Bændablaðið - 26.07.2012, Síða 7

Bændablaðið | Fimmtudagur 26. júlí 2012 7
örupiltar amerískir
skutu Bin Laden
varnarlausan þann
1. maí og sturtuðu
búknum í hafið“. Þá orti Zófonías
Þorvaldsson:
Eftir mikið ævistrit
eltur upp af dónum.
Fyrsta maí hann fór á vit
feðranna á sjónum.
Ólafur Steinþórsson frá Lambadal,
bóndi í Fremri Hjarðardal lítur yfir
liðna tíð og minnist sinna mann-
dómsára:
Í útliti er ansi grár,
af mér tínast hárin.
Undirvöxtur orðinn smár;
oft því felli tárin.
Nú er þetta næstum búið
nálgast loka æviskeið.
Ellina fær enginn flúið
allir halda sömu leið.
Efnistökin eru áfram fyrir vestan,
en nú er sögupersónan Einar
Kolbeinsson í Bólstaðarhlíð. Á
dögunum var hann á þvælingi
vestur á Látrabjargi:
Ekki heillaði huga minn
helvítis fuglagargið,
þegar ég fór í þriðja sinn
þarna á Látrabjargið.
Í framhaldi af Látrabjargsvísu
Einars fylgdu fleiri vísur. Efnislega
innihéldu þær lítinn feginleik
vegna endurkomu okkar hjóna frá
Austurríki. Mér hafði orðið á, að
inna bóndann Einar eftir vorverk-
um og hvernig sauðburður hefði
gengið. Sveigir hann svíðingslega
að mér í ljósi fyrri verka minna við
sauðburð í Bólstaðarhlíð:
Sporin ekki þættu þung
að þræða lambahaga,
ef ég hefði ónytjung
eins og forðum daga.
Hugðist ég endurvekja við Einar
fornan vinskap, og hringdi til hans
eitt fagurt sumarkvöld. Sátum við
hjónin þá í heitapottinum:
Tilvalið má telja það,
svo taka baðið megi.
Þingeyinga þarf jú að
þvo á hverjum degi.
Vindur svo fram viðræðum okkar
Einars þetta kvöld, og einhverra
hluta vegna, grunar hann mig um
landaneyslu:
Legg ég saman tvo og tvo,
tekur mig að gruna,
að langtum mest sé þörf að þvo
þankauppsprettuna.
Dvölin fjölmargt gott þér gaf,
gæfu í flösku líki,
en líkast til fékkst lítið af
landa í Austurríki.
Fátt er mér sárara en að vera
brigslað um neyslu ólöglegra efna.
Grömdust mér getgátur Einars, og
til að eyðileggja þessar ávirðingar
og brigsl, brýt ég fyrri loforð um
að birta ekki eigin kveðskap. Tvær
næstu vísur sendi ég honum til
áréttingar mínu fágaða eðli:
Landann jafnan metur mest,
meir en nokkuð annað,
enda tekst þér alltaf best
íþví sem er bannað.
Guðaveigum gutlar í,
gortar yfir högum.
Búnast líka best í því
sem bannað er með lögum.
Umsjón: Árni Jónsson
kotabyggd1@gmail.com
Í umræðunni
MÆLT AF
MUNNI FRAM
P
Á Höfðabrekkuafrétti milli
Mýrdalsjökuls og Mýrdalssands,
um 14 km frá þjóðveginum, er
mikil náttúruperla sem ekki er á
allra vitorði og nefnd er Þakgil.
Þangað er samt auðvelt að komast
á nánast hvaða ökutæki sem er.
Hafist var handa við uppbygg-
ingu ferðamannaaðstöðu í Þakgili
vorið 2001 og var þar opnað tjald-
svæði á miðju sumri 2002. Er það
rekið af Helgu Ólafsdóttur og Bjarna
Jóni Finnssyni í Vík sem komið hafa
þar upp myndarlegri þjónustu með
aðgengi að rafmagni frá eigin vatns-
aflsrafstöð. Þakgil er opið frá 1. júní
til 31. ágúst og utan þess tíma ef sér-
staklega er óskað.
