Bændablaðið - 22.04.2009, Blaðsíða 1

Skrifað var undir breytingar á
gildandi búvörusamningum um
starfskilyrði sauðfjárræktar og
starfskilyrði mjólkurframleiðslu
í Þjóðmenningarhúsinu 18. apríl
síðastliðinn. Sem kunnugt er
voru samningarnir skertir á fjár-
lögum ársins 2009 á þann veg að
verðbótaþáttur samninganna var
afnuminn að hluta. Síðan þá hafa
samskipti ríkisvalds og bænda
verið í óvissu enda telja bændur
að gjörningurinn hafi verið brot
á samningum og þar með ólög-
legur. Með samningunum sem nú
hafa verið undirritaðir er á nýjan
leik komið á eðlilegum samskipt-
um milli þessara aðila.
Garðyrkjubændur skrifuðu ekki
undir
Ekki verða gerðar breytingar á að-
lögunarsamningi um starfsskilyrði
framleiðenda garðyrkjuafurða eins
og stefnt var að því ekki náðist
samkomulag um þær breytingar í
þessari atrennu. Garðyrkjubændur
ákváðu að skrifa ekki undir breyt-
ingar á samningunum vegna þeirr-
ar óvissu sem ríkir um breytingar
á rekstrarskilyrðum þeirra nú um
stundir sem hækkun á raforkuverði
veldur. Eins og fram kemur í viðtali
við Bjarna Jónsson framkvæmda-
stjóra Sambands garðyrkjubænda
á bls. 2 telja garðyrkjubændur þýð-
ingarlaust að skrifa undir breyting-
ar á samningnum nema áður verði
tryggt að komið verði til móts við
kröfur þeirra um að rekstrarskilyrði
í greininni verði tryggð.
Steingrímur J. Sigfússon sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðherra
undirritaði samningana fyrir hönd
ríkisstjórnarinnar og Haraldur Bene-
diktsson formaður Bændasamtaka
Íslands, Sigurður Loftsson for-
maður Landssambands kúabænda
og Sigurgeir Sindri Sigurgeirsson
formaður Landssamtaka sauðfjár-
bænda skrifuðu undir þá fyrir hönd
bænda.
Samningarnir lengdir um tvö ár á
móti skerðingum
Í fjárlögum ársins 2009 var ákveð-
ið að skerða samningsbundnar
greiðslur samkvæmt búvörusamn-
ingum vegna fyrirséðra erfiðleika
í ríkisfjármálum í kjölfar banka-
hrunsins. Bændasamtök Íslands og
búgreinafélögin mótmæltu strax
þeim gjörningi og hafa haldið því
fram að þar hafi verið um samn-
ingsrof að ræða. Aðilar hafa síðan
kannað nánar réttarstöðu gildandi
samninga og er niðurstaðan sú að
veruleg réttaróvissa ríki um ofan-
greindar skerðingar gagnvart rétti
einstakra bænda. Af þessum sökum
hafa að undanförnu farið fram
samningaviðræður milli ríkisvalds-
ins og bænda og hefur náðst sátt
um svofelldar breytingar á gildandi
búvörusamningum:
 Framlög á árinu 2009 verði sam-
kvæmt fjárlögum.
 Framlög ársins 2010 verði 2%
hærri en 2009, óháð verðlags-
þróun.
 Árið 2011 hækki framlög aftur
um 2%, en auk þess bætist við
helmingur af því sem upp á
vantar til að framlag ársins upp-
fylli ákvæði gildandi samnings.
Þó verði hækkun milli ára ekki
umfram 5%.
 Árið 2012 verði greitt sam-
kvæmt gildandi samningi, en þó
með fyrirvara um 5% hámarks-
hækkun eins og árið 2011.
 Samningarnir verði framlengdir
um tvö ár, að mestu á óbreyttum
forsendum.
Með samningunum hefur þeirri
óvissu sem ríkti um stöðu sauðfjár-
og mjólkurframleiðenda að nokkru
verið eytt. Engu að síður er ljóst
að bændur taka allmikla áhættu
með breytingunum. Ef ekki tekst
að ná niður verðbólgu hér á landi
munu bændur verða fyrir verulegri
kjaraskerðingu vegna aftengingar
verðbótaþáttar samninganna. Hins
vegar eru bændur að ganga á undan
með góðu fordæmi enda má ljóst
vera að verulegs samdráttar er að
vænta í ríkisfjármálunum næstu
árin.
