Fréttatíminn - 06.07.2012, Blaðsíða 36

Skammdegisflipp
H
Höfðatún í Reykjavík er kennt við frægasta hús
borgarinnar og raunar landsins alls. Erlent
ferðafólk í rútuförmum kemur að Höfða svo það
geti séð með eigin augum húsið sem hýsti fund
Ronalds Reagan Bandaríkjaforseta og Mikaels
Gorbatsjov Sovétleiðtoga. Á þeim fundi var
grunnur lagður að lokum kalda stríðsins, þeirrar
ógnar sem hvílt hafði yfir allri heimsbyggðinni
allt frá lokum síðari heimstyrjaldarinnar. Kjarna­
flaugar stórveldanna beindust að hvoru öðru með
hættu á gjöreyðingu heimsbyggðarinnar. Þessi
fundur og sá árangur sem þar náðist, þótt menn
áttuðu sig ekki fyrr en nokkru síðar, var merki­
legri en flestir slíkir og með ýmsu öðru undanfari
heimssögulegra atburða, niðurrifs hins illræmda
Berlínarmúrs, falls kommúnismans og endaloka
Sovétríkjanna. Þess vegna greyptist mynd Höfða í
minni fólks víða um heim.
Þetta hvíta hús Íslendinga var á sjónvarpsskjám
og forsíðum um allan heim haustið 1986 og sú
frægð helst enn. Það sjá starfsmenn Fréttatímans
við Sætún eins og aðrir sem daglega eiga erindi
fram hjá þessu fræga húsi. Þar stilla útlendir
gestir landsins sér upp til þess að fara með minn­
inguna heim, líkt og þegar við látum mynda
okkur í París með Eiffelturninn í baksýn eða í
Washington með annað hvítt hús í bakgrunni.
Höfði sýnir, þegar heim er komið, að viðkomandi
var í Reykjavík, höfuðborg Íslands.
Ekki þarf að hafa mörg orð um átök stjórnar
og stjórnarandstöðu í landsmálum eða meiri­ og
minnhluta í stjórnum sveitarfélaga, til dæmis
borgarstjórn Reykjavíkur. Fyrir kemur þó að
samstaða myndast um mál sem kjörnir fulltrúar
fást við. Það átti við þegar æðstu yfirvöld höfuð­
borgarinnar náðu saman um það að fella niður
nafn þeirrar götu sem kennd er við frægasta hús
borgarinnar. Samstaða náðist um það í desember
2009, í stjórnartíð Hönnu Birnu og hennar fólks,
að nafni Höfðatúns, milli Laugavegar og Sæbraut­
ar, yrði breytt í Katrínartún.
Katrínartún, eftir hverjum? Svo hugsuðu þeir
og spurðu sem lásu tíðindi af þessu á sínum tíma
og reyndu að rifja upp hvort Íslendingar ættu
Katrínu miklu í sögu sinni en voru litlu nær þegar
þeim var sagt að Höfðanafnið fræga viki úr götu­
heitinu svo minnast mætti Katrínar Magnússon.
Jafnvel fróðustu menn kveiktu ekki á konunni.
Þeir kipptu sér samt ekki verulega upp við þetta,
töldu ákvörðun borgaryfirvalda skammdegisflipp
og gengu út frá því að næsti borgarstjóri kæmi
viti fyrir sitt fólk með hækkandi sól, enda borgar­
stjórnarkosningar þá í vændum. Jón Gnarr var
kominn á skrið með sitt Besta lið.
En það breytti engu þótt skammdegið viki fyrir
björtum dögum og Gnarr settist í stólinn. Ágrein­
ingur varð verulegur milli meiri­ og minnihluta,
nema í einu máli. Höfðatúnið hélst á dauðalista
borgaryfirvalda og sama gilti um Skúlatún, milli
Borgartúns og Skúlagötu, sem er ekki kennt
við ómerkari mann en sjálfan Skúla fógeta,
föður borgarinnar. Nýi meirihlutinn hélt fast við
ákvörðun þess gamla að breyta Skúlatúninu í
Þórunnartún, eftir Þórunni Jónassen. Sömu menn
og kveiktu ekki á Katrínu miklu, það er að segja
þeirri íslensku, voru litlu nær um frú Jónassen.
