- og þróunarfé
A 1. ári samningsins verða 100
milljónir króna teknar af bein-
greiðslum og greiddar beint úr rík-
issjóði til kynbótastarfs. A móti
fellur niður sk. “auragjald” af
mjólk sem samlögin innheimta í
dag og skila til búnaðarsambanda,
en það em nú um 76 m.kr. Til við-
bótar fara 24 m.kr. til niðurgreiðslu
á sæðingarkostnaði, þannig að út-
gjöld bænda vegna sæðinga lækka
um u.þ.b. 100 m.kr. Árið 2003
vom fyrstu sæðingar kúa hérlendis
23.326, þannig að ffamlagið nem-
ur um 1.000 kr. á hveija fyrstu
sæðingu. Árið 2003 kostaði rekstur
Nautastöðvar BÍ 35 m.kr. Framlag
af búnaðarlagasamningi var 6,3
m.kr. en mismunurinn innheimtur
á grundvelli fjölda kúa á forða-
gæsluskýrslu hjá hveiju búnaðar-
sambandi.
Nánari útfærsla
Á GRIPAGREIÐSLUM
Á öðm ári verða greiddir út
styrkir á kýr sem hafa átt kálf
samkvæmt “MARK”. Að hámarki
verður greiddur styrkur út á
27.400 kýr, að holdakúm með-
töldum. Greiðsla á kú hækkar eft-
Tafla 2.
Heildar -
gripa-
Fjöldi kúa greiðslur, kr.
20 kýr 305.660
40 kýr 611.320
60 kýr 869.240
80 kýr 1.022.080
100 kýr 1.098.500
ir því sem heildarfjöldi kúa á
landinu dregst saman. Greiðslum-
ar em þrepaskiptar og óskertar á
fyrstu fjörtíu kýmar, en lækka svo
stig af stigi þannig að ekkert er
greitt út á kú nr. 101. Réttur lög-
býlis til gripagreiðslna fer síðan
lækkandi efkúafjöldi fer yfir 170,
og fellur niður ef kýr verða fleiri
en 200.
Ef miðað er við fjölda kúa hér-
lendis árið 2002 væm greiddar
kr. 15.283 á hverja kú frá 1-40,
kr. 11.462 á hverja kú frá 41-60,
kr. 7.642, á hverja kú frá 61-80 og
kr. 3.821 á hverja kú frá 81-100 en
ekkert á kýr þar fram yfír. Samtals
myndu gripagreiðslur skiptast
þannig niður miðað við eftirfar-
andi bústærðir: (Tafla 2).
Fyrirvari vegna
ALÞJÓÐASAMNINGA
Meðal ákvæða samningsins er
að gerður er fyrirvari um hugsan-
legar breytingar á alþjóðlegum
skuldbindingum íslands sem
kunna að leiða af niðurstöðu samn-
ingaviðræðna á vettvangi Alþjóða-
viðskiptastofnunarinnar (WTO).
Þegar yfirstandandi samningavið-
ræðum innan WTO lýkur skal
samningur þessi endurskoðaður
þannig að stuðningsfyrirkomulag
ríkisvaldsins við íslenskan land-
búnað rúmist hverju sinni innan
þeirra heimilda sem skuldbinding-
ar Islands á vettvangi WTO kveða
á um. Þá er ekki að fmna sambæri-
legt ákvæði og í núgildandi mjólk-
ursamningi, (sbr. 8. gr.) um toll-
vemd innlendra mjólkurafurða
sem var krafa ríkisins.
Lokaorð
Áhrif þessa samnings á forsend-
ur ákvarðanatöku í rekstri kúabús
lýsa sér í því að tekjur af hverjum
viðbótarlítra greiðslumarks lækka
á samningstímanum. I staðinn
koma inn tekjur eftir öðrum leið-
um, fyrst gripagreiðslur sem draga
úr framleiðslutengingu stuðnings-
ins. Á móti kemur mánaðarleg
verðtrygging innan ársins. Einnig
þarf að íhuga áhrif þess að gripa-
stuðningur lækkar eftir að tiltek-
inni bústærð er náð og fellur alveg
niður hjá búum með yfir 200 kýr.
Með samningnum hefur mjólkur-
framleiðslunni verið tryggður svo
skýr starfsgrundvöllur sem unnt er,
innan þeirra marka sem yfirstand-
andi WTO viðræður leyfa, sjá áð-
urnefndan fyrirvara. Búgreinin
mun því fá tækifæri til að þróast á
hratt breytilegum tímum um leið
og kúabændum er nauðsyn að
fylgjast grannt með framvindu
mála á alþjóðavettvangi.
Leiðréttingar
Stefán Halldórsson á Hlöð-
um í Eyjafirði hefur vakið at-
hygli blaðsins á tveimur villum
í 100 ára afmælisblaði Freys,
7.-8. tbl. 2004.
Hin fyrri er á bls. 70 þar sem
sagt er ffá fyrstu búffæðikandid-
ötunum sem útskrifuðust frá
Hvanneyri, vorið 1949. Þar vant-
ar nafn Þorsteins Valgeirssonar
ffá Auðbrekku í Hörgárdal.
Hin er á bls. 73 í “Altöluðum
á kafFistofunni” en þar er Aðal-
steinn bóndi í Flögu sagður
Davíðsson, en hann var Guð-
mundsson.
Blaðið biðst velvirðingar á
þessum villum og þakkar Stef-
áni ábendinguna. Ritstj.
Freyr 10/2004 - 17 |