Bændablaðið - 11.06.2009, Blaðsíða 17

17 SUMARIÐ 2009 – VIÐBURÐIR OG HÁTÍÐIR BLAÐAUKI BÆNDABLAÐSINS 11. JÚNÍ 2009
Rósa María Vésteinsdóttir
kynnti nýverið B.A-verkefni sitt
í ferðamálafræði við Háskólann
á Hólum. Rósa kannaði hug
hagsmunaaðila til landbúnaðar-
sýninga. Landbúnaðarsýningin
Sveitasæla á Sauðárkróki var
tekin til sérstakrar athugunar
og fór könnunin að mestu fram
með viðtölum. Var í verkefninu
fjallað um tilgang sýninganna
og mögulegt mikilvægi þeirra
í mótun ímyndar nútíma
landbúnaðar.
Bændablaðið ákvað að spyrja
Rósu Maríu aðeins út í tildrög og
niðurstöður verkefnisins.
„Sumarið 2008 vann ég
ásamt öðru góðu fólki að
Landbúnaðarsýningunni Sveita-
sælu á Sauðárkróki og kviknaði
þar áhugi hjá mér til að skrifa
lokaritgerðina um mikilvægi
landbúnaðarsýninga í mótun
ímyndar nútíma landbúnaðar.
Í verkefninu tók ég viðtöl við
bændur og fyrirtæki sem tóku
þátt í sýningunni og kannaði hug
þeirra til landbúnaðarsýninga og
jafnframt var þessi sýning tekin til
sérstakrar athugunar,“ segir Rósa.
Ímynd íslensks landbúnaðar
„Allt fram á 20. öld bjó meirihluti
Íslendinga í sveit og landbúnaður
var undirstöðu atvinnugrein sem
nær allir þekktu. Eftir tímabil
mikilla breytinga í byggðamynstri
á tuttugustu öldinni, hafa íbúar
borga og sveita í auknum mæli
fjarlægst hvern annan og tengslin
við sveitina hafa að miklu leiti
rofnað. Afleiðing þessara breytinga
er almennt þekkingarleysi og
jafnvel vanmat á landbúnaði og
matvælaframleiðslu. Í dag gerir
fólk sér varla grein fyrir uppruna
þeirra matvæla sem eru á borðum
þeirra dags daglega og bendir
margt til þess að ímynd almennings
af íslenskum landbúnaði sé ekki
lengur í takt við þá þróun sem átt
hefur sér stað í sveitum landsins.
Bændur í samvinnu við
Bændasamtök Íslands hafa í
auknum mæli leitast við að efla
ímynd landbúnaðar með því að
fræða almenning um stöðu mála og
þá framtíðarmöguleika sem felast í
því að stunda matvælaframleiðslu
í landinu. Stofnuð hafa verið
nokkur verkefnum síðustu árin sem
hafa það að markmiði að fræða
almenning og tengja dreifbýli og
þéttbýli betur saman og má þar
nefna verkefni eins og Beint frá
býli, Opinn landbúnað og Dag
með bónda. Landbúnaðarsýningar
gætu einnig verið ákjósanlegur
vettvangur til að koma ímynd
landbúnaðar á framfæri og efla
tengslin milli dreifbýlis og
þéttbýlis,“ segri Rósa.
Um tilgang landbúnaðarsýninga
Rósa segir að eins og
landbúnaðarsýningar eru fjöl-
breyttar er tilgangur þeirra
sömuleiðis margþættur. „Þær
snerta allt samfélagið, ekki bara
bændur. Mikil áhersla er oft lögð
á efnahagsleg áhrifin en það
má heldur ekki gleyma því að
landbúnaðarsýningar eru einnig
hátíðir eða mannfagnaður sem geta
styrkt félagsleg bönd og hefur áhrif
á viðhorf og þekkingu þátttakenda,
bænda jafnt sem hinn almenna
borgara. Hlutverk sýninganna er
ekki bara að miðla upplýsingum um
reynslu og þekkingu, þær eru einnig
haldnar til að skapa aðstæður til að
kynna landbúnað fyrir stórum hópi
gesta sem ekki tengist landbúnaði.
Landbúnaðarsýningar eru hannaðar
til að koma á framfæri framleiðslu,
starfsemi eða landssvæðum og
geta þær því verið mikilvægur
vettvangur til að hafa áhrif á ímynd
bændasamfélagsins og landbúnaðar
almennt.
