Læknablaðið - 01.10.1941, Blaðsíða 22

io8
LÆKNA BLAÐIÐ
Eins og áöur er getiö nægir oft
ekki þvagrannsókn (sykur, aceton,
acetedikssýra) ein til þess að dia-
gnostisera og fylgjast meö dia-
betes. Blóösykur þarf líka aö á-
kveða. Á stærri sjúkrahúsum er
þaö venjulega gert meö Hagedorn
og Jensens aðferö, sem er allflókin
og timafrek. Auk þess geymast
reagénsar þeir, er með þarf, held-
ur illa. Þessi aðferö er því ekki við
hæfi practiserandi lækna og’ hér-
aðslækna. Aftur á móti eru fáanleg
handhæg tæki, colorimeter, t.d. sá,
sem kenndur er við Kreselius-Sei-
fert. Tæki þessu fylgir nákvæmur
leiðarvisir og er hægt með því aö
ákveöa blóðsykur á 20 mínútum
svo að litlu skeiki.
Æskilegt er aö dagana áöur en
blóðsykur er mældur, liafi sjúk-
lingurinn fengið venjulegt, bland-
aö fæöi, þar sem fasta eöa mjög
einhæft mataræði getur haft all-
mikil áhrif á fastandi blóösykur
og sykurþol. Sé fastandi blóösyk-
ur yfir 120 mgr.%, er það jafnan
talinn vottur um diabetes. Við
frekari rannsókn er svo ákveðið
sykurþol sjúklingsins ef með
þarf. Hagedorn velur skammtinn
þannig, aö 1 gr. af drúfusykri upp-
leyst í 10 gr. af vatni komi á hvert
kg. sjúklingsins. Reynzlan hefir
sýnt, að svipaður árangur fæst, þó
að fullorðnum manni sé jafnan
gefin 50 gr. af drúfusykri, og er
það mun einfaldara aö geta alltaf
notað sama sykurmagn. Blóösyk-
ur er fyrst ákveðinn á fastandi
sjúklingnum og síðan %\, %2, %\,
1, 1%2, 2 og 2%2 tíma eftir að syk-
urblandan var drukkin. Þvag tekið
á undan prófi er rannsakað og
einnig þvag, sjem sjúklingurinn
kastar eftir 2,%^ tíma.
Ekki eru allir á einu máli um
það, hvernig lesa eigi úr blóðsyk-
urtölunum eða línuritinu, eins og
það oftast er kallað. Leggja surnir
mest upp úr því, hve hátt og fljótt
blóðsykur stígur, en aðrir hve
fljótt blóðsykur fellur og enn aðrir
fara eftir línuritinu í heild. Á Norð-
urlöndum mun almennt talið, að
hjá heilbrigðum manni (þ. e. a. s.
manni, sem ekki hefir diabetes)
megi blóðsykur við sykurþolspróf
ekki rísa hærra en 190 mgr. % og
að íastandi blóðsykursgildi þurfi
að vera náð í síðasta lagi 2j4 tíma
eftir að drúfusykursblandan var
drukkin. Falta telur, að ef greini-
leg hypoglycæmia kemur á eftir,
sé það vottur um rikulega insulin-
framleiðslu í ííkamanum.
Ýmis sjúkrahús í U.S.A. leggja
mesta áherzlu á hæð línuritsins og
telja, að diagnostisera megi dia-
betes með vissu, ef lilóðsykur nær
190 mgr. %. Sé reynt sykurþol
á börnum skal að minnsta kosti
gefa 1,5 gr. á hvert kg. líkams-
þunga. Rétt er að geta þess, að
sykur í venublóði er jafnan nokk-
uð lægri en í háræðablóði. Venju-
lega er munurinn 4 mgr. %, en
getur orðið nokkuð meiri.
í Bandarikjunum hefir á síð-
ustu árum verið notað nýtt sykur-
þolspróf, sem kennt er við Exton-
Rose, en oft líka kallað „the one
hour two doze test“. Byggist það
á Staub-Trangott fyrirbrigði þvi,
sem fyr var lýst. Aðferð þessi hef-
ir þann mikla kost, að hún tekur
miklu styttri tíma og færri blóð-
sykurrannsóknir eru gerðar. Marg-
ir, sem hana hafa notað, telja að
útkoman verði lik og með gönrlu
aðferðinni.
Exton-Rose próf er framkvæmt
þannig: 100 gr. af drúfusykri eru
leyst upp í 650 gr. af vatni og upp-
lausninni skipt í 2 jafna hluta.
Fastandi sjúklingur er látinn
kasta þvagi og það rannsakað á
venjulegan hátt, blóðsykur er á-