Bændablaðið - 12.10.2004, Qupperneq 14

14 Þriðjudagur 12. október 2004
Hólaskóli hefur tekið að sér
vistun á svokölluðu Knapa-
merkjakerfi en þar er um að
ræða stigskipt námsefni í hesta-
mennsku til kennslu á grunn- og
framhaldsskólastigi svo og til
námskeiðshalds á vegum
menntaðra reiðkennara. Náms-
efnið er byggt þannig upp að um
er að ræða 5 stig sem þyngjast
eftir því sem ofar er komið.
Markmið knapamerkja-
kerfisins eru eftirfarandi:
·Að auka áhuga og þekkingu á ís-
lenska hestinum og hestaíþróttum.
·Að bæta reiðmennsku og meðferð
íslenska hestsins.
·Að auðvelda aðgengi að menntum
í hestaíþróttum fyrir unga sem
aldna.
·Að bjóða upp á þroskandi nám
fyrir börn og unglinga í samvistum
við hesta og náttúru landsins.
Forsaga Knapamerkjakerfisins
er í stuttu máli sú að ÍSÍ kom fram
með þá hugmynd 1998 að öll sér-
sambönd innan vébanda þess
stæðu að því að þróa námsefni til
notkunar við kennslu í hesta-
mennsku.
Þegar Átak í hestamennsku tók
svo til starfa um áramót 1999-2000
var þetta eitt af þeim málum sem
starfsmaður þess, Hulda Gústafs-
dóttir, vann að í samvinnu við
Hólaskóla og ýmsa aðra aðila sem
lögðu til faglega sérþekkingu,
teikningar, hönnun og tilrauna-
kennslu á námsefninu til að byrja
með. Má benda á t.d. að teikningar
í námsefninu eru flestar eftir Pétur
Behrens, hönnun á merkjum og
útliti hjá auglýsingastofunni Tung-
linu, tilraunakennsla og yfirlestur
kennslugagna hjá Ingimar Ingi-
marssyni og Magnúsi Lárussyni
svo eitthvað sé nefnt.
Síðastliðna mánuði hefur verið
unnið að því að finna Knapa-
merkjakerfinu varanlega vistun
innan skólakerfisins og hefur
Hólaskóli, eins og áður sagði,
tekið það verkefni að sér og ráðið
til þess Helgu Thoroddsen. Skól-
inn mun meðal annars taka að sér
áframhaldandi þróun og útgáfu á
námsefni, prófum, og kennsluleið-
beiningum svo og dreifingu, um-
sjón og utanumhald á þeim gögn-
um sem fylgja þessu viðamikla,
nauðsynlega og áhugaverða
verkefni.
Þróun Knapamerkjakerfisins
mun því haldast í hendur við
kennslu og námsefnisgerð á Hól-
um bæði á fyrsta ári, leiðbeinenda-
stigi þar sem nemendur skólans
útskrifast með réttindi til að kenna
á 1. og 2. stigi Knapamerkjakerfis-
ins og á þriðja ári, reiðkennara-
braut þar sem nemendur öðlast
réttindi til að geta kennt öll 5 stig
Knapamerkjakerfisins.
Nánari upplýsingar um Knapa-
merkjakerfið er hægt að nálgast
hjá Hólaskóla, sími 455-6300 eða
Helgu Thoroddsen, sími 863-4717.
Hólaskóli vistar Knapamerkjakerfið
Knapamerki 1. stigA
Knapamerki 2. stigA
Knapamerki 3. stigA
Knapamerki 4. stigA
Knapamerki 5. stigA
Fyrirspurn
um eyðingu
minka og refa
Þuríður Backman hefur lagt
fram fyrirspurn á Alþingi
til umhverfisráðherra um störf
nefndar um eyðingu minka og
refa. Hún spyr hvort nefnd sem
ráðherra skipaði um minka- og
refaveiðar hafi skilað
niðurstöðum, hvenær megi
vænta þess að tillögur
nefndarinnar um aðgerðir til
að draga úr skaða af völdum
refa verði kynntar og hvort
auknu fjármagni verði varið til
þessa málaflokks til að koma
til móts við stóraukinn kostnað
sveitarfélaganna?
www.bondi.is
Það er ef til vill ekki fjarlægur draumur
að íslenskir bændur framleiði og selji
íslenskt bygg á markaði. Nú eru flutt inn
árlega á bilinu 14,5 þúsund tonn af
erlendu fóðurbyggi til landsins en
íslenskir bændur framleiða á bilinu 7-8
þúsund tonn á ári. Það sem af er þessu ári
hafa verið flutt inn til landsins rúm 8,5
þúsund tonn samkvæmt tölum Að-
fangaeftirlitsins.
Í byrjun september hittust ýmsir aðilar
tengdir kornrækt og ræddu þær leiðir sem
mögulegar eru til að selja íslenskt korn á
innanlandsmarkaði. Þar var ákveðið að Em-
bætti yfirdýralæknis og Aðfangaeftirlitið út-
byggju verklagsreglur um m.a. meðferð
kornsins, innra eftirlit, flutning og meðferð
véla. Landbúnaðarráðuneytið hefur málið nú
til umfjöllunar en reglurnar munu líta dags-
ins ljós á næstu dögum að sögn ráðamanna.