Það er eins með landbúnaðar-
sýningar og annað félagsstarf, erfitt
getur verið að fá bændur til að taka
beinan þátt og skiptast bændur
gjarnan í tvo hópa hvað varðar
þátttöku; þ.e. þeir sem eru tilbúnir
til að leggja sitt að mörkum til að
hafa áhrif og síðan þeir sem vilja
bara njóta afrakstursins. Er það því
oftast undir búgreinafélögunum
komið að halda úti öflugu og góðu
starfi fyrir bændur og því mikilvægt
að þeir sem þangað eru kosnir haldi
uppi góðu sambandi og samstarfi
við bændur og fái þá í lið með sér.“
Að efla tengslin milli framleiðenda
og neytenda og fræða almenning
„Bændur hafa eins og gengur
og gerist mis mikinn áhuga á
að taka beinan þátt í sýningunni
sjálfri og er það vegna þess að
þátttakan skiptir ekki svo miklu
máli fyrir þá persónulega, en hún
skiptir máli fyrir heildina út á
við. Flestir bændur koma gjarnan
sem gestir sýningarinnar, til að
sýna sig og hitta aðra bændur og
kynnast nýjungum sem fyrirtæki
og einstaklingar bjóða upp á.
Niðurstaða verkefnisins var að
bændurnir eru almennt sammála um
að markmiðið með þátttöku þeirra
í landbúnaðarsýningunni væri fyrst
og fremst til að efla tengslin á
milli neytenda og framleiðenda og
fræða almenning um landbúnað,
framleiðsluferlið og störf bænda
til að hafa áhrif á mótun ímyndar
nútíma landbúnaða. Fyrirtækin taka
þátt í landbúnaðarsýningum fyrst
og fremst til að gera þau sýnilegri
á markaðnum og minna þannig
á sig með því að hitta og spjalla
auglitis til auglitis við bændur,;bæði
núverandi sem og væntanlega
kúnna,“ segir Rósa.
Stórsýningar á Hellu og
Sauðárkróki
Um aðrar áhugaverðar niðurstöður
segir hún að komið hafi fram
áhugaverðar umræður um
þann möguleika að halda ætti
„stórsýningu“ í landbúnaði á hverju
ári og skipta henni reglulega á
milli Sauðárkóks og Hellu – annað
hvert ár. „Var rætt um þennan
möguleika með því skilyrði að
samvinna og samkomulag sé á
milli staðanna um hvenær þær væru
haldnar á hvorum stað. Þannig
yrði jákvæð samkeppni milli
svæða og samvinna um að auka
athygli almennings á landbúnaði
og framleiðsluferlinu. Með því að
halda landbúnaðarsýninguna annað
hvert ár á hverjum stað yrði síður
leiði fyrir viðburðinum og bændur
fengju reglulegt tækifæri til að
sækja heim starfsbræður sína hinum
megin á landinu og nýta tækifærið
til að efla enn frekar félagsandann
innan bændastéttarinnar.“
Þátttaka bænda mikilvæg
Rósa segir að fjölmiðlar landsins
hafa átt sinn þátt í að móta
táknmynd stéttarinnar. „Sú mynd
hefur ekki alltaf verið í takt við þann
raunveruleika sem bændur búa við
í dag. Því er mikilvægt að bændur
taki sjálfir þátt í að fræða almenning
og vinna gegn þeim upplýsingum
sem þeir telja neikvæða fyrir ímynd
þeirra og eru landbúnaðarsýningar
ein leið til þess. Yfir sveitinni hvílir
alltaf ákveðinn ævintýrablær og
þangað leitar fólk gjarnan í fríum
sínum, það eigum við að nýta
okkur betur.“ -smh
Rósa María, í kokkaklæðum, í bás Matarkistunnar Skagafjarðar á Sveitasælu 2007.
Norðurland
eystra
Siglufjörður Þjóðlagahátíð  á Siglufirði
Akureyri Landsmót UMFÍ 9.-12. júlí
Akureyri
Íslandsmeistaramót í
hestaíþróttum
16.-18. júlí
Ólafsfjörður Nikulásarmót í Ólafsfirði 17.-19. júlí
Hörgárbyggð Miðaldardagar á Gásum 18.-21. júlí
Húsavík
Húsavíkurhátíð -
Mærudagar og sænskir
dagar
20.-26. júlí
Siglufjörður Síldarævintýri á Siglufirði
31. júlí
- 3. ágúst
Akureyri Ein með öllu og allt undir
31. júlí
- 3. ágúst
Dalvík
Fiskidagurinn mikli
- Fiskur, vinalegheit,
fiskisúpukvöldið, öllum
boðið. Allt frítt á
hátíðarsvæðinu
7.-8. ágúst
Eyjafjarðarsveit
Uppskeru- og
handverkshátíðin í
Eyjafjarðarsveit (Haldin í
og við Hrafnagilsskóla)
7.-10. ágúst
Ólafsfjörður Berjadagar í Ólafsfirði
14.-16.
