Bændablaðið - 01.09.2011, Síða 2

Bændablaðið | fimmtudagur 1. september 20112
Fréttir
Landssamtök sauðfjárbænda (LS)
hafa gert samanburð á nýjustu
verðskrám kjötafurðastöðvanna.
Verðsamanburðurinn miðast við
kjötmat og sláturmagn á landinu
öllu árið 2010 eins og fyrri ár og
tekur tillit til verðskráa afurða-
stöðva í vikum 35-45.
Norðlenska hefur gefið út þrjár
verðskrár það sem af er hausti, SS
og Fjallalamb tvær en aðrar afurð-
stöðvar eina. Kaupfélag Skagfirðinga
og Sláturhús KVH greiða hæsta
meðalverðið.
Samkvæmt samantektinni er
hækkun á raunverði lambakjöts til
bænda rétt um 65 kr/kg og verður
um 486 kr/kg. Það er rúmlega 15%
hækkun frá því verði sem sláturhúsin
greiddu í fyrra en til að ná viðmiðun-
arverði LS, sem er 583 kr/kg, vantar
enn 97 kr/kg upp á. Ærkjöt hækkar
um rúmar 130 kr/ kg, sem er ríflega
tvöföldun og verður með því 248 kr/
kg. Þrátt fyrir það vantar tæpar 60
kr/kg upp á að viðmiðunarverði LS
sé náð, en það er 306 kr/kg.
Sauðfjárbændur ósáttir við
afurðaverð.
Sindri Sigurgeirsson formaður
LS segir sauðfjárbændur ósátta við
afurðaverðið. Þegar hækkanirnar séu
teknar saman hækki meðalverð fyrir
allt kjöt í 476 kr/kg, eða um 83 kr/kg,
en samkvæmt viðmiðunarverði LS
hefði sú tala átt að verða 573 kr/kg.
„Það er líka rétt að halda því til
haga að sláturhúsin hafa ekki greitt
viðmiðunarverð undanfarin ár og
því orðinn uppsafnaður mismunur.
Mér finnst þó eðlilegt að geta þess að
endanleg verð eru ekki komin ennþá
og síðustu verðbreytingar urðu 30.
ágúst þegar KS og SKVH hækkuðu
sína verðskrá, sem er mjög jákvætt.
Staðan kann því að vænkast eitt-
hvað.“ segir Sindri.
Sindri segir jafnframt að þau
gögn sem LS lagði fram þegar við-
miðunarverðið var gefið út hafi ekki
verið hrakin.
„Frá 2007 hefur útflutningsverð
hækkað um helming þegar búið er að
taka frá áhrif gengisbreytinga, auk
þess sem aðföng hafa stórhækkað.
Afurðaverðshækkanir duga hvergi
nærri fyrir þeim kostnaðarauka. Án
tillits til þessa eiga bændur einfald-
lega skilda stærri sneið af kökunni,
einkanlega í stórauknum tekjum af
útflutningi. Enn fremur er hlutur
bónda vel innan við helmingur af
smásöluverði lambakjöts hérlendis
sem getur varla talist sanngjarnt
miðað við vinnuframlagið að baki.
Meðalverð til bænda í stærstu
löndum Evrópu fyrir lambakjöt er
komið upp í 5 evrur á kíló það sem
af er ári. Það gerir ríflega 800 krónur.
Verðið er nær 900 kr/kg í Noregi,
en bændaverðið í Ástralíu og Nýja
Sjálandi kemst næst verðinu hér-
lendis en það er nú um 460 kr/kg.“
Hærra verð á gærum gæti greitt
alla hækkunina
Að auki bendir Sindri á að hliðaraf-
urðir hafi hækkað verulega, sérstak-
lega gærur. „Gæruverð á heimsmark-
aði hefur hækkað um tæp 70 prósent
síðustu 12 mánuði. Sé aðeins miðað
við meðalverð á útfluttum gærum
héðan frá Íslandi fyrstu sex mánuði
ársins 2011 hefur verðið þrefaldast
frá 2010. Hækkun gæruverðs gæti því
greitt fyrir alla ofangreinda kjötverðs-
hækkun til bænda og vel það. Þó
verður einnig að hafa það í huga að
útflutt magn fyrstu 6 mánuði ársins
2011 var ekki mikið eða ríflega 150
tonn og verð á heimsmarkaði gætu
breyst.“
Einnig segir Sindri að nýjar fréttir
að góðri afkomu afurðastöðva í eigu
bænda veki upp spurningar um að
hvort ekki sé eðlilegt að bændur njóti
þess.
