Bændablaðið - 09.12.2003, Blaðsíða 2

2
Bændablaðið
Þriðjudagur 9. desember 2003
ðhpeytt vgpO
úl neytenda
Verðlagsnefnd búvara hefur
samþykkt að framreikna
verðlagsgrundvöll fyrir kúabú,
með vísitölu neysluverðs miðað
við 1. október s.l. en verðlags-
grundvöllurinn byggir á verð-
lagsgrundvelli frá 1. nóvember
2002. Þá hefur nefndin enn-
fremur orðið sammála um að
ekki komi til verðbreytingar á
heildsöluverði mjólkur og
mjólkurafurða frá og með 1.
janúar 2004.
Samkvæmt þeim framreikn-
ingi sem nefndin hefur samþykkt
hækkar verð á mjólk til bænda frá
1. janúar 2004 um 2,4% eða um
kr. 1,89 kr. á lítra mjólkur frá því
verði sem tók gildi 1. nóvember
2002.
Við athugun á vinnslu- og
dreifmgarkostnaði mjólkur og
mjólkurafúrða kom í ljós að sá
kostnaður hafði hækkað um
2,27% milli ára. Samkomulag
varð hins vegar um að mjólkuriðn-
aðurinn taki á sig 2,4% hækkun á
verði til bænda þann 1. janúar
2004, ásamt franangreindri
hækkun vinnslu- og dreifmgar-
kostnaðar. Þá lýstu fulltrúar iðn-
aðarins yfir því að ekki komi held-
ur til hækkunar á sérvörum þeirra
að svo komnu máli. í ljósi þessa
helst heildsöluverð á mjólk og
mjólkurafurðum óbreytt.
Aðumefndar niðurstöður vom
samþykktar af öllum nefndar-
mönnum.
Bændabloðið
Næsta Bændablað
kemur út 13. janúar
Dagur landbúnaðarins
Búnaðarþing 2003 samþykkti að
koma á degi landbúnaðarins og
miða að því að hann verði
árlegur viðburður. Stjórn
Bændasamtakanna var falið að
skipa undirbúningsnefnd til að
vinna að málinu og stefna að því
að „Dagur landbúnaðarins"
verði haldinn ekki síðar en 2004.
Stjóm BÍ hefur nú skipað
nefndina og er undirbúningur að
hefjast. I nefndinni eiga sæti
Gunnar Sæmundsson, varafor-
maður BI, Özur Lárusson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands
sauðfjárbænda, og Snorri Sigurðs-
son, framkvæmdastjóri Landssam-
bands kúabænda.
Þórður H. Hilmarsson hjá Feyingu
Vonumst Ul aO framleiQslan
hefjist að fullu næsta vur
Fyrirtækið Feying ehf. sem er
með aðsetur í Þorlákshöfn
hefur á undanförnum
misserum unnið að undir-
búningi á trefjavinnslu úr hör
sem bændur á nokkrum stöð-
um á landinu hafa ræktað með
góðum árangri.
Ýmislegt hefur þó orðið til
þess að seinka framleiðslunni í
Þorlákshöfh og að vinna úr því
hráefni sem ræktað hefur verið.
Þórður H. Hilmarsson, fram-
kvæmdastjóri Feyingar, segir að
meðal annars hafi dregist að
leggja hitaveitu að húsnæði
fyrirtækisins. Sömuleiðis hafi
dregist að koma rafmagni í húsið
vegna þess að gert var ráð fyrir
að hægt væri að nota
nærliggjandi spennustöð. Þegar á
reyndi dugði hún ekki til.
Þórður segir að þessi seinkun
hafi þó ekki komið að sök þar
sem ekki þurfti að framleiða eins
mikið af sýnishomum og gert var
ráð fyrir í upphaflegum
áætlunum.
„Það næsta er að byggja
afkastagetuna upp í um 3 þúsund
tonn á ári. Hafist verður handa
eftir áramótin við að byggja yfir
stóra og mikla vélasamstæðu sem
notuð er til þess að hreinsa
stöngulhýðið utan af trefjunum
eftir að búið er að feygja. Útboð á
byggingunni hefur farið fram og
var skilafrestur til 4. desember sl.
