Fréttablaðið - 19.09.2012, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 19. september 2012 15
Heimilislækningar eru sam-kvæmt fjölmörgum er-
lendum rannsóknum sú læknis-
þjónusta sem hagkvæmast er að
veita. Á sama tíma er framvörður
heilbrigðisþjónustunnar á Íslandi,
heilsugæslan, á hraðri niðurleið.
Aukinn skortur á sérfræðingum
í faginu er staðreynd og margar
heilsugæslustöðvar úti á landi
hafa ekki lengur sérfræðinga í
heimilislækningum í vinnu.
Hér í Svíþjóð fengju heilsu-
gæslurnar ekki að halda í starfs-
leyfi sitt af þessum sökum, þeim
yrði lokað eða gert að kalla sig
öðru nafni. Heilsugæsla höfuð-
borgarsvæðisins auglýsti fyrir
nokkru eftir sjö sérfræðingum
í heimilislækningum og enginn
sótti um.
Á sama tíma njóta Íslendingar
nú þess vafasama heiðurs að vera
ein af feitustu þjóðum heims og
halda áfram að fitna. Sykursýki
eykst af þessum sökum og með
sama áframhaldi mun kostnað-
urinn af þessu, með aukinni þörf
á sérhæfðri heilbrigðisþjónustu,
verða þjóðinni gríðarlega kostn-
aðarsamur og óvíst að heilbrigðis-
kerfið muni standa undir þörf-
inni. Mestallt orsakað af röngu
mataræði og hreyfingarleysi sem
hægt er að fyrirbyggja.
Síðustu árin hafa frændþjóðir
okkar, Norðmenn og Svíar, lagt
mikla vinnu í að snúa við þessari
þróun og hafa lagt áherslu á að
styrkja heilsugæsluna. Í þessum
löndum hafa verið gerðar kerfis-
breytingar þar sem vægi verk-
takarekstrar er aukinn. Hér í
Svíþjóð var svokallað Vårdval
innleitt á árunum 2007-2009 þar
sem opnað var fyrir samkeppni
og skjólstæðingarnir fá frjálst
val hvert þeir sækja sína þjón-
ustu. Þessi kerfisbreyting hefur
orðið til þess að auka áhuga
lækna fyrir heimilislækningum
og hefur fjöldi námslækna hér í
Gautaborg og nágrenni tvöfald-
ast á þeim þremur árum sem liðin
eru frá því að breytingin komst á.
Aðgengi hefur batnað að heilsu-
gæslunni án þess að kostnaður-
inn hafi aukist. Í stórum saman-
burðarkönnunum hér í Svíþjóð
hefur verið lagt mat á hvernig
skjólstæðingarnir upplifa þjón-
ustuna og hafa niðurstöðurnar
verið þær að gæði þjónustunnar
séu mest á minni einkareknum
stöðvum. Reynslan sýnir því að
þessar kerfisbreytingar hafa
styrkt mjög heilsugæsluna bæði
í Noregi og hér í Svíþjóð.
Nýverið komu fram hugmyndir
á Alþingi Íslendinga um að banna
einkarekstur innan heilbrigðis-
kerfisins.
Hugmyndir þessar ganga
þvert á jákvæða reynslu frænd-
þjóða okkar af kerfisbreytingum
í heilsugæslunni, meðan þörfin
fyrir styrkingu heilsugæslunnar
á Íslandi hefur aldrei verið meiri
en nú.
Ég hvet því ráðamenn til þess
að kynna sér reynslu frændþjóða
okkar og nýta þær aðferðir sem
virka til uppbyggingar öflugrar
heilsugæslu á Íslandi.
Heilsugæsla í kreppu
Ég er bara 8 ára og stend í græn-metisdeildinni í Hagkaup með
glænýja vatnsbyssu í hendinni
þegar jafnaldra mín vindur sér að
mér eins og sjálfskipaður friðar-
gæsluliði og segir: „Átt þú þessa
byssu?“ „Já,“ svara ég hróðug.
„Asnaleg byssa.“ Að þeim orðum
sögðum er hún horfin á braut. Ég er
ósátt, geng hröðum skrefum gegn-
um búðina í leit að bráðinni, sé hvar
hún stendur við hraðkassann ásamt
móður sinni og meðan reiðin blæs í
seglin, kem ég auga á höggstaðinn.
„Átt þú þessi stígvél?“ spyr ég og
bendi valdsmannslega með byss-
unni í átt að rósbleikum stígvélum
stúlkunnar. „Já,“ svarar hún og
röddin er lítil og skræk. „Asnaleg
stígvél,“ svara ég, hringa byssuna
niður í beltið og geng sigri hrósandi
burt, í leit að mömmu.
Manneskjan býr yfir vissum
stríðsþorsta, við erum t.a.m.
einu lífverur heimsins, sem geta
mundað vopn, innra með okkur
bærist þráin eftir því að hafa völd
og eiga síðasta orðið en sú þrá
tekst líka á við óskina um öryggi
og frið. Þessi litla saga úr æsku
minni er bara kómísk birtingar-
mynd miklu stærri og erfiðari
veruleika. Hún opinberar kannski
heimskuna eina og sér.
Ísland býr yfir mestu og bestu
auðlind heimsins sem er friður.
Vissulega geisar víða stríð í pers-
ónulegu lífi fólks en sem samfélag
njótum við friðar. Um leið og við
tökum við upplýsingum og frétta-
myndum af bræðrum okkar og
systrum á Sýrlandi, og víðar sem
lifa nú hreint helvíti, veltum við
því fyrir okkur hvar heppilegast sé
að virkja næst og byggja stóriðju.
Samt er ekkert sem minnir okkur
meira á þann frið sem allir þrá en
náttúra þessa lands.
Náttúra Íslands er opinberun
þess sem verður þegar lífið fær
að dafna í friði. Ábyrgð okkar sem
samfélags er að standa vörð um
stærstu auðlind okkar og leyfa
henni að fóstra fjöregg lífsins.
Verum friðarþjóð.
Byssa og stígvél
Heilbrigðismál
Oddur Steinarsson
yfirlæknir og
framkvæmdastjóri
Kortedala Vårdcentral
och BVC í Gautaborg
Þróunarsamvinna
Hildur Eir
Bolladóttir
prestur
Hér í Svíþjóð
fengju heilsu-
gæslurnar ekki að halda í
starfsleyfi sitt af þessum
sökum, þeim yrði lokað
eða gert að kalla sig öðru
nafni.
Skógarhlí› 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Fax 595 1001 Akureyri sími: 461 1099 • www.heimsferdir.is
h.

