Læknablaðið - 01.10.1941, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIB
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYKJAVÍKUR
RITSTJÓRN: JÓHANN SÆMUNDSSON, JÓN STEFFENSEN,
JÚLÍUS SIGURJÓNSSON.
27. árg. Reykjavík 1941. 7.-8. thl. -————
Uni diabetes
Eftir Valtý Albertsson lækni.
Þegar ég lauk prófi i læknis-
fræöi áriö 1923 haföi ég aldrei séö
sjúkling með glycosuria, hvað þá
heldur diabetes mellitus. Eg komst
því á þá skoðun, og' svo býst ég
við aö fleirum hafi íarið, að dia-
betes væri næsta sjaldgæfur sjúk-
dómur hér og að lítil hætta væri
á, að rekast á hann í praxis. Þ'eg-
ar ég fór að vinna á sjúkrahúsum
í Noregi ln á mér mjög í brún, þvi
að ég geri ráð fyrir, að á deild-
inni, sem ég starfaði mest, hafi 5
—6% af sjúklingunum verið með
diabetes mellitus. Þess ber þó að
geta, að þá var nýbyrjað að nota
insulin. Margir sjúklingar með dia-
betes leituðu því til sjúkrahúsanna
og það tók mun lengri tíma þá en
nú að velja þeim mataræði og á-
kveða insulinskammt.
Það hefir lengi verið vitað, að
diabetes er næsta sjaldgæfur sjúk-
dómur hjá sumum þjóðum, svo sem
Japönum, Indverjum og Kínverj-
um. Hjá Japönum og Indverjum
virðist hann þó vera að færast i
aukana, einkum hjá efnaðra fólki,
og þá helzt hjá þeim, sem samið
hafa sig að siðum og háttum Ev-»
rópumanna. Jafnvel er þekkt, að
diabetes er algengur hjá Gyðing-
um. í New York er diabetes-dán-
artala Gyðinga hér um bil 80%
hærri en annarra ibúa upp og oí-
an. Dánartala íra vestan hafs
virðist líka verulega fyrir ofan
meðallag. Mills komst að þeirri
niðurstöðu, að dánartala úr dia-
betes ykist því lengra sem drægi
frá miðjarðarlínu, með öðrum orð-
um því kaldara er loftslagið væri,
en harla margar undantekningar
eru frá þeirri reglu. Óvist er,
hvað algengur diabetes er i ýmsum
löndum, ,þar sem ekki eru til nein-
ar ábyggilegar skýrslur um sjúk-
hngafjölda. Joslin giskar á að í
Bandaríkjum Norður-Ameriku
muni vera um 500—600 þús. dia-
betes-sjúklingar og aðrir áætla þá
tölu mun hærri. Samkvæmt skýrsl-
um frá Metropolitan Life Insur-
ance Company dóu 1935 20,5 af
hverjum 100 þús. tryggðum úr
diabetes eða nálega helmingi fleiri
en úr appendicitis og í sumum
samhandsríkjunum hefir dánartala
komizt enn hærra. Eru þess jafn-
vel dæmi, að hún nálgist eða nái
dánartölu úr berklaveiki.
í flestum löndum þar, sem
skýrslur liggja fyrir, hefir dia-
betes dánartala hækkað á siðari