Þegar ekið er þjóðveginn um 5 km
austur frá Vík í Mýrdal, blasir við
dalur á vinstri hönd sem lætur lítið
yfir sér og flestir þeysa framhjá. Ef
þar er hinsvegar beygt út af þjóðveg-
inum við Höfðabrekku liggur leiðin
upp Kerlingardal og inn á heiðar,
eftir vegi sem var áður þjóðvegur
nr. 1, eða allt til 1955. Ekið er inn
heiðar og gilbotna þar til komið er að
skilti sem bendir inn í Þakgil. Þetta
er ægifögur leið þar sem iðagrænt
gras vex upp á hæstu tinda en inn á
milli glittir í kolsvart hraun og sand-
steinskletta með aragrúa hella. Við
enda vegarins, fast upp undir eldstöð
Kötlu og umlukt fjöllum, er svo þessi
einstæða náttúruperla sem nefnd er
Þakgil.
Vegurinn inn í Þakgil er fær öllum
bílum og á þessu svæði eru margar
fallegar gönguleiðir við allra hæfi.
Tjaldsvæði, snyrting og sturta eru
á staðnum. „Matsalurinn“ er nátt-
úrulegur hellir og í honum eru borð
og bekkir og bæði kamína og grill.
Þar hafa fyrirtæki oft haldið starfs-
mannaveislur, en hellirinn rúmar
nokkra tugi manna. Segir Helga að
töluvert sé um að haldin séu ættarmót
í Þakgili og vinnustaðahópar sæki
þangað talsvert. Er hellirinn þá nýttur
til veisluhalda.
Tóku svæðið á leigu árið 2000
Helga segir að þau hjón hafi tekið
svæðið á leigu af sveitarfélaginu Vík
frá árinu 2000.
„Þá byrjuðum við að koma upp
þarna salernisaðstöðu og rotþró. Um
leið virkjuðum við kranavatnið, sem
leitt var inn á klósettið til að fá ljós í
húsið. Þessa litlu virkjun má reyndar
enn sjá á útvegg hússins en hún er nú
bara til skrauts.“
Segir hún að þau hafi sett upp
smáhýsi með gistiaðstöðu í gilinu
sumarið 2007. Til að skaffa þeim
rafmagn var sett upp dísilrafstöð.
Höfðu þau stefnt að því að virkja
ána og bjuggu til smá jarðvegsstíflu
í gili þarna innaf. Var vatnið síðan
leitt í vatnstúrbínu sem komið var
fyrir inni í berginu fremst í gilinu og
knýr hún rafal sem sér svæðinu fyrir
nægu rafmagni.
Eldgos fældu frá
„Aðsóknin var stígandi ár frá ári en
eftir gosin á Fimmvörðuhálsi og í
Eyjafjallajökli datt hún niður. Ég
held að þetta sé þó að færast aftur
í rétt horf.
Fólk var greinilega hrætt við
öskuna, hélt að þarna væri allt á
kafi og vart hægt að draga andann.
Íslendingar komu því nánast ekkert
þarna inneftir í tvö ár eftir gos, aðeins
útlendingar. Nú er þetta aðeins að
lagast.“
Segir Helga að áhrifa eldgosanna
hafi ekki gætt mikið í Þakgili. Aska
hafi ekki verið til vandræða og aðeins
sé eftir um eins sentímetra öskulag í
sverðinum sem fæstir verði varir við.
Helga segist ekkert óttast gos í Kötlu
og vöktunarkerfi Almannavarna og
Veðurstofunnar á eldstöðinni séu
góð. Nægur tími eigi því að gefast
til að koma öllum sem þarna dveljast
í öruggt skjól ef þörf krefur.
Ofan á allt annað fór vegurinn
þarna inneftir í sundur um leið og
flóðið varð í Múlakvísl í fyrrasumar.