h.

th
. . .
th
. . . .
th
.
th
.h.hth
eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeveeeevee v
eeeeee
ð
v
eveeee
ð
v
eveee
ð
veveeveeeeeveveeveeveveve
að
v
eve
ð
veveve
að
v
e
ð
v
ev
ð
v
ð
v
ð
v
að
v
ð
vvvv
ð
vv
ð
vvvvvv
að
v
ð
vv
ð
v
að
v
ð
vvv
að
v
ð
v
að
v
að
v
að
v
að
v
ð
vvvv
ðð

ðððððððððððððððððaðaððððððððððððððaaaaaaaaaaaaaaaaa
gg
e
g
e
g
eee
ð
g
e
ð
g
e
g
e
g
e
g
e
g
e
g
ee
ð
g
e
g
ee
ð
g
e
g
e
ð
g
e
g
e
g
e
g
e
g
ee
ð
g
ee
ð
g
e
ð
g
eeee
rð
g
e
g
e
rð
g
e
g
e
g
e
g
e
g
ee
g
e
g
ee
g
e
gg
eee
g
e
g
ee
g
e
g
e
g
e
rð
g
e
ð
g
e
g
e
gg
rð
ggggg
ð
gg
ð
ggggggggggg g
ð
ggggggggg g
ð
gggggg
rð
ggg
ð
g
ð
ggg
rð
gg
ð
gg
ð
gg
rð
gg
ð
gggggg
ð
g
ð
g
ðð
g
ð
gg
rð
g
ð
g
ð
gg
ððrð

