Bændablaðið - 11.02.2010, Qupperneq 4

4 Bændablaðið | fimmtudagur 11. febrúar 2010
Fréttir
Fjórða starfsár Menningarráðs
Eyþings er nýhafi og hefur ráðið
auglýst lausa til umsóknar styrki,
en tilgangur þeirra er að efla
menningarstarfsemi og menn-
ingartengda ferðaþjónustu á
Norðausturlandi. Menningarráð
Eyþings starfar samkvæmt samn-
ingi milli þess og ríkisins, þ.e.
menntamála- og iðnaðarráðu-
neyta. Samningurinn rann raun-
ar út í lok síðastliðin árs en unn ið
er að endurnýjun hans og mun
nýr samningur verða undirrit-
að ur á næstu vikum. „Með
sanni má segja að menningar-
samn ingarnir séu dæmi um vel
hepppn aða stjórnvaldsaðgerð
þar sem tekist hefur að draga
úr miðstýringu, skapa ábyrgt
svæðis bundið stjórnvald og efla
um leið atvinnuuppbyggingu á
sviði menningar, lista og menn-
ingar tengdrar ferðaþjónustu á
lands byggð inni,“ segir Björn
Ingi mars son formaður Menn ing-
ar ráðs Eyþings í pistli í nýjasta
frétta bréfi ráðsins.
Undanfarin þrjú ár hefur samn-
ingurinn skilað ótvíræðum árangri á
svæði Eyþings, sem er Eyjafjörður
og Þingeyjarsýslur. Á þessu tíma-
bili hefur verið úthlutað um 70
milljónum króna til 185 verkefna
af ýmsu tagi, á sviði menningar og
lista og eru þau af öllum stærðum
og um allt starfssvæðið.
Við úthlutun styrkja á tímabilinu
2009 til 2011 er lögð áhersla á
verkefni sem vekja athygli á sér-
stöðu einstakra svæða eða svæð-
isins í heild, en jafnframt vill ráðið
styrkja verkefni sem hvetja til sam-
vinnu og samstarfs milli staða, ein-
staklinga, stofnana eða listgreina.
Sérstaða og samstarf eru því leið-
arljós sem notuð eru sem viðmið
fyrir starfsemina á tímabilinu.
Menningarráð Eyþings leggur
einnig áherslu á stór samstarfs-
verkefni þar sem að minnsta kosti
þrír aðilar starfa saman og eink-
um á verkefni sem tengja saman
Norðausturland og hvetja til sam-
starfs og samvinnu þeirra sem að
jafnaði vinna ekki saman. Til slíkra
verkefna er heimilt að veita allt að
tveggja milljóna króna styrk.
Hönnuðu minjagripi sem draga
fram sérstöðu svæðisins
Dæmi um stórt verkefni af þessu
tagi er samvinna fjögurra aðila
á svæðinu, þ.e.Þingeyskt hand-
verk á Kópaskeri, Svartárkot-
menning-náttúra/Kiðagili ,
Menningarmiðstöðvar Þingeyinga
og Myndlistaskólinn á Akureyri
en samstarf þeirra hófst á liðnu
hausti eftir að styrkur fékkst frá
ráðinu. Nú um liðna helgi var
svo opnuð sýning á afrakstrinum
í Safnahúsinu á Húsavík en hún
stendur í tvær vikur og er opin frá
kl. 13-16 alla dagana.
Markmið þingeysku hópanna
þriggja með því að stofna til sam-
starfs við nemendur í Myndlista-
skólanum á Akureyri var að afla fag-
legrar þekkingar á sviði hönnunar
og einnig að gefa nemendum skól-
ans færi á að vinna að raunverulegu
verkefni og auka þekkingu þeirra á
menningu svæðisins þar sem félögin
starfa. Brynja Baldursdóttir hönn-
uður og myndlistamaður var fengin
til að hafa umsjón með verkefninu
fyrir hönd Myndlistaskólans, en hún
er búsett á Siglufirði.
Verkefnið snérist um að hanna
minjagripi sem draga fram sérstöðu
svæðanna með tilvísun í annars
vegar gripi á Byggðasafni Norður-
Þingeyinga að Snartastöðum
og hins vegar í útilegumenn í
Ódáðahrauni. Í Bárðardal en hug-
myndin sú að framleiða minjagripi
sem tengjast útilegumannasýn-
ingu sem er á Kiðagili og þess er
vænst að vel heppnaðir gripir af því
tagi dragi athygli að sýningunni.
Fyrirhugað er að efna til samstarfs
við handverkshópa á svæðinu um
framleiðsluna. Meðal hugmynda
sem fæddust við verkefnavinn-
unna má nefna loftkökur sem fram-
leiðsluvöru og hönnun umbúða
undir þær, regnhlífar, flísar, plástra
og kökumót.