„Það má nefna að Sláturfélag
Suðurlands gaf fyrir nokkrum
dögum út tilkynningu um góðan
hagnað fyrstu 6 mánuði ársins 2011.
Fyrirtækið hagnaðist um rúmar 900
milljónir króna og því ber að sjálf-
sögðu að fagna.
Sé þessi upphæð sett í samhengi
við gildandi verðskrá fyrirtækisins
þá mun sú fjárhæð duga fyrir öllum
greiðslum til sauðfjárbænda á hausti
komanda og vel það, sé miðað við
sama innlegg og 2010. Það verður
þó að geta þess að stærstur hluti
hagnaðarins er tilkominn vegna
niðurfellingu skulda.“

/fr.
Ný kjötvinnsla tekin til starfa á Egilsstöðum
Upplag Bændablaðsins eykst stöð-
ugt vegna mikillar eftirspurnar
um allt land og er nú komið í um
24.000 eintök. Þegar um sérstaka
viðburði hefur verið að ræða hefur
upplagið þó verið enn meira.
Stöðugt er hringt á skrifstofu
blaðsins frá dreifingarstöðum vegna
þess ánægjulega vandamáls að upp-
lagið er rifið út og hverfur snarlega
úr hillum strax eftir útkomu þess.
Hefur verið reynt að mæta þeim
óskum eins og kostur er með því að
auka upplagið jafnt og þétt. Þá má
geta þess að blaðið er sent á öll lög-
býli landsins og mikill fjöldi fólks,
sem ekki hefur tök á að sækja sér
eintak á einhvern af á fjórða hundrað
dreifingarstaða um land allt, fær
blaðið sent í áskrift. Þess utan fer
blaðið líka inn á fjölda stofnana á
landsbyggðinni og á höfuðborgar-
svæðinu.
Blaðið hefur mikla sérstöðu
á markaðnum með umfjöllun
um íslenskan landbúnað og lífið
í sveitum landsins. Nýtur það
aðgengis að fjölþættri sérfræðiþekk-
ingu sem byggst hefur upp innan
Bændasamtaka Íslands um áratuga
skeið.
Reynslan sýnir að Bændablaðið
hefur langan líftíma á borðum fólks
þar sem því er flett aftur og aftur. Að
því leyti líkja menn Bændablaðinu
helst við tímarit. Líklega hefur eng-
inn prentmiðill fyrir utan símaskrána
viðlíka snertiflöt við íbúa á landinu
öllu, enda hafa auglýsendur, jafnt
einstaklingar sem fyrirtæki og félög,
verið að nýta sér þennan miðil í
vaxandi mæli.
Upplagið eykst
jafnt og þétt
Endurskoðun á
ráðgjafarþjónustu
í landbúnaði
Bretar eru stærstu kaupendur á
útfluttu íslensku kindakjöti
Verðmæti kindakjötsútflutnings
2010 nam 2.263 milljónum króna.
Meðalverð FOB var 538 kr/kg.,
þar af var meðalverð fyrir kjöt 616
krónur á kíló og 173 krónur fyrir
innmat og svið.
Hlutfallslega var mest flutt út af
kindakjöti til Bretlands eða 24,6%.
Þá kom Noregur með 22,7% og
athygli vekur hvað Spánverjar eru
stórir kaupendur á íslensku kinda-
kjöti með 16% hlutdeild í útflutn-
ingnum. Frændur vorir Færeyingar
voru í fjórða sæti yfir kaupendur
á íslensku kindakjöti á síðasta
ári með 10% hlutdeild. Þá kom
Holland með 8%, Bandaríkin með
5,9% og nýr markaður í Rússlandi
tók til sín 4,2% útflutningsins. Þar
á eftir kom Svíþjóð með 2,9%,
Japan með 1,3% og til 15 annarra
landa fóru 3,2% útflutningsins.
Á fundi Landssamtaka sauðfjár-
bænda í Þingborg í fyrri viku kom
fram að menn væntu mikils af þeim
möguleikum sem fyrir hendi væru
varðandi aukna sölu til Rússlands
í framtíðinni. Þar kom einnig fram
að útlendingar eru síður en svo ein-
göngu að sækjast eftir bestu lamba-
kjötsbitunum.
- Sjá nánari umfjöllun um
haustfundi LS á bls. 17.
Samanburður LS á verðskrám kjötafurðastöðva:
Hækkun á raunverði lambakjöts til
bænda rétt um 65 krónur á kíló
-Sauðfjárbændur eru ósáttir við afurðaverðið sem er enn langt undir viðmiðunarverði
Í samræmi við ályktun Búnaðar-
þings 2011 um leiðbeiningaþjón-
ustu, hefur stjórn BÍ ákveðið að
ráðast í endurskoðun á ráðgjafar-
þjónustu í landbúnaði með tilliti
til breytts fjárhagsumhverfis, eins
og segir í ályktuninni.
