Bændablaðið - 31.08.2004, Blaðsíða 14

14 Þriðjudagur 31. ágúst 2004
Hef áhuga á að búa fyrir
norðan
Hrafnhildur Tryggvadóttir er að hefja
MLIS nám í bókasafns- og upplýsingafræði
við Háskóla Íslands. Hún ólst upp á Engi í
Bárðardal í Suður-Þingeyjarsýslu. Bærinn er
byggður í landi Halldórsstaða og stendur
vestan megin Skjálfandafljóts sem rennur eftir
Bárðardalnum.
"Ég er elst fimm systkina. Foreldrar mínir
eru Svanhildur Sigtryggsdóttir, ættuð úr
Eyjafirði og Tryggvi Halldórsson frá
Halldórsstöðum í Bárðardal. Ekkert okkar
systkinanna hefur tekið við búskap en við
búum þrjú í Reykjavík og tvö á Akureyri."
Meðan Hrafnhildur var að alast upp var
stundaður hefðbundinn búskapur á Engi en nú
er þar eingöngu búið með sauðfé. Hrafnhildur
segist reyna að komast norður eins oft og hún
geti. "Ég fór til dæmis eina helgi í vor til að
komast í sauðburð. Þegar við systkinin vorum
yngri áttum við hvert sína kindina og okkur
þótti sérstaklega spennandi þegar þær báru og
vildum náttúrlega helst að lömbin yrðu
flekkótt."
Þingeyingar héldu hópinn
"Fyrstu sex skólaárin var ég í barnaskóla
Bárðdæla en fór þaðan að Stóru-Tjörnum og
lauk 10. bekk. Ég hóf nám við Menntaskólann
á Akureyri haustið 1985 og það var það mikil
upplifun. Ég var þá nánast farin að heiman 16
ára og hef aðeins dvalið þar í fríum síðan.
Fyrsta námsárið var ég á heimavist og hina þrjá
veturna leigði ég með vinkonum mínum sem
var svolítið ævintýralegt. Það má segja að á
þeim tíma sem ég var í MA umgekkst ég
aðallega krakka úr Þingeyjarsýslu sem voru þá
á Akureyri, ýmist í námi eða vinnu. Sumir
voru í bændaskólanum á Hólum í Hjaltadal og
komu til Akureyrar um helgar. Við héldum
mikið hópinn, skemmtum okkur saman og
fórum í bíó. Aðra skólafélaga mína í MA
umgekkst ég minna."
Góður frönskukennari réð úrslitum
Hrafnhildur var á málabraut en hafði þá
ekki ákveðið hvað hún vildi læra eftir
menntaskólann. "Franska var eiginlega það
eina sem ég hafði ákveðið að ég ætlaði að
læra. Tungumál þóttu mér skemmtileg ,
franska og þýska alveg sérstaklega. Ég veit nú
ekki hvað réð úrslitum með það að ég lagði
frekari stund á frönsku. Það hefur kannski
eitthvað haft að segja að frönskukennarinn var
mjög skemmtilegur en það var Tómas Ingi
Olrich. Hann var strangur og ég var skíthrædd
við hann. Maður tók ekki þá áhættu að sleppa
því að læra heima. Þegar við nemendur hans
vorum komin lengra í náminu þá sagði hann
okkur frá ýmsu tengdu Frakklandi sem vakti
frekari áhuga minn á frönsku en hann hafði
sjálfur verið þar við nám.
Eftir stúdentsprófið starfaði ég einn vetur á
Akureyri og hélt svo til Frakklands í
tungumálanám. Ég var eitt ár í Suður-
Frakklandi, í Montpellier.
Það var mér mikið ævintýri að koma til
Frakklands. Ég þekkti engan en þegar til kom
voru margir Íslendingar þarna við nám eða
störf. Frönskudeildin við Háskóla Íslands var
að byrja á þessum tíma samstarf við háskólann
í Montpellier en nemendur á 2. eða 3. ári við
frönskudeild HÍ geta farið á Erasmus-styrk
sem skiptinemar og það voru þarna nokkrir
nemendur samtímis mér."
Heimkomin hóf Hrafnhildur nám í
frönskudeild Háskóla Íslands og hafði þá
tækifæri til að komast aftur út til Frakklands.
"Veturinn 1992-93 fékk ég Erasmus- styrk
til frönskunáms og við vorum átta sem fórum
frá frönskudeildinni og fylgdum frönskum
stúdentum í námskeiðum við háskólann í
Montpellier. Það var alveg frábært og við
lærðum mikið á þessum vetri, ég held að það
sé alveg nauðsynlegt til að læra tungumál vel
að dvelja í landinu um tíma."
