blaðið - 19.12.2006, Blaðsíða 32

ÞRIÐJUJ
ISEMBER 2006
Gaddavír í Þjóðmenningarhúsi
Sigurjón Magnússon rithöfundur les upp úr skáldsögu sinni Gaddavír í
Þjóðmenningarhúsinu við Hverfisgötu i dag klukkan 12:15. Upplestur-
inn er liður í upplestraröðinni Jólahrollur í hádeginu.
blaöiö
Skáldaspírur i Iðu
Skáldaspírukvöld fer fram í bókaversluninni Iðu í kvöld klukkan 20.
Fram koma rithöfundarnir Benedikt Lafleur, Kristin Ómarsdóttir og
Gísli Þór Ólafsson sem les úr fyrstu Ijóðabók sinni.
Hvað ertu að
lesa?
Fjallkirkjan á borðinu
Ég var að ljúka við að lesa Fjall-
kirkjuna eftir Gunnar Gunnarsson
sem er kannski ekki alveg á toppn-
umájólabóka-
flóðinu. Fyrir
utan það er
ég aðallega
að lesa leik-
ritið sem ég
er að fara að
leika í núna
sem heitir
Treasure Is-
lands og verð-
ur sett upp í
Kassanum í
Þjóðleikhús-
inu eftir áramótin.
Annars er fullt af bókum sem
mann langar að glugga í og ég er að
vona að Bragi Ólafsson komi í pakk-
ann hjá mér. Hann er einn af mín-
um uppáhalds íslenskum höfund-
um sem eru að skrifa núna þannig
að ég bíð spenntastur eftir því. Ef
nýja bókin verður ekki síðri en það
sem hann hefur skrifað hingað til
þá verður maður ekki fyrir von-
brigðum.
Frá Bukowski yfir í Sjón
Ég hef satt að segja ekki getað
hugsað um neitt annað en vinnuna
allan sólarhringinn þannig að það
hefur verið
fátt um bæk-
ur. Ég bíð
bara eftir að
komast í nátt-
sloppinn og
fara að lesa
þegar törnin
er búin.
Fyrir stut-
tu var ég þó
að lesa Ég
stytti mér
leið framhjá
dauðanum,
nýjustu bókina hans Einars Más.
Svo las ég um daginn nýjustu
bókina hans Hugleiks, Kötturinn
Kisi og hnakkarnir, sem er dálítið
mögnuð.
Annars hef ég mjög fjölbreyttan
smekk og les allt frá Bukowski yf-
ir í Sjón og Braga. Ég og Sigtryggur
Baldursson vorum einu sinni á leið
að fara að spila í brúðkaupi og skipt-
umst á að lesa Skugga-Baldur eftir
Sjón hvor fyrir annan og hlógum
mikið að henni.
Hjálmar Hjálmars-
son leikari
Færslur skipstjóra á náskipi
Eflaust kunna leikmenn, eins
og sá sem þetta skrifar, að fá
það á tilfinninguna við lestur
skáldsögunnar Undir himninum
eftir Eirík Guðmundsson að hún
sé einhvers konar töfrateningur
Rubics fyrir íslenska bókmennta-
fræðinga eða þá gestaþraut fyrir þá
sem lifa og hrærast í heimi menn-
ingarelítunnar hér á landi - sé sá
heimur yfirhöfuð til. En þegar allt
kemur til alls skiptir sú tilfinning
engu máli þar sem Eiríki hefur tek-
ist að skrifa magnað verk sem ger-
ir þá kröfu til lesandans að hann
gefi sér langan tíma til að melta
það. Þetta er fyrst og fremst sagá
um tilfinningar og það hvernig sú
kynslóð sem höfundurinn lýsir er
dæmd til að leita svara við hinum
stóru spurningum í veröld sem
er á gráu svæði raunveruleikans
og ímyndunar. Auk þess er sagan
fjári skemmtileg og fyndin.
í stuttu máli fjallar sagan um út-
varpsmanninn E sem er í leyfi frá
störfum frá RÚV sem hann ætlar
og nota til skrifta. E á erfitt með að
gera greinarmun á raunveruleika
og skáldskap og ef til vill fer það
eftir lesandanum hvort er óraun-
verulegra: tíðar ferðir hans í sól-
baðsstofuna Smart og heimsóknir
í búð sem selur notaða geisladiska
eða þá sú staðreynd að lífi hans er
stolið í kjölfar þess að leiðindagaur
kemst yfir handrit hans. En lýsing-
ar Eiríks á öðrum þáttum lífs E
ættu að vefjast fyrir fæstum þeim
sem eru staddir einhvers staðar
á fjórða tug ævi sinnar. E virðist
vera maður sem getur ekki tengst
neinum nema sjálfum sér og hann
á í samskiptum við fólk sem á við
sama vanda að stríða - afleiðingin
er að mörkin milli hins raunveru-
lega lífs og hugarheims þurrkast
algjörlega út. Þetta kann að þykja
póstmódernísk nálgun en í sjálfu
sér er jafn réttlætanlegt að telja
að sögumaður sé að vísa í Franz
Kafka - 21. aldar Kafka sem býr
í vesturbæ norðlægrar borgar þar
sem ekkert gerist nema það að
veðrið er misvont og lífsgleðin jafn
sjaldséð og góðviðrisdagar. Það er
aðeins eitt bjánalegra en að vera
póstmódernískur lslendingur og
það er að vera kafkaískur Islend-
ingur. Þessi tvíhyggja gerir það að
verkum að E höfðar til lesandans
sem rómantísk hetja sem forlögin
berjast gegn en að sama skapi sem
bara þessi venjulegi maður sem
kúldrast kvenmannslaus undir
súð, hugsanlega þjáður af vænisýki,
og lesandi getur gengið að vísum í
Melabúðinni um sexleytið á degi
hverjum í Melabúðinni. Þrátt fyrir
að E geti ekki gert greinarmun á
hugarburði og raunveruleika tekst
Eiríki að sýna að það séu einmitt
örlög flestra.
