Dagfari - 01.02.2000, Blaðsíða 19

milljón spren&jur faldar í jörðu
og jafnvel þó að engu verði
bætt við þá tölu í framtíðinni
munu þær halda áfram að valda
manntjóni um áratuga skeið.
Tæpur helmingur þessara
sprengna er í Mið-
Austurlöndum, 20 milljónir í
bæði Austur-Asíu og Afríku
sunnan Sahara, 10 milljónir í
Suður-Asíu og 7 milljónir í
Evrópu. í Kambódíu einni er
áætlað að virkar jarðsprengjur
séu um 10 milljónir og svipaða
sögu er að segja um
Afghanistan og Angóla. í
þessum löndum örkumlast fólk
hundruðum saman í hverjum
einasta mánuði. Meira en 20
Evrópulönd og 10 lönd í
Ameríku, þ.á m. Bandaríkin og
Kanada, hafa til þessa stundað
þá ábatasömu iðju að framleiða
jarðsprengjur. Mikill minni-
hluti þessara ríkja býr við
verulega hættu af jarð-
sprengjum samkvæmt skýrslu
Rauða krossins.
Enn er þó unnið að því
að hreinsa upp jarðsprengjur
frá dögum seinni heims-
styrjaldar í Belgíu, Þýskalandi
og Austurríki.
OITAWA'SÁTTMALINN
Nú standa vonir til að
heldur fari að draga úr fram-
leiðslu og notkun þessara
ógeðfelldu vopna. Dagana 3.
og 4. desember 1997 lauk
löngum og ströngum
samningaviðræðum í Ottawa
með því að fulltrúar 121 ríkis
undirrituðu sáttmála sem kveð-
ur á um að óheimilt skuli vera
að nota, eiga, framleiða og
dreifa jarðsprengjum sem
ætlað er að valda manntjóni
(anti-personnel landmines).
Jafnframt skuldbundu aðildar-
ríki samningsins sig til
eyðileggja allar birgðir sínar af
þessum sprengjum innan
fjögurra ára frá því að sátt-
málinn gengi í gildi en það
gerði hann 1. mars 1999.
Ottawa-samkomulagið
á sér engan líka í sögu af-
vopnunarmála, það er al-
þjóðlegur samningur sem varð
að veruleika fyrir tilstilli ríkja
og félagasamtaka sem fylgdu
sömu stefnu í málinu og hrintu
henni í framkvæmd án tillits til
hagsmuna stórveldanna. Meðal
þeirra ríkja sem ekki undir-
rituðu samninginn eru Banda-
ríkin, Rússland og Kína. I síð-
ustu lotu samninganna, sem
fram fór í Osló í september
1997, reyndu Bandaríkjamenn
að fá fram verulegar breytingar
Helstu vopnaútflytjendur 1994-98
■ 1998
□ 1994-97
19