Læknablaðið - 01.10.1941, Blaðsíða 33

LÆK NA fí LAÐ I Ð
meiri kolvetna og annarrar fæöu
lei'öir það til hyperglycæmia og'
glycosuria, nema þá ef aukin lik-
amleg áreynsla kæmi til aö vega
þar á móti. Fái sjúklingurinn full-
an insulinskammt, án þess aö neyta
ajlrar þeirrar fæðu, eöa að minnsta
kosti þeirra kolvetna, sem til var
ætlast, yröi afleiöingin hypoglyc-
æmia. Einkenni um liypoglycæmia
geta vitanlega líka komiö fyrir lijá
sjúklingum, sem tekið hafa insulin
um langan tíma og í engu brugöiö
út af reglum um matarskammt. Er
þaö þá vottur þess, að insulin-
framleiösla líkamans sjálfs hafi
aukizt og að minnka megi insulin-
skammtinn. Aö sjálfsögöu veröur
að benda öllum insulinsjúklingum
rækilega á einkenni þau, sem fylgja
byrjandi hypoglyc'æmia og kenna
þeim, hvernig hægt sé aö fyrir-
byggja aö verra hljótist af. Má
ráðleggja sjúklingum, aö hafa
jafnan í vasa sínum 2 sykurmola
og taka annan þeirra eöa l)áöa, ef
verulega ber á óþægindum. Hins-
vegar rná ekki gera of mikið út'
hættunni á hypoglycæmia, eink-
um við taugaveiklaða sjúklinga.
Gæti þaö leitt til þess, aö sjúkling-
urinn stingi aö jafnaöi upp í sig
sykurmola vegna ímyndaðra ó-
þæginda, sem hann setti í samband
viö hypoglycæmia.
Þeir diabetessjúklingar, sem
ekki geta liagnýtt sér að minnsta
kosti ioo gr. af kolvetnum sam-
fara nauðsynlegri eggjalivitu og
fitu, þarfnast insulins. Yngra
fólki ætti auk þess jafnan aö ráö-
leggja insulin, nema aö það þoli
aö minnsta kosti 120—150 gr. kol-
vetna. Börn meö diabetes þarfnast
svo aö segja undantekningarlaust
insnjins. Aö "sjáifsögöu er öllum
sjúklingum meö acidosis, præcoma
eöa coma gefið insulin tafarlaust.
og flestir diabetessjúklingar, sem
119
þarfnast skuröaögeröar eiga að fá
insulin á undan aðgerðinni og
fyrst á eftir. Allir diabetessjúk-
lingar með ígeröir, gangræna og
infectiones, sem nokkuð kveður
að, þarfnast líka insulins.
Gamla insuliniö, sem lengst og
mest hefir verið notaö, verkar að-
eins 6—8 tíma og einna mest gæt-
ir áhrifa þess 2—3 tímum eftir aö
því er dælt inn. Til þess að áhrifa
þess gæti allan sólarhringinn,
þyrfti því að gefa það 3—4 sinn-
um á dag. Viö allra vægustu til-
felli mætti ef til vill komast af meö
eina insulinsprautu á dag, en þá
var líka verulegur hluti af kol-
vetnum dagsins gefinn á þeim
tíma, sem verkana hennar gætti.
Flestir þurfa þess þó kvölds og
morgna og var þá kolvetnunrdags-
ins skipt niður eftir því. Venju-
lega var gefið nokkuð minna af
insulini áð kvöldinu, af liræöslu
við hypoglycæmia að næturlagi.
En þrátt fyrir 2—3 injectiones aö
deginum, hæfilegan lilóösykur og
aglycosuria meöan verkana insu-
linsins gætti, vöknuöu margir
sjúklingar næsta morgun meö
verulega hyperglycæmia og stund-
um jafnvel með vanliðan vegna
smávegis acidosis. Þessir sjúkling-
ar heföu því raunverulega þurft
einn skammt i viöbót um leið og
þeir lögðust til svefns. Venjan var
aö gefa insulin hálftíma á undan
máltíð, en væri morgunblóðsykur
verulega hækkaður, fékk sjúkling-
urinn morgunskammtinn 1—iþá
tíma á undan máltíö.
Notkun gamla insulinsins hefir
minnkað mjög, en flestir nota þaö
þó enn við allar eöa flestar comp-
licationes á rúmliggjandi sjúk-
lingum. Eru þá oft gefnar margar
injectiones á dag, því að Joslin
hefir sýnt fram á, aö líkamanum
notast betur af ákveönu insulin-