Endurskoðuninni er jafnframt
ætlað að tryggja að bændur njóti
áfram öflugrar ráðgjafarþjónustu án
tillits til búsetu. Búið er að semja
við Ole Kristensen kemur frá dönsku
ráðgjafarþjónustunni Videncentret
for landbrug“ til þess að stýra verk-
inu. Ole er hagfræðingur að mennt
og hefur hann töluverða reynslu
af hliðstæðri endurskoðunarvinnu
innan dönsku ráðgjafarþjónustunnar
á allra síðustu árum.
Endurskoðunarvinnan mun fara
fram á næstu þremur mánuðum og
stefnt er að því að fyrstu niðurstöður
hennar verði teknar til kynningar og
umfjöllunar á árlegum formanna-
fundi búnaðarsambandanna um
mánaðamótin nóvember/desember.
Síðan er stefnt að áframhaldandi
kynningu og umræðu um málið
og það síðan tekið til umfjöll-
unar og væntanlega afgreiðslu á
Búnaðarþingi 2012.
Dagana 9. - 15. september n.k.
verður fyrsta heimsókn Ole hingað
og þá daga er ráðgert að hann hitti
og haldi fundi með fulltrúum stjórna
frá öllum búnaðar- og búgreinasam-
böndum, með það að markmiði að fá
fram skoðanir og viðhorf sem flestra
sem þetta málefni varðar. Stjórn
Bændasamtakanna leggur ríka á
herslu á að í endurskoðunarvinnunni
verði tekið tillit til sem flestra sjón-
armiða, - landshluta og búgreina,
- og væntir þess að endurskoðunin
verði bændum og landbúnaðinum
til hagsbóta.
Í lok júlí hófst sala úr nýrri kjöt-
vinnslu á Egilsstöðum. Hún heitir
Snæfell og er í eigu Sláturfélags
Austurlands, en nafnið er fengið frá
Kaupfélagi Héraðsbúa og var notað
síðast af Kjötkaupum á Reyðarfirði.
Vinnslan býður upp á fjölbreytt
vöruúrval af lamba-, nauta- og
svínakjöti og er auk þess tilbúin að
veita þjónustu þeim bændum sem
hyggjast þjóna markaðnum án milli-
liða. Meðal annars mun hún annast
sögun og pökkun fyrir Austurlamb.
Slík þjónusta hefur ekki verið í boði á
Austurlandi í nokkur ár og er þetta til-
raun til þess að auka verðmætasköpun
austfirskra bænda í eigin fjórðungi.
Framkvæmda-
stjóri Snæfells er
Aðalbjörn Jónsson
og formaður
stjórnar er Gestur
J. Hallgrímsson.
Vinnslan er vel
tækjum búin og
er í húsnæði sem hefur verið endur-
bætt með tilliti til starfseminnar, en
hún er staðsett á móti starfsstöð
Mjólkursamsölunnar. Að sögn
Sigurjóns Bjarnasonar hjá Sláturfélagi
Austurlands hefur starfsemin vaxið
með hverjum degi og er mark-
miðið að þjóna Austfirðingum fyrst
og fremst; veitingastöðum, mötu-
neytum og hinum almenna borgara.
Viðskiptavinum fjölgar stöðugt og
hefur varan og þjónustan fallið þeim
vel í geð.
Starfsemi Sláturfélags Austur-
lands hefur að mestu legið niðri frá
árinu 2003. Félagið er þó hluthafi í
Austurlambi ehf., sem þjónar ein-
stökum bændum við sölu á lambakjöti
beint til neytenda. Þá er félagið eigandi
að sláturhúsi á Breiðdalsvík og segir
Sigurjón að það bjóði upp á ýmsa
möguleika við að tengja austfirska
bændur við kjötmarkaði innanlands
sem utan.
Segir Sigurjón að það sé von
þeirra hjá Sláturfélagi Austurlands
að Kjötvinnslan Snæfell sé aðeins
byrjun in á farsælum ferli og að aust-
firskir bændur og neytendur kunni að
meta þetta framtak, svo að hægt sé að
sýna landsmönnum að Austfirðingar
hafi ennþá dug til þess að reka sjálf-
stæða starfsemi í þessari grein. /smh
Starfsmenn Snæfells við kjötvinnslu.
Borgþór Svavarsson, Hafþór Máni
Valsson og Aðalbjörn Jónsson.