ágúst
Grýtu-
bakkahreppur
Grenivíkurgleði
14.-15.
ágúst
Austurland
Seyðisfjörður
Karlinn í tunglinu -
Menningardagur barna, sjá
nánar á www.moon.is
13.jún
Fljótsdalshérað
Fjölskylduhátíð
- í tilefni dagsins í
Tjarnargarðinum á
Egilsstöðum.
17. júni
Fljótsdalshérað
Skógardagurinn
mikli
20.jún
Fjarðabyggð
Gönguvika í Fjarðabyggð
- Boðið uppá gönguferðir,
og kvöldvökur.
20.-27. júní
Höfn Humarhátíð 3.-5. júlí
Egilsstaðir
Sumarhátíð UÍA
- Íþróttahátíð fyrir alla
Austfirðinga á
Vilhjálmsvelli.
3.-5. júlí
Langanesbyggð
Kátir dagar - Þá verður
kraumandi kæti á svæðinu
öllu, á Bakkafirði, Þórshöfn
og í Svalbarðshreppi.
16.-19. júlí
Fáskrúðsfjörður
Franskir dagar -
Menningarhátíð með
frönsku ívafi.
23.-26. júlí
Seyðisfjörður
Smiðjuhátíð
-www.tekmus.is Eldsmiðja
og handverksmenn verða í
Tækniminjasafninu.
24-26 júli
Norðfjörður
Neistaflug 2009 -
Fjölskylduhátíð á Norðfirði.
30. júlí
- 3. ágúst
Fljótsdalshérað
Ormsteiti - Tíu daga
veisla á Héraði Inn til dala
og upp til fjalla bæjarhátíð
á Fljótsdalshéraði.
14.-23.
ágúst
Seyðisfjörður
Bæjarhátíð -
Fjölskylduhátíð
15.ágú
Suðurland
Stokkseyri
Bryggjuhátíð - Varðeldur
og bryggjusöngur. Sjá
nánar á www.stokkseyri.is
17.-20. júní
Eyrarbakki
Jónsmessuhátíð - verður
haldin á Eyrarbakka. Sjá
nánari upplýsingar á www.
arborg.is og www.
eyrarbakki.is
20.jún
Vestmannaeyjar Goslokahátíð 3.júl
Stokkseyri
Fjölskyldudagar -
Færeyskir fjölskyldudagar
verða haldnir á Stokkseyri
um verslunar -
mannahelgina.
31. júlí
- 3. ágúst
Vestmannaeyjar Þjóðhátíð í Eyjum
31. júlí
- 3. ágúst
Selfoss
Sumar á Selfossi - er bæjar-
og fjölskylduhátíð.
8. - 9. ágúst
Vestmannaeyjar
Pysjuævintýri - Pysjan
flýgur í átt að ljósunum
í bænum, þá hefst hið
mikla og skemmtilega
ævintýri hjá börnum
og fullorðnum við að
bjarga pysjunum.
Hefst um
miðjan
ágúst
– Norðurland eystra, Austurland, Suðurland
Á vegum Landbúnaðarsafnsins
á Hvanneyri verða í sumar þessir
atburðir helstir:
Íslenski safnadagurinn –
sunnudaginn 12. júlí: Sérstök
leiðsögn um safnið, Engjaganga á
Hvanneyri ofl.
Laugardagurinn 18. júlí:
Ferguson-dagurinn á Hvanneyri:
minnst sextugsafmælis Ferguson-
dráttarvélanna á Íslandi.
Hlutverk Landbúnaðarsafns
Íslands ses. er að gera skil sögu
og þróun íslensks landbúnaðar
með því að varðveita gögn, gripi
og aðrar minjar um hana, og
annast rannsóknir og fræðslu um
viðfangsefnið. Safnið er opið alla
daga í sumar kl. 12-17, sjá heimasíðu
þess www.landbunadarsafn.is
Þá er Ullarselið á Hvanneyri
opið alla daga í sumar frá 12:00-
18:00 Ullarselið er verslun með
vandað handverk, ullarvörur úr
íslenskri ull og gæðahandverk úr
íslensku hráefni.
Rósa María Vésteinsdóttir rannsakaði landbúnaðarsýningar
Mikilvægur og margþættur tilgangur
Sýningar og
viðburðir á
Hvanneyri