Læknablaðið - 01.01.1946, Blaðsíða 14

2
L Æ K N A B L A Ð I í)
kenningu, og ætla má, að flest-
ir læknar noti eða muni nota.
Auk sulfanilamiðs má nefna
neopronlosil (azosulfamið),
sulfapyridin, sulfathiazol, sul-
fadiazin, sulfamerazin, suc-
cinylsulfathiazol, og sulfagu-
anidin. Auk þess eru natrium-
sölt sulfapyridins, sulfathia-
zols, og sulfadiazins allmikið
notuð.
Pi'N < > COOH
o b '^rau
CHjCO.NH <T SOiNHj
Jhdyl &u|o/tllÍ anui)
HjN < > SOiNH.C0CH*
SuljacttajmLÍ
Öll þessi lyf eru byggð utan
um sulfanilamideind (mole-
cule). Að neoprontozil undan-
skildu er uppistaðan þvi ben-
zolkjarni með NH2 í „para“-
stöðu við sulfamiðkeðju (S02
NHo). Neoprontosil hefir þá
sérstöðu, að í stað NH2 er N,
sem er ivítengt við N í naffa-
línkjarna og veldur þetta þvi,
að fram kemur azoiiiur. Lækn-
ingamátt sinn á Neoprontosil
því mest að þakka, að það
klofnar i líkamanum og kem-
ur þá fram sulfanilamið. Sýn-
ist þvi meiri hagsýni, að nota
sulfanilamið, enda hefir gengi
neoprontosils minnkað stórum.
Sumir halda þó enn tryggð við
það og telja, að það hafi stund-
um nokkra yfirburði yfir sulf-
anilamið.
Parastaða aminokeðjunnar
er frumskilyrði þess að lyfin
komi að gagni. Missa þau lækn-
ingamátt sinn, ef NH2 er flutt
í „ortho“ eða „meta“-stöðu.
Sulfapyridin, sulfathiazol, sul-
fadiazin og sulfaguanidin eru
náskyld efni, eins og fyrr var
að vikið. 1 stað einnar vetnis-
eindar i sulfamiðkeðju sulfan-
ilamiðs, kemur pyridin (sulfa-
pyridin), thiazol (sulfathiazol),
pyrimidin (sulfadiazin) og gu-
anidin (sulfaguanidin). Mætti
því ætla, að svo skyld lyf hefðu
næsta líkar verkanir til ills eða
góðs, enda hefir sú orðið
reyndin.
Margir hafa oftrú á sulfa-
lyfjum og telja, að þau komi
að gagni við allskonar sýking-
ar. f bók sinni um sulfalyf,
leggur Smith áherzlu á, að
venjuleg sulfalyf séu gagnslaus
við kvefi, inflúenzu, mononu-
cleosis infectiosa, poliomyelit-
is, sýkingum af völdum gorm-
sýkla (spirochetal disease),
berklum og ýmsum tegundum
lungnabólgu (virus og hæmo-
philus influenzae). Þennan
lista mætti þó enn lengja að
mun, því að með fáum undan-
tekningum eru sulfalyf gagns-
laus við virussjúka, koma að
engu haldi við sýkingu af vö!d-
um anaerob keðjusýkla o. fl
Verður seinna vikið nokkru
nánar að þeim sýkinguiu, se’n