Læknablaðið - 01.03.1928, Blaðsíða 18

4s
LÆKNABLAÐIÐ
að koma í veg fyrir misnofkun lækna á áfengisreceptum. Þeir læknar,
sem ávísa óhóflega áfengi, hafa með framferði sínu varpað skugga á
alla læknastéttina. En því miður er framsetning skýrsluhöfundar svo
klúr, að hún dregur allmjög úr þeim dómi, sem breysku collegarnir ann-
ars hefðu átt skilið.
G. Cl.
Lækning-abálkur.
Varnarráðstafanir gegn nærsýni (myopia) og meðferð á henni.
Nærsýnin er sú eina refraktions-anomali, þar sem hægt er að koma
vörnum við með ýmsum heilbrigðisráðstöfunum; nærsýnin er aldrei með-
fædd (öll börn fæðast með hypermetropi), þó að hinsvegar meðfædd
tilhneiging og arfgengi sé oft mjög greinileg og oft ástæða og undir-
rót þess, að nærsýnin kemur síðar fram, af ýmsum óheppilegum ytri
kringumstæðum, á uppvaxtarárunum (8—20 ára). Það er því nauðsyn-
legt að beita strax ýmsum varnarráðstöfunum gegn þessum ytri, óheppi-
legu kringfumstæðum og áhrifum þeirra, og skal eg skýra það nánar síðar.
Fvrst verður að athuga nánar eðli nærsýninnar.
Verður þá að greina milli lestrar- eða skólanærsýni og eiginlegrar
nærsýni (myopia genuina progressiva), en þó er oft svo, að erfitt er
að greina þær sundur, og takmörkin óljós, af því að venjuleg skóla-
nærsýni getur oft orðið progressiv, ef ytri kringumstæður eru slæmar
og verka lengi og áframhaldandi. Samt mun eg tala um þær sína í
hvoru lagi.
Lestrar- eða skólanærsýnin er svo nefnd, af þvi að hún kemur fram
á námsfólki og unglingum (8—20 ára), sem stunda nám eða iðn, þar
sem halda verður hlutunum (bókinni) mjög nærri augunum, til þess að
sjá greinilega. Þessi tegund nærsýni er tiltölulega sjaldgæf í barnaskól-
um, en verður algengari því hærra, sem kernur í skólunum, og er mejst
í mentaskólum, einkum i máladeildum mentaskólanna (útlend reynsla),
en ekki veit eg hvort sú er reynsla hér á landi.
Þessi skólanærsýni verður sjaldan mjög rnikil, einkum ef hún byrjar
seint á námstímanum og hættir oft að vaxa að námi loknu, en þó á mað-
ur það aldrei vist, og getur hún orðið áframhaldandi (progressiv), og
orðið eyðileggjandi fyrir framtíð manna. Það hefir þótt kostur á eldri
árunr, að vera hæfilega nærsýnn, af því að þá þurftu menn ekki að nota
aldursgleraugu. T. d. 60 ára maður, sem hefir 3.0 — 4.0, þarf ekki
að nota gleraugu til æfiloka, en nú er minni hagur í þessu, þar sem nú
er auðvelt að fá aldursgleraugu. Nærsýni á unga aldri, er altaf óþægi-
leg, jafnvel þó hún sé ekki meir en -j- 4.0 (væg myopi). T. d. sér
sá maður, sem he'fir -r- 3.0 %o eða y10 af eðlilegri sjón; sá sem hefir
— 4.0 sér Y00 illa, eöa aðeins með því að kipra saman augnalokin.
Maður með 2.0, sér %0 — Ye af eðlilegri sjón, og maður með -t-
1.0 %•> = yí a^ eðlilegri sjón. Þetta kennir sér oft illa, og gerir þá