Bændablaðið - 31.08.2004, Blaðsíða 2

2 Þriðjudagur 31. ágúst 2004
Landsátakinu Veljum íslenskt -
og allir vinna var formlega
hleypt af stokkunum í húsnæði
Mjólkursamsölunnar í síðustu
viku. Markmið átaksins er að
vekja Íslendinga til vitundar um
mikilvægi íslenskrar framleiðslu
fyrir atvinnu- og verðmæta-
sköpun í landinu, sérstaklega á
tímum þegar hátt gengi, háir
vextir og ódýr innflutningur
veikir samkeppnisstöðu íslen-
skrar framleiðslu og at-
vinnuleysi er varanlegt.
"Ég er afar ánægð með að
þessir aðilar skuli standa að átaki
um að fólk velji íslenskar vörur, en
það þarf sífellt að minna okkur á
það að íslensk vara er samkeppnis-
hæf við þá erlendu. Ég legg á það
áherslu að það eru neytendur sem
hafa valdið," sagði Valgerður
Sverrisdóttir, iðnaðar- og
viðskiptaráðherra, í samtali við
Bændablaðið. Ráðherra sagði að
yfirleitt kæmu stjórnvöld upp í
huga fólks þegar rætt væri um
vald. "Í þessu tilviki eru það
neytendur sem ráða en þeir geta
valið. Ég treysti mér til að mæla
með íslenskri vöru enda hafa orðið
geysilegar framfarir í íslenskum
iðnaði á síðustu árum."
Haraldur Benediktsson, for-
maður BÍ, sagði að það væri ekki
alltaf sjálfgefið að fólk tæki ís-
lenskar vörur fram yfir þær inn-
fluttu. Samkeppni væri hörð og á
stundum óvægin. "Það er ekki
auðvelt að keppa við lönd sem
greiða svo lág laun að það hálfa
væri nóg. Það er ekki auðvelt að
keppa við fyrirtæki auðhringa sem
víla það ekki fyrir sér að stíga á
þau fyrirtæki sem á vegi verða.
Því verður að mætti að verja með
sanngjörnum leikreglum störf
fólksins og aðbúnað fyrir-
tækjanna," sagði formaðurinn.
Ný fjarnámsstofa var opnuð á
Hvammstanga fimmtudaginn
26. ágúst sl. Að sögn Elínar R.
Líndal, oddvita Húnaþings
vestra, hefur sveitarfélagið
tekið á leigu þetta húsnæði.
Undanfarin ár hefur fjarnámið
farið fram á tveimur stöðum, í
grunnskólanum og í herbergi á
neðri hæð félagsheimilisins
Hvammstanga. Elín segir að
þetta hafi ekki verið nógu góð
aðstaða en nú þegar þetta er
komið á einn stað með full-
komnum fjarnámsbúnaði sé
aðbúnaður orðinn mjög góður.
Einnig ákvað sveitarstjórn að
tómstundafulltrúi hefði umsjón
með rekstrinum og veitti
nemendum leiðbeiningu um
nám og námsefni ásamt því að
hvetja, örva og kynna íbúum
möguleika til fjarnáms.
Elín segir að fleiri tugir
manna hafi notfært sér fjarnámið
í Húnaþingi vestra undanfarin ár
og margir lokið námi í hinum
ýmsu greinum.
,,Fyrsti hópurinn sem fór í
fjarnámið þegar það hófst hér
árið 1999 var í meistaranámi,
alls 12 manns sem áttu lítið eftir
til að ljúka námi í ýmsum
greinum. Einn var að ljúka
klæðskeranámi, aðrir símsmíði,
bakari o.s.fr. en iðngreinar voru
þarna í meirihluta. Þetta fólk lauk
sínu námi í fjarnáminu hér. Síðan
hafa útskrifast sjúkraliðar í fjar-
náminu en það voru konur sem
höfðu unnið á ganginum í
sjúkrahúsinu í mörg ár. Svona
mætti lengi telja. Til viðbóta þá
þróast vinnumarkaðurinn mjög
hratt þannig að þörfin fyrir sí- og
endurmenntun eykst stöðugt og
fjarnámsstofan kemur einnig til
móts við þann hóp. Það má segja
að bætt aðgengi fólks til
menntunar í fjarnámi nálgist að
vera bylting í byggðamálum á
Íslandi," sagði Elín R. Líndal.
Á undanförnum árum hefur
sláturhúsum hér á landi fækkað
mjög. Fækkunin hefur vafalítið
haft í för með sér margvíslegt
hagræði fyrir sláturleyfishafa
en henni fylgja sannarlega
einnig ókostir. Ber þar fyrst að
nefna dýravelferð. Löngum
flutningum fylgir mikið álag á
sláturfé og því skiptir miklu
máli að sem best sé að þeim
staðið. Óheppileg meðferð
sláturdýra hefur ekki bara í för
með sér aukið álag og þjáningar
fyrir sláturdýr heldur leiðir hún
einnig til gæðarýrnunar á
kjötinu.
Á síðastliðnu hausti voru vís-
bendingar um að meira væri um
streitugalla í lambakjöti en áður
höfðu sést. Einnig bar sums staðar
meira á meiðslum og jafnvel
dauða sláturfjár í flutningum.
Sérfræðingar hjá MATRA og
kjötmatsformaður munu vinna að
rannsókn á streitugöllum í sláturfé
nú í haust.