Samkomulagið er undirritað
með fyrirvara um nauðsynlegar
lagabreytingar Alþingis og sam-
þykki í tekjum ríkisins meðal
bænda.
fr
24
Brunavarnir þarf að
efla í landbúnaðar-
byggingum
26
Bóluefnið þarf
að vera klárt
fyrir sauðburð
8. tölublað 2009 Miðvikudagur 22. apríl Blað nr. 303 Upplag 20.200
10, 12
Finnskir bændur lítt
hrifnir af Evrópu-
sambandinu
Skerðingum til lengri tíma afstýrt
Búvörusamningar framlengdir um tvö ár
Ekki náðust samningar við garðyrkjubændur
Frá undirritun nýrra búvörusamninga. Steingrímur J. Sigfússon landbúnaðarráðherra undirritar samningana að viðstöddum forystumönnum bænda, frá vinstri:
Sigurgeir Sindri Sigurgeirsson formaður Landssamtaka sauðfjárbænda, Haraldur Benediktsson formaður Bændasamtaka Íslands og Sigurður Loftsson formaður
Landssambands kúabænda.
10.000 störf tengd
landbúnaði og
spænskt matarverð!
Að lágmarki 10.000 störf á Íslandi tengdust landbún-
aði á einn eða annan hátt árið 2007 sem er á bilinu
5-6% af heildarvinnuafli landsins. Af þessum störf-
um eru nálægt 4.400 sem flokkast sem störf í land-
búnaði en afgangurinn, rúmlega 5.600 störf, eru
unnin í tengslum við landbúnað og afleidda starf-
semi. Þetta er meðal þess sem kemur fram í nýlegri
skýrslu Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands sem
unnin var fyrir Bændasamtökin um fjölda starfa og
afleiddra starfa í landbúnaði og fjallað er um á bls. 4
hér í Bændablaðinu.
Á sömu síðu er greint frá verðkönnun á matvörum
sem blaðið gerði í síðustu viku í nokkrum borgum
Evrópu. Eins og alþjóð veit hafa þær raddir þagnað
sem tala um hvað allt sé ódýrt í útlöndum. Íslenska
krónan er veik um þessar mundir og það endurspegl-
ast m.a. í því að kíló af smjöri á Spáni en 135% dýr-
ara en íslenskt smjör. Mjólkurlítrinn í Barcelona
kostar að sama skapi 0,96 evrur sem reiknast sem
161 íslensk króna. Aðeins munaði 88 krónum á vöru-
körfu með 5 búvörum á Spáni og Íslandi.
Meira á bls. 4
Bændablaðið óskar lesendum
sínum gleðilegs sumars
Næsta blað kemur út 14. maí
Bændur að leggja
sitt af mörkum
með samningunum
Haraldur Benediktsson sagði við
undirritunina að samningurinn
sé gerður ekki síst fyrir atvinnu-
lífið og byggðirnar í landinu.
„Það eru tíu þúsund manns í
landinu sem hafa atvinnu sína af
landbúnaði með einum eða öðrum
hætti og stærstur hluti þeirra er
í þessum búgreinum. Fyrir þetta
fólk erum við að gera þennan
samning og ekki síst að tryggja það
að búvöruframleiðsla stöðvist ekki
eða dragist verulega saman. Slíkt
myndi ógna verulega fæðuöryggi
þjóðarinnar. Við bændur erum
líka með þessu að leggja okkar af
mörkum til að byggja hér upp sam-
félagið á nýjan leik og takast á við
þá miklu erfiðleika sem að steðja,
ekki síst í ríkisfjármálum. Við telj-
um að við séum að slá tóninn í því
og það er kannski athyglisvert að
það skuli vera bændur sem ríða þar
fyrstir á vaðið.“
Umtalsverð áhætta
Haraldur segir bændur vera að taka
umtalsverða áhættu með breyting-
unum. „Óvissa í ríkisfjármálum
gerir það að verkum að það er erfitt
að spá fyrir um hver þróun næstu
ára verður. Kostnaður bænda af
þessum breytingum mun ráðast
af verðlagsþróun, einkum á næstu
tveimur arum. Það er hins vegar
ljóst að stakkurinn verður þröngt
sniðin á næstu árum og þessar
breytingar veita nokkurn stöð-
ugleika til framtíðar.“
Blaðauki
um kosningar
til Alþingis
bls. 15-18
Kílóverð á smjöri í fimm löndum, í ísl. kr.
Ísland
Danmörk
Noregur
Spánn
Þýskaland