Fólk er alls staðar eins
Eftir BA-próf í frönsku, með íslensku sem
aukagrein, tók Hrafnhildur kennslufræði til að
afla sér starfsréttinda. "Ég kenndi fyrst við
Framhaldsskóla Austur-Skaftafellssýslu á
Höfn í Hornafirði. Þetta var lítill skóli með um
100 nemendur. Ég kenndi þrjár námsgreinar;
frönsku, dönsku og ensku. Maður stökk
eiginlega út í djúpu laugina sem er líklega
besta leiðin til þess að læra inn á hlutina. Ég
kynntist mjög góðu fólki þarna fyrir austan,
aðallega þó í kringum skólann. Þarna kenndi
ég í tvo vetur, þá losnaði kennarastaða við
Verkmenntaskólann á Akureyri og ég ákvað að
fara þangað. Það var krefjandi að kenna en
gaman þegar vel gekk en stundum svolítið
bras. Mér líkaði mjög vel að kenna við
Verkmenntaskólann þar sem ég kenndi í fjóra
vetur.
Ég taldi mig vera búna að sjá það út eftir
þessa sex vetur hvort ég mundi velja kennslu
sem framtíðarstarf en mér þótti rétt að breyta
aðeins til.
Fólk er alls staðar eins og það var ekki
mikill munur á því að kenna ungu fólki á Höfn
eða Akureyri. En landslagið og veðráttan í
Skaftafellssýslu var alveg nýtt fyrir mér.
Náttúrufegurðin þar er ótrúlega mikil. Mér er
það minnisstætt þegar ég gekk til vinnu í góðu
veðri að vorlagi og sá fjalla- og jöklasýnina.
Það er ógleymanleg sjón og gjörólíkt
landslaginu sem ég var vön fyrir norðan. Í
fyrsta skipti sem ég ók frá Höfn til Reykjavíkur
um Suðurlandið fannst mér þetta svo framandi,
þá hafði nýlega orðið jökulhlaup á
Skeiðarársandi og jakarnir voru út um allt og
landslagið þarna undir Eyjafjöllum, þetta var
mér alveg ný sýn. Eins fannst mér það
tilkomumikil stjón að sjá yfir Hornafjörðinn af
Almannaskarði. Þarna voraði miklu fyrr en
annars staðar og það rigndi líka nokkuð mikið
svo hver landshluti hefur sín sérkenni."
Enskir reyfarar og glæpasögur
Hrafnhildur hóf nám í bókasafns- og
upplýsingafræði haustið 2002 og hefur sótt um
að hefja MLIS-nám eða meistaranám í
greininni næsta haust en það er í fyrsta skipti
sem slíkt nám er í boði hér á landi. "Námið
stendur til boða þeim sem hafa lokið BA-prófi
í annarri grein. Mér fannst það eiginlega liggja
beint við að fara í þetta nám. Mér þykir öll
tölvuvinna spennandi svo sem netið og þessir
rafrænu gagnabankar. Ég hef reyndar
takmarkaða reynslu af bókasöfnum nema sem
notandi. Ég hef þó sótt mér afþreyingar-
bókmenntir og les þá aðallega skáldsögur.
Núna les ég mikið enska reyfara og
glæpasögur og hef gaman af því. Ég get ekki
farið að sofa án þess að vera með eitthvað til að
lesa. Mér hefur alltaf þótt spennandi og gott að
vera innan um bækur og ég býst við að sá
áhugi hafi orðið til þess að ég valdi bókasafns-
og upplýsingafræði."
Að fara norður aftur
Hrafnhildur segist hafa áhuga á að starfa
fyrir norðan að námi loknu og lítur þá til
Akureyrar en þaðan er klukkustandar akstur í
Bárðardalinn. "Ég ætlaði mér alltaf að fara
norður aftur en það verður svo bara að ráðast
hvar maður fær vinnu að námi loknu. Mér líkar
það ekkert illa að vera í Reykjavík en mundi
frekar vilja vera fyrir norðan ef tækifæri gæfist
til þess."
Í frístundum segist Hrafnhildur fyrir utan
bóklestur hafa gaman af gönguferðum um
hálendið. "Ég hef tvisvar gengið um Horn-
strandir og austur á landi hef ég gengið á fjöll
og stefni að því að ganga eitthvað í sumar."
Ég verð alltaf sveitastrákur
Viggó Ingimar Jónasson hefur lokið
tveimur árum í sagnfræði við Háskóla Íslands.