Vélasamstæðan er komin til
landsins og það er okkar stærsta
fjárfesting í ár að kaupa vélina og
byggja yfir hana. Samhliða þessu
byggjum við upp afkastagetuna í
sjálfri feygingunni. Við steíhum á
að hefja fúlla framleiðslu á vor-
mánuðum," sagði Þórður.
Hann segir að sá hör sem
ræktaður var sumarið 2002
geymist sæmilega og að megnið
af því hráefni sé enn fullgilt.
Bændum hefur að fullu verið
greitt fyrir uppskeru ársins 2002.
Fepöaþjönusta stærsti vinnu-
veitandinn innnn fárna ára
Markaðsskrifstofa ferða-
mála á Norðurlandi er að taka
til starfa á Akureyri og er um að
ræða heildarsamstarf aðila í
ferðamálum frá Hrútafirði í
vestri að Þórshöfn í austri en
þessi tvö jaðarsvæði hafa þó
ekki enn gengið endanlega frá
sínum málum. Kjartan
Lárusson, fyrrum fram-
kvæmdastjóri Ferðaskrifstofu
ríkisins, mun veita markaðs-
skrifstofunni forstöðu.
Hann segir að öll stærstu
sveitarfélögin á Norðurlandi,
með um 85% íbúa svæðisins
innan sinna vébanda, hafi til-
kynnt sig í þetta samstarf. Til
þessa hefur markaðsvinna í
ferðamálum verið unnin á yfir
10 stöðum á Norðurlandi en
verður i framtíðinni unnin af
markaðsskrifstofunni. Þar með
verður landsfjórðungurinn seld-
ur sem ein heild í ferðamálunum
en ekki sem margar ciningar
eins og verið hefur.
Kjartan segir að á liðnum
undirbúningsmánuðum hafi
verið tekið upp formlegt sam-
starf við upplýsingaskrifstofur
ferðamála bæði í Evrópu og
Ameríku, stöðvar Flugleiða
erlendis, stöðvar annarra flug-
félaga sem hafa verið með flug-
ferðir til Islands sem og stærstu
ferðasöluaðilanna sem selja
ferðir til Islands. Gefin hefur
verið út 24ra síðna bæklingur
um Norðurland og ferða-
þjónustu á svæðinu.
Kjartan segist hafa kynnt
starfsemina fyrir Ferðþjónustu
bænda og enda þótt ekki hafi
enn verið gengið frá formlegu
samstarfi segist hann fastlega
gera ráð fyrir því að samstarf
við FB verði tekið upp.
Reiknað er með að
markaðsskrifstofa ferðamála á
Norðurlandi verði komin á fullt
skrið á fyrri hluta næsta árs.
Kjartan segir að ferðaþjónusta
sé hraðvaxandi atvinnugrein og
megi búast við að innan 10 til 15
ára verði hún orðin stærsti
atvinnuveitandinn á Norður-
landi. Fyrir bændur í ferða-
þjónustu sé því hér um afar
mikilvægt mál að ræða.
Guðmundur Hallgrímsson, ráðs- og rúningsmaður á Hvanneyri bauð i haust ásmat Ullarselsfólki grunnskólum á Vesturlandi upp á sýnikennslu í rúningi
og því hvernig ull verður a bandi. Þetta hefur undið upp á sig og fór hópurinn lika í Húnavatnssýslu og hitti nemendur i Húnavallaskóla í fjárhúshlöðunni
á Akri. Guðmundur tók ofan af kind og spjallaði við krakkana og sýndi þeim muninn á togi og þeli svo var kemt, spunnið og tvinnað. Krakkarnir fengu
síðan að taka lagð og kemba hann og ullarseljurnar spunnu þráð sem krakkarnir fengu að eiga. Þess má geta að Guömundur og Ullarseljurnar gáfu út
baekling sem þau afhenda skólabörnum sem koma til þeirra. Á meðfylgjandi mynd má sjá krakkana sem komu í fjárhúshlöðuna á Akri.