Formaður BÍ vill efla möguleika á
afsetningu korns og koma á virkum
markaði
Í síðasta Bændablaði sagði Haraldur
Benediktsson, formaður Bændasamtakanna,
að helsta verkefni í kornræktinni nú væri að
efla möguleika á afsetningu framleiðslunnar
og koma á virkum markaði fyrir bygg til
fóðurs. Haraldur nefndi einnig að hægt væri
að binda vonir við kornrækt til lyfja-
framleiðslu. Þar væri í fararbroddi líf-
tæknifyrirtækið ORF en það hefði þróað
aðferðir til að framleiða lyfvirk efni úr bygg-
plöntunni og vinna til lyfjagerðar. Hvað
starfsemi ORF áhrærir og þá möguleika sem
þar blasa við verður tíminn að leiða í ljós.
Hálmurinn hefur verið til ýmsa hluta
nýtilegur, m.a. í svepparækt. Hann hefur
víða breytt húsvist í útihúsum, t.a.m. þar
sem hann er notaður sem undirburður fyrir
fé og kálfa. Þá er ótalin markaðssetning á ís-
lenska bygginu á manneldismarkað sem er
að sækja í sig veðrið, sbr. sölu lífræns
ræktaðs byggs frá Eymundi Magnússyni í
Vallanesi.
Innflutningsverð sveiflast
í kringum 15 kr. á kg
Margir telja að við óbreytt ástand sé
óraunhæft að rækta korn eingöngu til að
selja inn í fóðurstöðvarnar. Í fyrra voru
margir bændur með umframbirgðir og sáu
menn fyrir sér að geta selt umframmagn til
fóðursalanna og þeir miðlað því svo áfram.
Úr því varð þó ekki.
Verðið er að sjálfsögðu afgerandi en
samkeppnin er erfið við innflutta kornið.
Innflutningsverð á korni hefur sveiflast í
kringum 15 kr. á kg en bændur hafa keypt
það á 19 kr. frá fóðursölum. Fóðursali sem
Bændablaðið ræddi við benti einnig á að nú
væri minna notað af byggi í fóðurblöndur
vegna hás heimsmarkaðsverðs. Stað-
kvæmdarvörur, s.s. hveiti, maís og rúgur,
væri valkostur sem gripið væri til við fóð-
urblöndun við slíkar aðstæður. Byggið fer
nánast eingöngu í svínafóður, er ekki notað í
fuglafóður og lítið í kúafóður.
Bændur þurfa að fá a.m.k. 20 kr. fyrir kg. í
sinn hlut
Formaður Landssambands kornbænda,
Ólafur Eggertsson, sagði við Bændablaðið
að ef fóðursalar byðu íslenskum bændum 14
kr. á kg, komið til Reykjavíkur, þá væri það
einfaldlega of lágt. Þeir þyrftu að fá a.m.k.
20 kr.á kg. fyrir fullþurrkað korn til þess að
geta haft eitthvað upp í kostnað. "E.t.v. ættu
Íslendingar að taka Norðmenn sér til
fyrirmyndar en þar er kornframleiðslan
vernduð að nokkru leyti. Verð á innfluttu
korni í Noregi er nú 12,16 kr. ísl. Þeir
leggja á skatt sem nemur 7,08 kr. ísl. þannig
að bóndinn fær 19,25 kr. ísl. fyrir hvert kíló
innlagt í fóðurstöð. Norskir bændur fá
þannig um 6 kr. meira en bændur hér á landi.
Fóðurinnflytjendur í Noregi verða að sækja
um vissan innflutningskvóta en sá kvóti fer
eftir því hvað bændurnir framleiða mikið
upp í innanlandsnotkun."
Ólafur telur óraunhæft að hækka inn-
flutningsskatta sem myndu hækka kjarn-
fóðurverð því ekki gætu allir bændur ræktað
korn vegna mismunandi skilyrða. "Þess
vegna ætti að greiða þeim bændum styrk,
sem leggja korn inn í fóðurstöð, 6-7 kr. á kg.
Þeir sem væru með gott umframkorn gætu
þannig afsett sitt bygg og þess vegna aukið
kornræktina og haft af því tekjur. Ef við
gæfum okkur að bændur gætu selt 2.000
tonn og fengju 7 kr í styrk á hvert kg er um
14 milljónir að ræða. Heildarverðmæti fram-
leiðslunnar yrði hins vegar um 40 milljónir.
Það ætti ekki að vera vandi að koma með
aukið fjármagn í kornræktina með þessum
hætti ef vilji væri fyrir hendi," segir Ólafur.
Kornræktin hefur breytt hugarfari bænda
Þeir aðilar sem Bændablaðið ræddi við
um þróun kornræktarinnar voru allir sam-
mála um að ræktunarmenningin hefði tekið
stórstígum framförum fyrir hennar til-
stuðlan. Bændur hefðu margir hverjir náð
verulegri færni í fóðrun sinna gripa og náð
að auka afurðir með bættri fóðrun. Menn
væru einnig að auka kjarnfóðurþáttinn og
fengju þannig aðra sýn á fóðrunina. Einn af
stærstu kostum kornræktarinnar væri hins
vegar sá að bændur hefðu snúið sér enn
frekar að endurræktun og það væri mikils
virði. Samhliða kornnotkuninni væru þeir að
fá orkuríkari og betri hey fyrir vikið. Þetta
væri sú hagræðing sem bóndinn fengi hvað
mest út úr með því að rækta sjálfur sitt korn.
/TB
Von á sérreglum um meðferð á innlendu
korni frá landbúnaðarráðuneyti
Er markaður fyrir
íslenskt bygg?