Hann er uppalinn á bænum Rauðanesi í
Borgarfirði þar sem foreldrar hans, Rósa
Margrét Viggósdóttir og Jónas Sævar
Valdimarsson, stunda hefðbundinn búskap.
"Ég hafði rosalega gaman af því að
umgangast dýrin en mér þótti ekki skemmtilegt
að þurfa að sinna þeim. Þegar maður er á
unglingsárum þá þykir manni allt kvöð sem
maður þarf að gera. Það var ekki þannig að ég
hefði einhvern brennandi áhuga á að hlaupa út
í fjós og moka flórinn en maður skilur það
náttúrlega núna að þetta var þroskandi og
sjálfsagður hlutur að létta undir með
foreldrunum og ég vildi óska þess að ég hefði
gert mér það ljóst aðeins fyrr. Ég er yngstur
systkina minna og það vildi svo skemmtilega
til að afi minn og amma áttu heima á
Rauðanesi II. Elsti bróðir minn, Jónas, fór
alltaf út í bílskúr með pabba og gerði við ýmis
tól og tæki og þar af leiðandi er hann mjög
flinkur í höndunum. Hann er menntaður
rafvirki og kerfisfræðingur, starfar við
kerfisfræði og er mjög handlaginn. Halldóra
systir mín var alltaf út í fjárhúsi og fjósi með
mömmu og einnig í hesthúsinu en hún er það
systkinið sem kemur til með að taka við búinu
heima þegar foreldrar mínir hætta búskap. Ég,
litla barnið, var hins vegar "geymdur" hjá afa
og ömmu þar sem mér voru sagðar sögur allan
liðlangan daginn og þess vegna kann ég
næstum því ekkert nema að tala.
Amma þurfti ekki að lesa sögurnar upp úr
bókum, hún kunni þær allar utan að eins og
Búkollu, Grámann og Smjörtunnuna svo fátt
eitt sé nefnt. Maður sat í fanginu á ömmu í
eldhúsinu sem hossaði manni um leið og hún
þuldi hverja söguna af annarri og mínar bestu
æskuminningar tengjast afa og ömmu.
Mér finnst það hafa verið svo mikil
forréttindi, sem svo margir fara á mis við nú á
tímum, að hafa afa og ömmu svona nálægt
sem höfðu lifað allt aðra tíma. Ef maður lítur í
kringum sig bara hérna í Reykjavík þá sér
maður fullt af börnum sem enginn nennir að
sinna. Ég er að vinna í sjoppu með skólanum
og þangað koma 6 til 7 ára gamlir krakkar með
miða frá foreldrum sínum um að þeir eigi að
kaupa sígarettur fyrir þá. Þetta sýnir hvað fólk
er orðið upptekið af þessu blessaða
lífsgæðakapphlaupi að það gleymir því sem
mestu máli skiptir, að gera börnin sín að
heilbrigðum einstaklingum."
Áhugi á gömlum sögum
"Ég hef alltaf haft rosalega gaman af
gömlum sögum. Ástæðan fyrir því að ég fór í
sagnfræði er sú að ég vissi að ég yrði að læra
eitthvað. Þegar ég leit yfir námskrána í
Háskólanum gekk ég bara á listann og notaði
útilokunaraðferðina og niðurstaðan var
sagnfræðin. Hún var það eina sem ég gat
mögulega hugsað mér að læra. Sagnfræðin er
að mínum dómi mjög góð alhliða menntun
sem kemur inn á marga þætti. Sagnfræðingar
koma víða við í samfélaginu, til dæmis eru
margir fréttamenn með þessa menntun. Það er
ekki bara verið að mata nemendur á
staðreyndum heldur er líka verið að kynna
ýmiss konar vinnubrögð sem tilheyra
sagnfræðinni. Ég hugsaði með mér að þetta
væri þekking sem væri gott að hafa. Ég hef
ekki ákveðið hvað ég muni taka sem aukagrein
en mig langar að taka ritlist en ég hef lokið 60
einingum í sagnfræði.
Næsta vetur hef ég ákveðið að vinna því ég
eignaðist nýlega mitt fyrsta barn svo nú hef ég
fyrir konu og barni að sjá. Svo er ég eiginlega
búinn að fá nóg af skóla í bili. Mig langar til að
upplifa einn vetur þannig að ég þurfi ekki að
hafa áhyggjur af því að verða að klára hitt og
þetta fyrir skólann. Mig langar til að vera
vinnandi heimilisfaðir og vita að þegar ég er
búinn í vinnunni hef ég lokið vinnudeginum en
ekki með eitthvað yfir höfði mínu allt kvöldið."
