Læknablaðið - 01.01.1946, Blaðsíða 17

I. Æ KNABLAÐIÐ
o
ast) því nokkuö í upplausn. A-
lirif þeirra á sóttkveikjur virð-
ast nokkuð meiri í lútkenndri
upplausn, vegna þess að þar er
klofningin (dissociation)
meiri. Þau Ivf, sein klofna eitt-
livað að ráði i líkamsvessuin,
eru því venjulega áhrifameiri
(sulfathiazol) heldur en hin,
sem lítt eru klofin (sulfanila-
mið). Af þessum og öðrum á-
stæðum, eru sulfalyf misjafn-
lega áluifamikil, en margir
telja, að naumast sé að ræða
um verulegan eðlismun i verk-
unum þeirra. Þetta verður þó
aðeins sagl með nokkurri vissu
um þau lyf, sem eru þekkt og
rannsökuð til nokkurrar hlýt-
ar, enda liefir heyrzt, að Þjóð-
' verjar liafi um skeið notað
sylfalyf, sem hagar sér að ýmsu
leyti á annan veg. Er talið, að
hvorki gröftur né paraamino-
benzosýra dragi úr áhrifum
Jiess, og væru það miklir kost-
ir, ef rétt reyndist.
Hafi örlitið af sulfalyfjum
verkað á sýkla um nokkurt
skeið án þess að ráða niður-
lögum þeirra, getur svo farið,
að j)eir vcnjist lyfinu og geti
er tímar líða þolað af því marg-
faldan skannnt. Sumir sýklar
öðlast þetta ónæmi með þvi að
framleiða mikið af paraamino-
henzosýru. Þegar ónæmi er á
annað borð fengið, helzt l>að
óbrevtt í marga ættliðu sýkl-
anna. Þess háttar onæmi gegn
sulfalyfjum er þekkt hjá pneu-
mococcum, hact. coli, hac. dys-
enteriae og ef að líkum lætur,
gela fleiri sýklategundir hjarg-
að sér á líkan hátt. Mest er
liættan á að svona fari, cf lítill
skammtur af lyfinu er gefinn
í langan tíma. Hættan er næsta
lítil, ef ríflegur skammtur er
gefinn frá bvrjun. Hins vegar
eru til sýklastofnar, sem eru
ónæmir að eðlisfari. Ónæma
eða lítt næma stofna má þekkja
á því, að þeir vaxa á æti, sem
mengað er dálitlu af sulfalyfi.
Ef sýklastofn er ónæmur fvr-
ir einu sulfalyfi (in vitro), þol-
ir hann jafnan önnur efni úr
súlfaflokknum. Þó geta kröft-
ugustii sulfalyfin, l. d. sulfa-
thiazol eða sulfadiazin stund-
um komið að nokkrum not-
um.
Sulfanilamið, sulfathiazol,
sulfadiazin og neoprontosil
berast greiðlega frá mjógirni
inn í blóðið og kemst þvi næsta
lítið af Iyfjunum niður í ristil-
inn, nema helzl ef sjúklingur-
inn hefir niðurgang. Af sulfa-
pyridini finnst hins vegar
stundum nokkuð ómclt i saurn-
um. Verulegur hluti af því sul-
faguanidini, sem menn taka
inn, finnst í hægðum og aðeins
5r/c af succinylsulfathiazol
kemst út i likamann. Þessi tvö
síðastnefndu lyf koma því að-
eins að gagni við bólgur í
þörmum.
Frá ristlinum bei*ast sulfa-
lyfin treglega út um líkamann.