ð

ð

ð

rð

rð

ð

ððððrð

ð

ð

ð

ðððððrððrððððððððrððððððrððrðrððððððrðrðrðððððrðrðrðððððððððððððrðrððrðrðrðrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr
tu
r
tu
r
b
tu
r
bbbbbb
r
b
tu
r
b
tu
r
b
ur
b
tu
r
bb
tu
r
b
r
bbb
ur
b
tu
r
b
tu
r
bb
r
b
r
bbb
tu
r
b
tu
r
b
tu
r
bb
ur
b
tu
r
b
ur
b
tu
r
b
ur
b
ur
b
ur
b
r
bbb
ur
bbbbb
ur
b
u
bbbb
r
bbbb
tu
r
bb
ur
bbbbb
tu
r
bb
tu
r rr
tu
r
tu
r r
tuu
r r
tu
rurruruuuuuutuuuuuuutut
ey
st
ey
st
ey
st
ey
st
ey
sttys
t
ey
st
re
ys
t
re
ys
t
re
ys
t
re
ys
t
re
ys
t
re
ys
t
ey
stt
re
ys
t
re
ys
t
ey
st
re
ys
t
re
ys
t
re
ys
t
re
ys
t
ys
tst
ey
st
ey
stt
ey
st
ey
st
re
ys
t
ey
ststst
ey
st
ey
stst
re
ys
t
re
ys
re
ysysey
s
re
ysysys
re
ysey
syeyre
yeyyre
y
re
y
re
yeyeyyre
y
re
yyyyeyeyyyyeyeyre
yyyyyyeyeyeyeyeyeyyyyyyeeeeererereeeerereeeeereerererereereeererererrrrr
n
ff
án
ff
án
fn
ff
án
ffffn
f
á
n
ffffff
á
n
ffffffff
n
f
n
f
n
f
án
f
n
fff
án
f
á
n
ffff
án
f
á
n
f
n
f ffff
á
n
f
á
n
fff
n
f
n
ffff
án
f
án

á
n n n
á
n n nnnnnnánnnnnánnáááááá áá
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irvrir
v
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irvv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irvrv
yr
irv
yr
irvvvirv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irvvirv
yr
irv
yr
irv
yr
irvrvv
yr
irvv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irvv
yr
irvv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irv
yr
irvvvvv
yr
irv
yr
irvv
yr
irvirv
yr
irvrvrv
yr
irv
yr
irv
yr
irvir
yr
irr
yr
ir
yyr
ir
yr
ir
yr
ir
yr
ir
yr
ir
yr
irr
yr
ir
yr
ir
yr
irriyr
i
yr
i
yr
i
yr
i
yr
i
yr
ii
yr
iriyr
i
yr
i
yr
iryryrryrryryryyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
rrarrrrrararrrarrrrrrarrrrarrrrrrrrarraraaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
B
irt
m
eð
f
rv
yr
irv
ar
a
u
ar
m
p
re
nt
vi
l
nt
v
nt
v
lu
r.
H
ei
m
s
H
ei
m
f
ð
i
fe
rð
i
ð
ir
ás
k
r
á
r
á
jailj
a
r
sé
r
r
ér
r
sé
r
ré
tt
t
ét
t
t
ét
t
t
ét
t
ttt
ét
t
til
leil
le
il
lelele
il
ð
ré
ttététt
ið
ré
t
ið
ré
tét
ð
ré
t
ið
ré
ng
a
g
a
g
aa
g
a
tin
g
a
tin
g
a
g
a
g
a
g
a
tin
g
tin
gnggtinntt
s
ll
s
l
á
sl
á
sl
á
sl
á
slsls
á
ss
á
s
á
áááá á áá
u.

u.

ku
.
ku
. .
ku
. u.
ík
u.u.kukuík
u
ík
ukukíkíkíkíkíkkíkíkí
A
t
A
t
A
t
A
t
A
t
AAAAAAAAAAAA
aa...aaa.a.a.aaaaaaaaaaaaaaaa
E
N
N
E
M
M
E
N
/
S
IA
•
N
M
5
0
42
80
frá kr. 99.800
með allt innifalið í 10 nætur
Heimsferðir bjóða
einstakt tilboð á Hotel
ISIS Resort ****+ í
Bodrum í Tyrklandi.
Frá 99.800 kr.
ISIS Resort ****+ með allt innifalið í 10 nætur
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn, 2-11 ára, í fjölskylduherbergi.
Netverð m.v. 2 fullorðna í herbergi kr. 123.800 á mann.
Sértilboð 25. september í 10 nætur.
Bodrum
25. sept. – 10 nætur
Allra síðustu
sætin í haust
– ótrúlegt verð!
Verð frá,
á mann
í tvíbýli: 156.990 kr.
wowferdir.is
Bókanir og nánari upplýsingar á wowferdir.is og í síma 590 3000
Stórbrotin og ægifögur skíðasvæði í austurrísku
Ölpunum í vel samsettum pakkaferðum við allra hæfi.
Skíðaferðir
sem renna út
Innifalið er flug með sköttum og gjöldum, hótel með ½ fæði,
frítt fyrir skíði og 1 tösku (20 kg) og akstur til og frá flugvelli.