Læknablaðið - 01.10.1941, Síða 35

LÆKXAB LAÐ1Ð
121
hefir hjá flestum i för meö sér
hypöglycæmiíi og kemur hún helzt
sem vænta mátti stuttu fyrir kvöld-
verö eöa að næturlagi. Á öörum
tímum dagsins lækkar blóðsykur
stundum of mikið, en full mikil
vinna eöa önnur áreynsla er þó oft-
ast orsökin. Veröi blóðsykur of
lágur aö næturlagi, vaknar sjúk-
lingurinn oft meö höfuðverk og
aðra vanlíðan og mæling á blóö-
sykri leiðir þá jafnan ástæðuna í
ljós.
Sumum sjúklingum er því ekki
hægt að gefa svo stóran skammt
af zink protamin insulini, að þaö
haldi blóðsykri innan hæfilegra
takmarka, þegar fæöu er neytt,
án þess að hypoglycæmia verði
vart einhvern tíma sólarhrings-
ins og þá helzt nocte. Úr þessu
má oft bæta með því að minnka
nokkuð zink protamin insulin
skammtinn og gefa auk þess nokk-
uð af venjulegu insulini og má dæla
hvorttveggja í gegnum sömu nál-
ina, því að margir sjúklingar
kveinka sér við tveimur stungum.
Sjúklingurinn verður þá að hafa
tvær nálar, og skal hann ætíð sjúga
gamla insulinið fyrst upp í dæl-
una, dæla því síðan undir húðina
og færa að því búnu nálina örlítið
til. þvi að insulin mega helzt ekki
blandazt saman, hvorki i eða utan
likamans. Nálin er svo látin sitja
undir húðinni meðan zink prota-
min insulinið er sogið upp i dæl-
una. Bezt er að skola dæluna á
eftir úr soðnu vatni og geyma hana
síðan i 70% vinanda. Þegar sjúk-
lingur fær þannig báðar tegund-
irnar samtímis, þarf oft að gefa
heldur rífiega kolvetni með næstu
máltíð. Martin Drury o. fl. gefa
zink protamin insulin vespere,
nógu mikið til þess að fullnægja
„basal“-þörf sjúklingsins yfir nótt-
ina, en venjulegt insulin að degin-
um, á undan aðalmáltíðum. Með
þeim hætti má vitanlega halda
blóðsykri mæta vel í skefjum, en
flestir sjúklingar- myndu verða
leiðir á þessu sprautufargani, þeg-
ar til lengdar léti.
Flestir komast af með færri ein-
ingar af zink protamin insulini en
gamla insulinini. Þarf að hafa það
húgfast, ef skift er um insulin,
enda æskilegt að það sé gert á
sjúkrahúsi, einkum ef insulinþörf-
in er mikil.
Þegar byrjað er að gefa nýjum
sjúklingi zink protamin insulin, er
ráðlegast að byrja aðeins með 10
—15 einingar og auka skammtinn
hægt og gætilega, eftir því sem
þörf krefur. Það er drýgra í verk-
unum sínum en gamla insulinið
og sé skammturinn aukinn ört, er
hann oröinn of stór áður en varir.
Einkenni um lágan blóðsykur
eftir zink protamin insulin eru oft
næsta ólík tilsvarandi einkennum
eftir gamla insulinið og er nauð-
synlegt að benda sjúklingum á
þann mun, ef skift er um insulin.
Byrjunareinkenni eftir gamla
insulinið eru auk sultar: sviti,
hjartsláttur og titringur vegna
aukinnar adrenalinframleiðslu.
Einkenni þau, sem fara á eftir
notkun zink protamin insulins,
koma mun hægar og gætir sym-
pathicusáhrifa því oftast minna.
Venjulega er kvartað um almenna
vanliðan, velgju og jafnvel upp-
köst, en sennilega er þó höfuðverk-
ur algengasta einkennið. Sjúkling-
ar, sem fengið hafa heldur mikið
zink protamin insulin vakna þvi
oft með höfuðverk og er það ærin
bending um að athuga skuli blóð-
sykur og minnka insulinskammt-
inn, ef blóðsykur er í lægra lagi.
Þegar sjúklingur með verulega
acidosis er tejkinn til meðferð-
ar, er sjálfsagt að gefa honum