Fékk hund í afmælisgjöf
Viggó segist hafa gaman af dýrum og vera
sérstaklega mikill hundavinur "Hundar voru
mínir bestu vinir. Þegar ég var lítill áttum við
gamla tík sem kölluð var Skotta. Hún var orðin
blind og lasburða og pabbi sagði einn daginn
að nú þyrfti að fara að lóga henni Skottu
gömlu. Ég gat auðvitað ekki hugsað mér það
og grátbað um að fá að eiga hana og sagðist
skyldi hugsa um hana og pabbi hætti við að
láta hana fara og hún lifði minnir mig í þrjú ár
eftir þetta og var einn sá besti hundur sem ég
hef átt. Ég segi alltaf að fólk líkist þeirri
dýrategund sem það heldur upp á. Hundafólk
er trygglynt og miklar félagsverur en kattafólk
er meira tækifærissinnað.
Það sem mér finnst verst við að búa hér í
Reykjavík er að búa í blokk og geta ekki verið
með hund. Reyndar held ég að ég mundi ekki
vilja leggja það á hund að vera í þéttbýli því sú
hundategund sem ég held mest upp á er
íslenski fjárhundurinn sem geltir nokkuð. Ég á
reyndar íslenska tík sem er heima í Rauðanesi.
Hún er hefur frábæra tilburði, ég fékk hana í
afmælisgjöf þegar ég var tólf ára og hún er því
að verða þrettán ára gömul og á kannski ekki
mikið eftir. Aðal skemmtunin hjá henni er að
fá að sitja uppi í traktornum á sumrin þegar
pabbi er að slá og binda rúllur, þá situr hún við
hliðina á honum allan heila daginn."
Heim að Laugum
Eftir grunnskólapróf í Borgarnesi fór
Viggó í Fjölbrautaskóla Vesturlands á
Akranesi en margir skólafélagar hans fóru
þangað.
"Við fórum á milli í rútu á hverjum degi
sem var hálftíma akstur hvora leið. Þetta var
dálítið ferðalag. Haustið 1997 fór ég að verða
virkari í félagslífinu og þá fór ég á
heimavistina. Af þeim greinum sem ég lærði í
fjölbraut þótti mér skemmtilegast að læra
sálfræði og ætlaði mér alltaf að fara í
háskólanám í sálfræði og prófaði að fara í hana
en þótti hún alveg drepleiðinleg."
Árið 1998 fór Viggó í framhaldsskólann að
Laugum í Þingeyjarsýslu og lauk stúdentsprófi
þaðan. Hann ber Laugaskóla vel söguna og er
um þessar mundir að skrifa BA-ritgerð sína í
sagnfræði sem fjallar einmitt um sögu skólans.
"Laugaskóli er það besta sem hefur komið
fyrir mig. Það er svo gott samspil af svo
mörgum þáttum á Laugum og umhverfið er
stórkostlegt. Þetta er ekki þessi dæmigerði
framhaldsskóli þar sem þú ferð út á vídeoleigu
eða sjoppu þegar þér dettur í hug, heldur hefur
hann svona sveitaumgjörð. Þar er heimavist
sem þýðir það að maður er alltaf á staðnum.
Þetta er einingakerfi og það er alveg pottþétt að
þessi skóli bjargaði lífi mínu. Ég ætlaði aldrei
meira í skóla þegar ég hætti í Fjölbrautaskóla
Fólksflótti af landsbyggðinni hefur verið mikill undanfarin ár og
sjaldan jafnmikill og síðasta áratuginn. Dreifbýlið á undir högg að
sækja og sveitirnar eru ólíkar því þegar hver jörð var setin á seinni
hluta síðustu aldar. Langflestir flytja á suðvesturhorn landsins og þá
aðallega á Stór-Reykjavíkursvæðið og ekki fyrirséð að það breytist í
nánustu framtíð. Hér eru viðtöl við fjóra einstaklinga sem allir eiga
það sameiginlegt að stunda nám við Háskóla Íslands og hafa alist upp
á sveitabæjum þar sem stundaður var hefðbundinn búskapur. Þetta er
allt ungt og efnilegt fólk og foreldrar þess stunda enn búskap. Öll voru
þau í framhaldsskólum á landsbyggðinni og hefðu áhuga á að flytjast
aftur út á land að námi loknu ef í boði væri starf við hæfi. Viðhorf
nemendanna til landsbyggðarinnar og búskapar er jákvætt eins og
fram kemur í viðtölunum. En hverjir eru atvinnumöguleikar
háskólanema úti í hinum dreifðu byggðum landsins eftir að námi
lýkur?
Hrafnhildur
Eygló