Bændablaðið - 09.12.2003, Qupperneq 33

Þríðjudagur 9. desember 2003
Bændablaðið
framleiöslan kemur ekki fram í
stilkum, blöðum eða rótum. Þetta
er verulegur kostur vegna þess að
fræin eru náttúruleg geymsla fyrir
þessi prótein og gefur okkur kost á
að vinna að próteinhreinsuninni
jafnt og þétt allt árið og þannig
skapa heilsársstörf nærri fyrir-
huguðum ræktunarsvæðum.
Annar mikilvægur kostur
byggsins er svokölluð afmörkun.
Þegar unnið er með erfðabreytta
plöntu í þessum tilgangi þá er
nauðsynlegt að geta haft góð tök á
henni og láta hana aðeins vaxa á
þeim ökrum sem sérstaklega eru
ætlaðir til ræktunar hennar.
Margra áratuga (og jafhvel alda)
reynsla er fyrir því að bygg vex
ekki utan þeirra akra sem því er
sáð í. Auk þess vill svo til að hér á
landi eru engar plöntur í
náttúrunni nægilega skyldar
bygginu til að það víxlfrjóvgist
við þær. Þetta er mikilvægur
eiginleiki vegna þess að með
þessari ræktunaraðferð eiga gen
ffá byggplöntu enga möguleika á
að dreifa sér út til villtra plantna í
náttúru landsins. Að þessu leyti
höfúm við mikið öryggi hér á
landi varðandi ræktun á
erfðabreyttu byggi."
Ennfremur er bygg í eðli sínu
sjálfffjógva planta þar sem ffæf-
lamir ffjógva frævumar inni í
sjálfú blóminu áður en að það
opnast. Frjó byggsins dreifist því
ekki. Þetta er þveröfugt við marg-
ar aðrar plöntur sem í eðli sínu
dreifa ffjókomum sínum af sjálfs-
dáðum (víxlffjóvga plöntur). Við
sérstakar aðstæður erlendis (lang-
varandi þurrka og hita) geta blóm
byggsins opnast fyrir ffjóvgun og
þá verður örlítil dreifmg (< 1%) á
frjókomum um stuttan veg en þau
lifa aðeins í skamman tíma. Ekki
er vitað til þess að slíkar aðstæður
hafi nokkm sinni orðið til hér-
lendis. Engu að síður vinnur ORF
Líftækni í samstarfi við Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins og
Landgræðslu ríkisins að rann-
sóknum á því hvort slík
frjókomadreifing geti átt sér stað
við bestu ræktunaraðstæður hér á
landi. Þess má geta að vegna
þessa sjálfffjóvgunareiginleika
mæla nýjar reglur um ræktun á
erfðabreyttu byggi í Bandaríkjun-
um fyrir um einungis 15 metra
fjarlægð frá erfðabreyttu byggi
yfir í óerfðabreytt bygg. Er þó
mun hlýrra þar en hér á landi.
Samrœmist ESB
"Við áætlum að þurfa allt að 6
þúsund af þeim 620 þúsund
hektömm sem henta byggrækt en
em ekki í neinni notkun nú til
ræktunar á erfðabreyttu byggi eftir
10-15 ár. Landleysi mun því aldrei
geta komið til með að há ræktun af
þessu tagi og auðvelt er að hafa
fúllkomin skil á milli hinna pró-
teinbreyttu akra og hefðbundinna
byggakra sem ætlaðir em til
fóðurræktunar." Júlíus segir þetta
samræmast stefnu Evrópusam-
bandsins þar sem ffystingu á
leyfúm fyrir erfðabreyttum
matvælum ffá árinu 1998 hafi
verið aflétt á þessu ári. Erfðabreytt
matvæli séu nú leyfð með sérstök-
um skilyrðum. Opnað hafi verið
fyrir umsóknir um leyfi til
ræktunar erfðrabreyttra planta ffá
október 2003 auk þess sem mikill
áhugi sé á sameindaræktun innan
ESB. Lög og reglur um ræktun
erfðabreyttra plantna byggja á til-
skipunum ffá ESB og Umhverfis-
stofnun sér um ffamkvæmd þeirra
og leyfisveitingar til ræktunar.
Hugvit, landgœði og fólk
Ákveðin tímaáætlun er fyrir
hendi hjá ORF Líftækni sem sýnir
stígandina í starfseminni. Hún
miðast við að á fyrsta ári fari ffam
viðræður við landeigendur, sveit-
arstjómir o.fl. á viðkomandi
ræktunarsvæðum og tilrauna-
ræktun hefjist árið eftir. Á þriðja
til sjötta ári verði hafin tilrauna-
ræktun fyrir lyfjaþróun og ræktun
fyrir lyfjamarkað nokkru síðar.
Júlíus segir að samkvæmt reikni-
líkani sem unnin hafi verið og
33-
byggist á þekktum forsendum
megi gera ráð fyrir tekjum eða
veltu upp á 10-20 milljarða króna
eftir 10-15 ár. Stærstur hluti þessa
nýja atvinnuvegar byggist upp á
gróðurhúsum, ræktunarlandi og
próteinhreinsiverksmiðjum og fer
fram á landsbyggðinni. "Það er
von okkar að nýsköpunarstarf
okkar og rannsóknir hafi jákvæð
áhrif á atvinnuþróun á lands-
byggðinni þegar fram í sækir,"
segja forráðamenn ORF Líftækni.
Bleikir akrar em því ef til vill
engin tálsýn þegar hugvitið, land-
gæðin og fólkið fer saman. Ný
ffamtíðarsýn í dreifbýli hér á
landi.
BÆNDUR
JÓLA-TILBOÐ
ALLT AÐ 30%
AFSLÁTTUR AF
TRAKTORSDEKKJUM
Verðdæmi:
verð m/vsk tilboð án/vsk
12,4-11X24 30.845,- 21.059,-
13.6R24 42.361- 28.921,-
16,9-14X28 47.100,- 32.156.-
480/70R28 71.110,- 39.981.-
16,9-14X34 54.172.- 32.634.-
480/70R34 89.708.- 50.438.-
AKUREYRI : 462 3002 EGILSTÖÐUM 471 2002
*