Sama gilti um Sætún, sem liggur milli Borgar­
túns og Höfðatúns, þaðan sem sér út á sæ, eins
og nafnið bendir til. Fyrrverandi og núverandi
borgaryfirvöld rífast um flest en eru þó sam­
stiga um að sjávartúnið heiti framvegis Guð­
rúnartún. Kennt við hvaða Guðrúnu?, spurðu þeir
sem hvorki könnuðust við Katrínu né Þórunni og
mundu í svipinn ekki eftir neinni frægari í
Íslandssögunni en Guðrúnu Ósvíf­
ursdóttur. Jú, sögðu þeir
sem gerst máttu
vita, Guðrúnu
Björnsdóttur.
Vóru þeir, frómt
frá sagt, öngvu
nær, þótt eflaust hafi
Guðrún Björnsdóttir verið hin
mætasta kona, ekki síður en frú
Magnússon og frú Jónas­
sen á sinni tíð.
Verkið var síðan
fullkomnað með
ákvörðun fyrri
borgaryfirvalda,
með fullum stuðn­
ingi núverandi
borgaryfirvalda
í framkvæmd,
að austurhluti
Skúlagötu héti
framvegis Bríetartún. Það
lifnaði aðeins yfir þeim
sem voru eins og álfar
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
Mesta úrval landsins af rafgeymum
fyrir húsbíla, hjólhýsi og fellihýsi
Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is
Kíktu á gjafatilboðin
lindesign.is
Einstakar búðargjafir
Fært til bókar
Guðni og „samfylkingarandinn“
Guðni Ágústsson, fyrrum ráðherra og
formaður Framsóknarflokksins var helsti
hvatamaður þess að Ólafur Ragnar
Grímsson gæfi kost á sér fimmta kjör-
tímabilið í röð, þótt vart væri hægt að
leggja annan skilning í orð forsetans
í áramótaávarpinu en að hann ætlaði
sér að hætta. Guðni gladdist því á
kosninganótt þegar úrslitin lágu fyrir
og enn fremur í grein í Morgunblaðinu í
gær, fimmtudag. Þar fagnar hann því að
forsetinn fái fjögur ár til viðbótar til þess
að berja á Jóhönnu, Steingrími og Össuri
og verja landið fyrir þeim, í Evrópusam-
bands- og Icesavemálum. „Varðstaða
Ólafs Ragnars Grímssonar boðar okkur
öryggi á erfiðum tímum. Forsetinn
hefur orðið að slá á fingur ríkisstjórnar-
innar hvað eftir annað. En hann veitir
nú sínum gömlu samherjum það aðhald
sem þeir þurfa í stærstu
málum samtímans. Hann
hefur tekið sér stöðu
með þjóðinni.“ Eitt
helsta skammaryrði
Guðna í greininni
er „samfylkingar-
andi“ sem hann
telur vera meðal
þess sem helst
ógnar framtíð
Íslendinga. Þessi
andi „sem hefur
minnimáttarkennd
og undirgefna al-
þjóðahyggju að leiðar-
ljósi. Andi sem vill ekki sjálf-
stæði Íslands og berst með
öllum tiltækum að koma okkur undir er-
lent vald, er á móti fullveldi landsins.“ Af
skrifum Guðna, helsta stuðningsmanns
Ólafs Ragnars, má ráða að
þessi sami andi hafi herjað
á helsta keppinaut for-
setans í nýafstöðnum
kosningum. „Þóra
Arnórsdóttir,“ segir
ráðherrann fyrr-
verandi, „komst
aldrei í kosninga-
baráttunni frá því
að vera fulltrúi
Icesave-manna og
ESB-sinna sem kaus
að láta ríkisstjórn-
ina í friði með öll sín
ætlunarverk. Hún féll úr
hreinum meirihluta niður
í 33% fylgi af því að hún sjálf
náði ekki að þvo hendur sínar og hafði í
kringum sig óða samfylkingarmenn sem
sköðuðu framboð hennar.“
36 viðhorf Helgin 6.-8. júlí 2012