Læknablaðið - 01.10.1941, Blaðsíða 20

io6
cationes, graviditas, traumata,
sjúkdómar í taugakerfi, lifrarsjúk-
dómar o. fl. Þá er oft hægt af ö'ör-
um einkennum að fara nærri um áf
hvaða rótum glycosuria er runn-
in og útiloka diabetes, einkurn þeg-
ar glycosuria stendur aðeins stutt-
an tíma.
Enn getur verið um að ræða
„cyklisk" glycosuria með lágau
nýrnaþröskuld, en þó yfir 120
mgr%. Hjá þessum mönnum er
morgunþvag sykurlaust, en eftir
kolvetnaríkar máltiðir finnst jafn-
an sykur í þvaginu. Er því ógern-
ingur að útiloka léttan diabetes,
nema með rannsókn á sykurþoli
sjúklingsins. Hafa líftryggingar-
félög leitt rök að því, að-hjá furðu
mörgum mönnum, sem höfðu ali-
mentær glycosuria án nokkurra
einkenna um diabetes, komi síðar
sykursýki í ljós. Joslin rannsakaði
og fylgdist með 1946 „unclassified"
glycosuria tilfellum og fann hann
að síðar kom fram diabetes hjá
193, eða 9,9%. R. Lyon Murray
fylgdist með 1700 einstaklingum,
senr fundizt hafði hjá glycosuria.
Af þeim fengu síðar 31,7% dia-
betes.
Eg hefi séð þess þrjú dæmi, að
sjúklingar með einkenni, sem áttu
að minna. lækni á diabetes, voru
afgreiddir með lyfseðli eða öðrum
ráðleggingum, án þess að veruleg
skoðun færi fram. Einn þeirra var
ung kona. Fékk hún tabl. Easton
hjá lækni sínum, til þess að ráða
bót á megrun og magnleysi. Hálf-
um mánuði seinna kom eg til sjúk-
lingsins að næturþeii. Var hún þá
orðin mjög somnolent ogacetonlykt
svo megn, að það eitt var nægileg't
til þess að þekkja diabetes. Annar
sjúklingur var barn með mjög
svæsinn diabetes. Var það orðið
mjög magurt, þrátt fyrir allgóða
matarlyst, hafði haft polyuria,
LÆKNA B LAÐ IÐ
polydipsia og við skoðun fannst
polyaclenitis, sem er algengur á
börnum nteð alvarlegan diabetes,
á meðan þau ekki fá rétta meðferð.
Barn þetta hafði fengið ljósböð
og þvag sýnilega ekki verið rann-
sakað. Þriðji sjúklingurinn var
roskin, feitlagin kona með þrálátan
pruritus vulvæ. Hafði hún leitað til
fleiri en eins læknis og fengið
symptomatica. Hjá þessari konu
mun þó morgunþvag hafa verið
-rannsakað einu sinni að minnsta
kosti, en það reyndist jafnan syk-
urlaust, þrátt fyrir háan blóðsykur.
I sólarhrings þvagi fannst aftur á
móti allmikill sykur. Pruritus batn-
aði við breytingu á mataræði.
Komi læknir til sjúklings, sem
er meðvitundarlaus, verður meðal
annars að hafa coma diabeticum í
huga. Coma getur stundum borið
svo bráðan að, að jafnvel aðstand-
endur viti ekki um undanfarandi
lasleika. Helztu sjúkómar, sem
gefa lík einkenni og því geta kom-
ið til greina eru: Hæmorrhagia
cerebri, einkum hjá eldri sjúkling-
um, urærnia, meningitis og aðrar
mjög toxiskar infectiones, sömu-
leiðis eitranir, einkurn barbitur-
sýrueitranir og síðast en ekki sizt
insulinhypoglycæmia, ef vissa eða
grunur er um að sjúklingurinn hafi
notað insuliri.
Joslin o. fl. geta þess, að byrj-
andi coma geti likst mjög appendi-
citis acuta: Uppköst, miklir maga-
verkir, defence. Þó geri ég ekki
ráð fyrir, að oft sé erfitt að greina
þar á milli. Verður læknirinn þá
jafnan, ef grunur er unr coma, að
ná i þvag og leita að sykri, aceton
og acetedikssýru.
Öruggasta ráðið til þess að
greina á milli coma og insulin-
shocks er vitanlega að rannsaka
lílóðsykur, en tæki til þess eru þá
oft ekki við hendina. Þvagskoðun