Á Kópaskeri er svo ætlunin
að hanna minjagripi sem eru ein-
faldir í framleiðslu. Hjá Menn-
ingarmiðstöð Þingeyinga/Byggða-
safni Þingeyinga er ætlunin að selja
munina sem hóparnir framleiða í
safnabúð sem fyrirhugað er að setja
á laggirnar. Framleiðsla á minja-
gripum mun styðja við og efla þá
atvinnustarfsemi handverkskvenna
sem fyrir er á þessum stöðum.
Samstarf þessara hópa hófst
á liðnu sumri og þá voru línur
lagðar fyrir verkefnið. Nemendur
Myndlistaskólans komu svo í heim-
sókn á Byggðasafn N-Þingeyinga ,
Byggðasafn S-Þingeyingja og að
Kiðagili síðastliðið haust. Nú í
vetur hafa nemendur svo unnið að
hugmyndum sínum að minjagrip-
um og sýna þeir afraksturinn sem
fyrr segir í Safnahúsinu á Húsavík
um þessar mundir.
Mikil ánægja með samstarfið
„Það eru allir mjög ánægð-
ir með þetta samstarf og við hjá
Myndlistaskólanum á Akureyri
vonum að framhald verði á þessu
verkefni. Fyrir liggur að vinna
áfram með hugmyndirnar, þróa
þær og velja þær sem fara í fram-
leiðslu,“ segir Brynja Baldursdóttir
hönnuður.
Guðrún Tryggvadóttir í Bárðar-
dal telur að samvinna af þessu tagi
sé mikilvæg „hún kemur með nýja
strauma inn á svæðin og eykur
sköpunarkraftinn heima fyrir sem
og að hafa góð áhrif á þróun hand-
verks á svæðinu. Ég hef trú á að
þegar fram líða stundir verði fleiri
aðilar starfandi í handverki sem
sjái sér hag í að vera með í svona
verkefni. Þetta verkefni hefur
verið skemmtileg nýbreytni og
eitthvað sem ekki hefur verið gert
hér á svæðinu áður og tengingin
við Myndlistarskólann hefur verið
verkefninu nauðsynleg.“ MÞÞ
Menningarráð Eyþings hefur úthlutað um 70 milljónum til 185 verkefna
Afrakstur samstarfs fjögurra
aðila á sýningu á Húsavík
Handverkskonur úr Öxarfirði.
Karen Lind Árnadóttir nemandi í Myndlistarskólanum á Akureyri við verk
sitt, en hún hannaði kökumót úr áttblaðarósinni.
Þingeyskt og þjóðlegt
Þingeyskar fingurbjargir og Svartárkot – menning, náttúra/Kiðagili
eru aðilar að klasa sem kallast Þingeyskt og þjóðlegt, en verkefnið
Þingeyskt og þjóðlegt snýst um að viðhalda þjóðlegum menningararfi
í handverki, með áherslu á Þingeyjarsýslur, með það í huga að styðja
við ferðaþjónustu á svæðinu. Í fyrsta lagi með framleiðslu á hand-
verki, bæði nytjavörum og minjagripum, með tilvísun til safnmuna
á Byggðasafni Norður-Þingeyinga, í öðru lagi með námskeiðshaldi
í þjóðlegu handverki og í þriðja lagi með opnum vinnustofum þar
sem hægt er að fylgjast með handverksfólki/listamönnum að störf-
um. Verkefnið stuðlar að tengingu Þingeyjarsýslanna og er liður í að
auka fjölbreytni í ferðaþjónustu og þeirri framtíðarsýn að heildarmynd
svæðisins verði meira heillandi fyrir ferðamanninn.
Myndlistaskólinn á Akureyri
Myndlistaskólinn á Akureyri var stofnaður árið 1974. Skólinn er
sjálfstæð menntastofnun sem hefur það markmið að veita nemend-
um þekkingu og þjálfun í hverskonar myndlistar- og hönnunargrein-
um. Námið miðar að því að nemendur öðlist sérhæfingu og geti unnið
sjálfstætt á sínu sérsviði að námi loknu.
Spjallfundur sem verkefnið Þingeyskt og þjóðlegt ásamt Myndlista-
skólanum á Akureyri boðaði til í tengslum við opnun sýningarinnar. Á
fundinn var boðið handverksfólki úr Þingeyjarsýslum.
Engir áburðarverðlistar hafa
enn litið dagsins ljós en sölu-
aðilar búast við að það gerist á
næstu dögum. Eftir því sem næst
verður komist verða fjórir aðilar
um hituna í líkt og í fyrra. Það
eru Fóðurblandan, SS með Yara
áburð, Skeljungur sem selur undir
nafninu Sprettur og svo Búvís
sem að komu nýir inn á mark-
aðinn í fyrra. Þrálátur orðrómur
gekk reyndar um að Búvís myndi
ekki flytja inn og selja áburð í ár
en Einar Guðmundsson hjá Búvís
staðfesti við Bændablaðið að fyr-
irtækið muni verða með í leiknum
í ár. Illa hafi gengið að fá verð að
utan en von sé til að það gerist á
næstunni, mögulega um miðja
næstu viku. Búvís menn seldu
eingöngu á norðausturhorninu í
fyrra og Einar segir að stefnan sé
að hafa sama háttinn á nú. Boðið
verði upp á sambærilegar teg-
undir og í fyrra en áburðurinn
sem Búvís menn bjóða upp á er
rússneskur og keyptur í gegn-
um Finnland. „Það hefur verið
talsvert haft samband við okkur
til að grennslast fyrir um hvort
við verðum ekki á markaðinum.
