Bændablaðið - 01.03.2012, Síða 32

32 Bændablaðið | fimmtudagur 1. mars 2012
Utan úr heimi
Árið 2007 kynnti Veðurfarsráð
Sameinuðu þjóðanna niður-
stöður fimm ára rannsókna sem
benda til þess að ísinn kringum
Norðurpólinn muni bráðna á
næstu hálfri öld.
Einkum tvennt veldur þessari
bráðnun. Annað er hækkandi hlut-
fall koltvísýrings í lofthjúpnum,
en hann losnar við bruna jarð-
efna, þ.e. kola, olíu og gass. Fyrir
iðnbyltinguna, sem hófst á 19. öld,
var þetta hlutfall 280 ppm (milljón-
ustuhlutar), en er nú að nálgast 400
ppm.
Hinn þátturinn er aska og
iðnaðarúrgangur sem safnast upp
í heiðhvolfinu (e. stratosphere,
sá hluti lofthjúpsins sem liggur
milli veðrahvolfs og miðhvolfs).
Þessar öskuagnir í háloftunum
yfir Evrópu beina sólargeislunum
í átt að heimskautaísnum þannig
að hann bráðnar hraðar. Hliðstæð
staða er yfir Indlandshafi þar sem
geislunin beinist til Himalaja.
Veðurfarsráðið segir í áður-
nefndri skýrslu sinni, nr. 10/2007,
að ætla megi að lofthjúpur jarðar-
innar muni hlýna um 2,5-4,3°C
fram til ársins 2010 og að úrkoma
aukist jafnframt um 30% á sama
tíma.
Alþjóða orkuráðið (IEA) telur
í nýlegri skýrslu að nú þegar hafi
verið notuð 80% af því svigrúmi,
sem áætlað var að þyrfti að hafa
til að halda hækkun meðalhita á
jörðinni innan við 2°C. Með sama
áframhaldi fer hlýnunin yfir þau
mörk árið 2017 og verður komin
upp í 3,5-6,0°C um aldamótin
2100.
Mikil úrkoma í Noregi
Á liðnu sumri fékk norskur land-
búnaður að kynnast afleiðingum
mikillar úrkomu allan vaxtar-
tímann. Uppskera flestra nytja-
jurta dróst mikið saman og upp-
skerustörfin reyndust erfið. Þær
stóru og þungu dráttarvélar, sem
fylgja hinum hátæknivædda land-
búnaði, dugðu ekki. Gamli Massey
Ferguson 135 stóð sig hins vegar
vel. Í ljós kom að létt og fjölhæf
tæki dugðu best.
Felleskjöpet, sem er samvinnu-
fyrirtæki norsks landbúnaðar og
annast m.a. innflutning á bæði mat-
og fóðurkorni, þarf að flytja inn
900 þúsund tonn af korni í ár vegna
samdráttar í innlendri framleiðslu.
Leita þarf aftur til ársins 1974 til
að finna jafn litla kornuppskeru í
Noregi.
Um langa hríð og fram til
ársins 2002 bjó Noregur yfir árs-
birgðum af korni. Nú er hins vegar
svo komið að þessar birgðir eru
horfnar. Þjóðin er orðin þiggjandi
á alþjóðlegum kornmarkaði og
keppir um kornkaup við þjóðir sem
svelta. Á árunum 2008 og 2010-
2011 varð mikil verðhækkun á
korni vegna hækkunar á olíuverði
á alþjóðamörkuðum og lélegrar
uppskeru. Norðmenn eru ekki einir
um það að vera háðir veðurfars-
breytingum. Árið 2010 brást inn-
flutningur á korni til Egyptalands
frá Rússlandi vegna langvarandi
þurrka á helstu kornræktarsvæðum
Rússlands, sem leiddu til þess að
Rússar þurftu sjálfir á öllu sínu
korni að halda.
Öryggisbirgðir af fóðurkorni
Í Noregi hefur verið lagt til að koma
upp öryggisbirgðum af fóðurkorni.
Það er góðra gjalda vert en leysir
ekki þau vandamál sem blasa við
vegna veðurfarsbreytinga. Með
það í huga veitir ekki af því að
ársbirgðir séu til í landinu, bæði
af fóður- og matkorni. Jafnframt
þarf að tryggja að flutningakerfi
Noregs, bæði á sjó og landi, ráði á
hverjum tíma við að svara þörfinni
fyrir flutninga á fóðri og mjólkur-
afurðum.
Við þurfum að geta tekist á við
áföll af því tagi sem dundu yfir
Noreg á síðasta ári, með stórviðri
sem lamaði samgöngur og olli
skaða á mannvirkjum.
Bondebladet, 16. febr. 2012,
grein eftir Svein Guldal,
Norges Bondelag, stytt.
Niðurstöður rannsókna Veðurfarsráðs Sameinuðu þjóðanna:
Ísinn kringum Norðurpólinn mun bráðna á næstu hálfri öld
Þróunarverkefni
í sauðfjárrækt
Umsóknarfrestur til 1. apríl
Hér með er auglýst eftir umsóknum um styrki til þróunarverkefna
í sauðfjárrækt
Styrkir eru veittir til að "styðja kennslu, rannsóknir, leiðbeiningar
og þróun í greininni t.d. vegna gæðastýringar og lífrænnar
framleiðslu" eins og segir í grein 4.5 í sauðfjársamningi.
Aðeins er tekið við umsóknum á eyðublöðunum sem þar er að
Umsóknarfrestur er til 1. apríl næstkomandi.
Bændasamtök Íslands,
Bændahöllinni við Hagatorg,
107 Reykjavík