Bændur og sláturleyfishafar
þurfa að taka höndum saman til
þess að tryggja sem besta meðferð
sláturfjár.
Ávallt skal gæta fyllstu
nærgætni við smölun og rekstur
sauðfjár og forðast að þreyta það
umfram nauðsyn og gæta þess að
það fái nægjanlega hvíld áður en
það er sent í sláturhús.
Draga skal úr fóðrun sláturfjár
síðasta sólarhringinn fyrir slátrun
en varast skal of mikið svelt
vegna þess að það er slæm með-
ferð á dýrum og getur valdið
streitugöllum í kjöti.
Flutningatæki fyrir sláturfé
þurfa ætíð að vera rétt útbúin, ekki
síst þegar um langa flutninga er að
ræða.
Í reglugerð nr. 60/2000 um
aðbúnað sauðfjár eru ákvæði um
að "hliðargrindur skulu vera slétt-
ar og eigi undir 100 cm á hæð og
tryggja skal að gripir geti ekki
stokkið yfir þær. Flutningspall
skal hólfa sundur með traustum
grindum í stíur sem rúma allt að
12 kindur, sbr. viðauka I C.
Dyraumbúnaður skal vera traustur
og öruggur. Við flutning umfram
50 km skal flutningspallur
hólfaður sundur í miðju að
endilöngu svo að engin stía nái
um þveran flutningspall. "
Á gólfi skulu vera grindur eða
ristar og þurfa þær að vera þannig
útbúnar að ekki sé hætta á að fé
festi fætur í þeim.
Starfsfólk sem vinnur við
flutninga á sauðfé verður að
kunna til verka, fara vel með féð
og sýna því nærgætni.
Í reglugerð um aðbúnað
sauðfjár segir einnig: "Óheimilt er
að vera með sláturfé á flutninga-
tæki lengur en 8 klst. án hvíldar."
Flutningstími skiptir vissulega
máli en einnig og ekki síður
ástand vega, færð, veður,
ökuleikni bílstjóra og fjöldi
hemlana. Taka verður tillit til
þessa við skipulagningu flutninga
á sláturfé.
Einhver brögð eru að því nú
að nýrúin lömb séu flutt í slátur-
hús. Mjög þarf að gæta þess að
þau ofkælist ekki. Hitastig, vind-
hraði og einangrun flutningatækis
skipta máli en ekki eru handbærar
rannsókaniðurstöður til að gefa
nákvæmar leiðbeiningar.
Fækkun sláturhúsa hefur
einnig leitt til þess að flytja þarf
sláturfé milli varnarhólfa. Þetta
leiðir til þess að enn brýnna er nú
en áður að hreinsun og sótt-
hreinsun flutningatækja sé í sem
bestu lagi.
Flutningatæki skal hreinsa og
sótthreinsa samkvæmt fyrir-
mælum embættis yfirdýralæknis.
Fullnægjandi aðstaða og
búnaður skal vera við hvert slátur-
hús, þvottaaðstaða, helst yfir-
byggð, kraftmikill smúll eða há-
þrýstidæla, heitt og kalt vatn, gott
frárennsli og góð lýsing.
Skrá skal ferðir flutninga-
tækja, hreinsun þeirra og sótt-
hreinsun.
Þó ætíð hafi þurft að huga að
dýravernd og smitvörnum hefur
það orðið enn brýnna nú þegar
sláturhúsum hefur fækkað.
Embætti yfirdýralæknis skorar
á alla hluteigandi, bændur, slátur-
leyfishafa og starfsmenn þeirra að
taka höndum saman svo meðferð
sláturfjár verði sem verði sem best
nú í haust.
Bændur og sláturleyfishafar þurfa að
taka höndum saman til þess að tryggja
sem besta meðferð sláturfjár
Landsátakið Veljum íslenskt - og allir vinna
Neytendur hafa valdið
- sagði Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðarráðherra
Guðni Ágústsson, landbúnaðarráðherra, og Valgerður Sverrisdóttir,
iðnaðar- og viðskiptaráðherra, ýttu átakinu úr vör.
Ný fjarnámsstofa opnuð í Húnaþingi vestra
Fjarnámið bylting í
byggðamálum
-segir Elín R. Líndal, oddviti Húnaþings vesta
Jóhann Albertsson skólastjóri Grunnskóla Húnaþings vestra (t.v.) býður Gunnar Sveinsson
tómstundafulltrúa velkomin í hópinn.
Líklega hefur kornrækt í ár
heppnast einna best á Norðurlandi
vestra. Þetta er mat Jónatans Her-
mannssonar, tilraunastjóra
Korpu. Miðað við selt útsæði í vor
- og heimræktað sáðkorn - þá var
sáð í um 3000 hektara. Þetta er
met en í fyrra var ræktað á um
2600 hekturum. Jónatan sagði að
áttunda ágúst hefði Óskar bóndi í
Grænuhlíð í Eyjafirði skorið
fyrstu spildu sumarsins.
Norska sex raða kornið Arve og
Olsok eru vinsælustu tegundirnar
fyrir norðan auk 2ja raða kornsins
Skeglu sem er íslenskt. Sænsku
tegundirnar Filippa og Rekyl njóta
hins vegar meiri hylli sunnlenskra
kornbænda. Jónatan sagði ástæðuna
að hluta til a.m.k. vegna hættu á
hvassviðri fyrir sunnan en sex raða
korn þolir slagviðri verr.
Vel heppnuð
kornrækt