Bændur eru að segja okkur að
koma okkar inn á markaðinn í
fyrra hafi haft áhrif til lækkunar
á áburðarverði og það er auðvit-
að gleðilegt að heyra það“ segir
Einar.
Pétur Pétursson sölu- og mark-
aðsstjóri hjá Fóðurblöndunni segir
að búið sé að kaupa megnið af
hráefninu í þeirra áburð en hann er
blandaður í Tallin í Eistlandi. „Við
eigum eftir að fá verð á einni hrá-
efnistegund til að þetta smelli allt
saman. Við erum bara að reyna að
ná sem bestum verðum. Ég veit
ekki hvenær við lendum því en
þetta er frekar erfitt umhverfi. Það
er erfitt að segja til um hvað mun
gerast hvað varðar verð á áburði í
ár í þessu ljósi.“
Pétur segir að úrval á áburð-
arblöndum verði aukið hjá
Fóðurblöndunni í ár. „Við verðum
með einar ellefu eða tólf blöndur.
Í fyrra reyndum við að hafa þetta
einfalt og ódýrt og vorum því
með færri blöndur. Það gekk nú
kannski ekki eins vel og við vild-
um og það var í raun kallað eftir
fleiri tegundum.“ Fóðurblandan
tengdi áburðarverð í fyrra við gengi
Bandaríkjadollars en Pétur segir
eins líklegt að í ár verði tengt við
gengi evru. Það sé þó ekki afráðið.
Verðlistar væntanlegir á næstunni
Hafdís Arna Sveinbjarnardóttir
deildarstjóri áburðarsölu hjá SS
segir að verð á áburði frá Yara séu
ekki komin í hús. „Þær eru vænt-
anlegar, það gæti jafnvel gerst í
þessari viku. Við erum komin með
lista yfir tegundirnar og þær eru að
mestu leiti þær sömu og í fyrra.“
Hafdís segir að ekki sé ákveðið
í hvort áburðarverð verði tengt
við evru eins og var í fyrra. „Það
er allt óákveðið, ég held að það
væri reyndar betra fyrir bændur ef
að við gætum bara sett fast verð í
íslenskum krónum á þetta en eins
og ég segi þá er þetta allt óákveðið,
það fer allt eftir kjörum og öðru.“
Hafdís segir að bændur séu talsvert
farnir að hafa samband og spyrj-
ast fyrir um hvernig staðan sé. Því
miður sé ekki hægt að svara því að
svo stöddu.
Lúðvík Bergmann hjá Spretti
segir að stutt sé í að verðlistar verði
klárir hjá þeim. „Við erum að von-
ast til að það verði um helgina. Við
verðum með svipað framboð og í
fyrra af tegundum og jafnvel ein-
hverjar nýjungar, t.a.m. avail fos-
fórvirkniefni sem við höfum verið
að kynna upp á síðkastið.“ Verð
á áburði hjá Skeljungi var í fyrra
gefið upp í breskum pundum og
Lúðvík segir að það hafi gefist vel.
„Ég veit þó ekki hvaða háttur verð-
ur hafður á nú, það er óráðið. Það
sem við leggjum áherslu á er að
geta boðið áburðinn á góðum verð-
um og boðið góða þjónustu.“ fr
Fjórir aðilar sem kveður að á áburðarmarkaði
Enn allt óljóst um áburðarverð
Búvís verða með í slagnum annað árið í röð
Vilja ekki að
þjóðvegur 1
verði færður
Á íbúafundi sem haldinn var
á Blönduósi í liðinni viku
kom fram að íbúar stað-
arins eru alfarið á móti því
að þjóðvegur 1 verði færður
til eins og Vegagerðin hefur
óskað eftir.
Málið verður tekið fyrir á
fundi bæjarstjórnar í vikunni
en líklegt má telja að andstaða
bæjarbúa nái fram að ganga,
enda samhljómur milli þeirra
og bæjarfulltrúa.
Bent hefur verið á að stytt-
ing vegarins sé ein arðbærasta
framkvæmd sem hægt er að fara
í á þessi sviði en andstæðingar
vegalagningarinnar hafa efast
um að þeir útreikningar séu
réttir. Íbúar Húnavatnshrepps
héldu íbúafund í síðustu viku
og var þar skorað á sveit-
arstjórn Húnavatnshrepps að
mótmæla fyrirhugaðri lagningu
Vegagerðarinnar og Leiðar um
Svínavatnsleið. Sjá bls. 10