A DeLaval
jépíbstu j jiejJsiJíJijj
Mjaltir hafa til þessa verið erfitt starf, með miklu álagi á bak og aðra líkamshluta.
Vélaver kynnir nú brautakerfið með MilkMaster mjaltatækjum í básafjós
frá DeLaval. Það léttir bændum mjaltastörfin svo um
munar og kemur í veg fyrir óþarfa burð og áreynslu.
Með MilkMaster næst hámarksframleiðni úr kúnum,
þar sem allar kröfur um hreinlæti og aðbúnað eru
uppfylltar. Bændur þekkja DeLaval
af góðu einu og Vélaver veitir
eins og alltaf fyrsta flokks
þjónustu um allt land.
Mjólkurstreymismælir Ratmagnssogskiptir Aftakari
Nánari upplýsingar
EasyLine brautakerfið
Línubrautakerfið frá DeLaval liggur frá mjólkurhúsinu og um allt
fjós. Allur burður á tækjum verður þar með óþarfur, en talið er að
bóndi með 60 kúa fjós beri allt að 20 tonn af búnaði um fjós sitt
árlega. Með því að takmarka buröinn minnka líkurnar á óhöppum
við mjaltir verulega. Fyrir utan það að hlifa baki og ýmsum
vöðvum, styttist mjaltatíminn um 5 til 10%.
Mjaltirnar verða margfalt auðveldari og léttari.
HARMONY
Mjaltakrossinn er lóttur og meðfærilegur, hann
minnkar burðarálag á spena og hættu á loftleka
milli spena og spenagúmmís.
Þá tryggir hönnun spenagúmmíanna hárrétta stöðu
spenans hverju sinni. Með Harmony Top Flow mjaltatækjunum
fást einnig mun betri tæmingareiginleikar auk þess sem fljótvirkur
flutningur á mjólkinni yfir í lögnina kemur [ veg fyrir flökt á sogi.
MilkMaster
i • Jf

t -
*
a
www.velaver.is VEIAVER?
Lágmúli 7 - Pósthólf 8535 -128 Reykjavík - Sími 588 26 00 - Fax 588 26 01