Rannsóknir ó sumar-
exemi ganga vel
Rannsóknir sem miða að því að þróa
bóluefni gegn sumarexemi í hrossum hafa
nú staðið í 3 ár. Rannsóknirnar eru sam-
starfsverkefni Tilraunastöðvar Háskóla
íslands að Keldum og Háskólans í Bern í
Sviss. Þær eru styrktar að stórum hluta af
Framleiðnisjóði landbúnaðarins en einnig
af Rannís og svissneska vísindasjóðnum.
Sumarexem er ofnæmi gegn prótínum sem
berast í hross við bit mýflugna af ættkvíslinni
Culicoides , en tegundin lifir ekki hér á landi.
Öll hrossakyn geta fengið ofnæmið og er það
afar algengt í íslenskum hestum sem fluttir eru
úr landi. Um helmingur þeirra fær sumarexem
þegar þeir hafa
verið 2 ár eða lengur
á flugusvæðum og
ekkert hefúr verið
gert til að verjast
flugnabiti.
Ætlunin er að
einangra, framleiða
og skilgreina of-
næmisprótínin úr
Culicoides mý-
flugunni svo hægt
verði að nota þau í
bóluefni. Einnig er
ætlunin að koma upp prófum til mælinga á
ónæmissvörun í hestum og skilgreina betur
eðli þeirra ónæmiviðbragða sem leiða til
sumarexems.
Rannsóknimar ganga nú mjög vel. Tekist
hefur að einangra tvö gen úr flugunni sem trú-
legt er að geymi upplýsingar um gerð
oíúæmisprótína. Verið er að tjá genin yfir í
prótín í skordýrafrumum. Vonir standa til að á
næsta ári muni ganga hraðar að einangra fleiri
gen þar sem nú hefúr tekist að ffamleiða eitt
aðal prófefnið sem nauðsynlegt er fyrir þennan
mikilvæga þátt rannsóknarinnar. Ofnæmis-
virkni prótínanna verður svo prófúð með sér-
stöku ofnæmisprófi sem hópurinn hefúr þróað.
Öll helstu próf til að mæla ónæmissvörun í
hestum hafa verið sett upp og meinvefja-
greining á sumarexemsútbrotum er komin vel
á veg. Einnig hafa verið þróaðar aðferðir til að
bera saman og prófa mismunandi bóluefhi og
ónæmisglæða s.s. DNA bóluefhi, prótín-
bóluefni og mismunandi blöndur af hvoru
tveggja.
Undanfarið hafa orðið stórstígar ffamfarir í
gerð bóluefna gegn ofhæmi í mönnum og talið
að þau geti orðið raunhæfúr kostur innan 5 ára.
Það gefúr góð fyrirheit um að svo geti einnig
orðið í baráttunni við ofnæmissjúkdóma í
hrossum.
LandbótaáæDun fyrin
Biskupstungnaafrétt
Landgræðslufélagi Biskups-
tungna hefur verið falið að sjá
um gerð landbótaáætlunar fyrir
Biskupstungnaafrétt í tengslum
við gæðastýringu í sauðfjárrækt.
Byggðaráð Bláskógabyggðar
hefur lagt til að Landgræðslu-
félagi Biskupstungna verði falið
verkefnið þar sem áætlunin mun
m.a. byggja á því starfi sem
unnið hefur verið á afréttinum
undanfarin ár.
Sveinn A. Sæland, oddviti
Bláskógabyggðar, segir að með
því að fela Landgræðslufélagi
Biskupstungna verkefnið séu
menn að nýta sér þá miklu þekk-
ingu sem félagar í því hafa á upp-
græðslu. Félagið hefúr verið afar
öflugt á undanfömum árum og
gjaman nefht þegar talað er um
öflug landgræðslufélög á lands-
vísu. Landgræðslufélag Biskups-
tungna fékk landgræðsluverðlaun-
in í fyrra.