Var því ófært þangað í viku á háanna-
tíma. Múlakvísl gróf þó bara í sundur
veginn sitt hvoru megin við brúna
sem er þarna á leiðinni, en brúin stóð.
Eins og fyrr segir var hluti af
veginum inn í Þakgil þjóðvegur
1 til ársins 1955. Þá tók brúna af
yfir Múlakvísl í hlaupi frá Kötlu
og vegurinn var færður neðar á
Mýrdalssand, nokkru ofar en hann er
nú. Á leiðinni í Þakgil er Stórihellir
sunnan við Lambaskörð, ca. 6 km
frá þjóðveginum, þar voru haldnir
dansleikir í gamla daga. Byggð var
brú yfir Illagil 1931-1933. Hún
var aflögð árið 2002 og sett ræsi í
staðinn.
Nýtt í smalamennsku
Bændur í Mýrdal hafa rekið fé sitt á
afréttinn í margar aldir og eru djúpar
kindagötur víða á afréttinum sem
nýtast að hluta til sem göngustígar.
Í Miðfellshelli í Þakgili hafa smalar
rist fangamörk sín og ártöl á hellis-
veggina. Hellirinn var notaður sem
gangnamannakofi til ársins 1918.
Eftir Kötlugosið það ár var flutt í
Brík, skúta fremst í Þakgili, og verið
þar eitt haust. Síðan var hlaðinn kofi
í Ausubólshólum vestan við Þakgil.
Kofinn var notaður í ca. 50 ár. Við
tóftina eru þrír aflraunasteinar sem
nefndir eru amlóði, hálfsterkur og
fullsterkur líkt og víðar þekkist.
Núverandi gangnamannakofi er
gamalt skólahús, flutt frá Deildará
í Mýrdal.
„Þarna er mikil náttúrufegurð
og fallegar gönguleiðir upp að
Mýrdalsjökli. Þar eru magnaðir staðir
með fossum og stundum eru þar lón.
Þarna uppi sér maður í góðu skyggni
yfir stóran hluta af Suðausturlandi,
austur að Lómagnúp og Vatnajökli,“
segir Helga.
Ólýsanleg upplifun
Þegar tíðindamaður Bændablaðsins
átti þarna leið um sat þýskur ferða-
maður í hellinum góða og ritaði
ferðasögu sína í litla bók. Aðspurður
sagðist hann vera búinn að koma á
Þingvelli, sem honum fannst til-
komumikil upplifun og eins hafi
hann komið á Laugarvatn og víðar.
Hann hafi svo ákveðið að gista á
Hótel Höfðabrekku á leið sinni
austur og hafi þar frétt af Þakgili.
Ákvað hann af rælni að keyra þar
inneftir og sagði upplifunina af að
koma þarna ólýsanlega. Þetta topp-
aði allt sem hann hafi séð í þessari
Íslandsferð sinni.
Tjaldsvæðið í Þakgili er rennislétt
og tilvalið hvort sem er fyrir ein-
staklinga eða hópa. Gisting kostar
1.100 krónur nóttin fyrir 12 ára og
eldri. Smáhýsið kostar 15.000 kr.
nóttin en þar er svefnpláss fyrir fjóra.
Annars er hægt að fá nánari upp-
lýsingar um Þakgil í síma 893-4889,
á vefslóðinni thakgil.is og eins er
hægt að senda staðarhaldara tölvu-
póst á helga@thakgil.is.
/HKr.
Þakgil – ægifögur náttúruperla við Kötlurætur
Þýskur ferðamaður hripar ferðalýsingu í dagbók sína í hellismunnanum í Þakgili. Hann átti vart orð tiil að lýsa
hrifningu sinni af landslaginu og litadýrðinni. Myndir / HKr.
Hafursey blasir við á leiðinni inn í Þakgil. Meðfram henni rennur Múlakvísl
sem getur reynst illskeytt þegar hlaup kemur í hana.
Helga Ólafsdóttir staðarhaldari í
Þakgili.