Heimilisritið - 01.09.1947, Blaðsíða 45

Gyðingar vorum í minni metum
en annað fólk. Eg gekk í Gyðinga-
skóla. Og börn úr öðrum skólum
kölluðu oft skammaryrði á oftir
okkur og hótuðu að vinna okkur
tjón. Hvers vegna þau höguðu sér
þannig gagnvart okkur fékk ‘ég
enga skýringu á. Tala Gyðinga í
bænum yar 2300. Síðustu fimm ár-
in höfðu verið gerðar árásir á Gvð-
ingana í bænum, og það bar við
að myrt Gyðingabörn fundust í
nágrenni bæjarins. Við urðúm þess
vör þegar í barnæsku, að hætta
vofði yfir Gyðingum. Og í sept-
ember 1041 gerðist það sem ég
aldrei mun gleyma.
Þá var faðir minn sóttur í
þvingunarvinnu Gyðinga. Ég var
þá tólf ára. Man ég vel er þeir
drógu pabba á braut með sér.
Faðir minn kom heim einstöku
sinnum. Ég heyrði sumt af því,
sem hann sagði að á daga sína
hefði drifið. Hann var að grafa
skurði og varð að standa í vatni
upp í mitti. Yfirmaður pabba í
þrælkunarvinnunni var sveitapilt-
ur, sem ekbi gat skrifað nafnið' sitt.
Óll var aðbúðin ómannúðleg og
vinnuharka mikil.
Frá og með árinu 1041 varð á-
standið stöðugt verra og verra.
Tvö ár var faðir minn í þrælkun-
arvinnu í Rússlandi. En hann kom
heim er ungverski herinn varð að
láta undan síga. Það leið þó ckki
langur tími þar til nýir erfiðleikar
dundu yfir og fjölskjddan sundr-
aðist.
Gyðingar máttu ekki eiga við-
tæki. En við fylgdumst þó með
því sem gerðist í heiminum. Við
höfðum móttökutæki í mannlausu
húsi. Hverja nótt læddust Gyðing-
ar jjangað til þess að hlusta. Tækið
var ekki einkaeign, svo hættan var
minni, þó svo illa tækist til, að tæk-
ið fyndist. Það var tilviljuninni
háð hverjir væru þá að hlusta, og
þeir einir fengju refsingu.
í marz 1044 hernámu Þjóðverj-
ar Ungverjaland. Foreldrar mínir
voru stödd á fjölskylduhátíð. Há-
tíðinni var slitið er fréttin barst
um hernámið. Til bæjarins komu
brátt þýzkir hermenn og storm-
sveitarmenn, og bíll hlaðinn Gesta-
poliði. Kviksögur gengu, æsing og
óeirð óx. Sagt var að gjörhreinsun
á Gyðingum stæði fvrir dyrum. En
við lögðum ©kki trúnað á þennan
orðróm. Svo kom skipun um að
allir Gyðingar skvldu láta reið-
hjól sín af hendi, og skilja þau
ef'tir við ráðhúsið. Fólki var stefnt
saman með trumbuslætti, og liðs-
foringi las upp fyrirskipun þessa.
Þetta var einungis upphaf þess,
sem koma átti.
Orðrómurinn um gerhreinsun-
ina var sannur. Að kvöldi dags
voru verðir settir á hvert götuhorn.
Þeir báru hvítan borða um hand-
legjyinn og byssu við hlið. Bannað
var að koma út á götu. Faðir minn
HEIMILISRITIÐ
43