Þrátt fyrir að Undir himninum
sé ekkert léttmeti í sínum innsta
kjarna kann Eiríkur þá list að vera
bráðsnjall penni, fyndinn og næm-
ur. Og hann er eins langt frá því
að vera uppskrúfaður í hugsun og
hugsast getur. Lestri sögunnar má
líkja við að hlusta á það besta sem
Frank Zappa, sá merkilegi maður,
sendi frá sér á sínum tíma. Þetta
er margrætt, djúpt, skemmtilegt
og galdurinn í verkinu felst í þvi
að höfundurinn gerir þá skilyrð-
islausu kröfu að maður megi alls
ekki setja sig í stellingar gagnvart
verkinu.
Örn Arnarson
Hefur eitthvað
að segja við sam
tímasinn.
Sökum brots
bókarinnar þolir
hún illa langan
lestur á bakinu
uppi í rúmi.
Undir himninum
Eftir Eirík Guðmundsson
Bækur ★★★★
UNDIR HIMENINtui5
CUDMUNDSSON
Fyndinn og næmur
Eiríkur kann þá list að vera
bráðsnjall penni, fyndinn og
næmur og hann er eins langt
frá því aó vera uppskrúfaður í
hugsun og hugsast getur, se-
gir Örn Arnarson í dómi sinum.
■K ^
Mynd'tyþór
HPI SAVAGE X RTR, FJ ARSTÝRT
BENSÍN TORFÆRII-TRYLLITÆKi.
OPIO ALLA DAGA TIL JÓLA.
Tómstundahúsið • Nethyl 2 • S. 587 0600 • www.tomstundahusid
Brautryöj endaverk
um hernað á íslandi
Eftir á að hyggja er furðulegt að
þessi bók skuli ekki hafa verið
skrifuð fyrir löngu. Hér er rak-
in saga hernaðar á íslandi frá því á
ofanverðum dögum þjóðveldisins
og fram yfir siðaskipti og þrátt fyrir
alla söguritun Islendinga fyrr og síð-
ar get ég ekki séð að svona bók hafi
verið tekin saman áður. Hér er sagt
frá „vopnabúnaði landsmanna, hern-
aðarmannvirkjum, herútboðum,
landvörnum, hersköttum, herskipu-
lagi, hernaðaraðferðum, þróun og
eðli hernaðarátakanna, samfélags-
legum áhrifum og síðast en ekki
síst er atburðasagan rakin á lifandi
og skýran hátt“, eins og segir í frétta-
tilkynningu útgáfunnar og má til
sanns vegar færa.
hernaðarsaga
ÍSLANÐS
‘í
Þótt Birgir hefði vel mátt byrja
sögu sína fyrr og taka einnig fyrir
hernað á víkinga- og landnámsöld,
þá er verulegur fengur að því sem
hann segir frá. Stór hluti bókarinn-
ar fer, eins og vænta mátti, í hernað
Sturlungaaldar, en mér fannst nú
samt meiri nýlunda að ýmsu því sem
Birgir hefur grafið upp um aldirnar
sem á eftir fylgdu og almenningi eru
kannski ekki eins vel kunnar. Margt
kemur þar verulega á óvart um
hversu mikill hernaðarviðbúnaður
var í landinu.
Birgir greinir vel og skilmerkilega
frá, mikill fjöldi korta og skýringa-
mynda eykur gildi bókarinnar veru-
lega og ljósmyndir og teikningar
sömuleiðis. Það má setja örlítið út á
'T
Hernaðarsaga íslands
Birgir Loftsson
Bækur ★★★★★
frágang og vinnslu á myndefni, og
sömuleiðis hefði á stöku stað mátt yf-
irfara texta Birgis betur, þótt hann
sé yfirleitt skýr og læsilegur - en
þetta eru smávægilegir agnúar á
mjög greinargóðu og nauðsynlegu
brautryðjendaverki.
Illugi Jökulsson