Læknablaðið - 01.01.1946, Blaðsíða 19

L Æ K N A B L A Ð I Ð
brugðið acetylsulfanilamið, að
acetyl kemur í stað vetniseind-
ar í sulfamiðkeðjunni. Acetyl-
sambönd þau, sem myndast í
líkamanum, mega heita gagns-
laus til lækninga. Að sumu
leyti eru þau eitraðri en móður-
efnin, og flest þeirra leysast lítt
upp í líkamanum. Er því mikil
hætta á útfellingu í þvagfær-
um, og getur það valdið blæð-
ingum og nýrnaskemmdum.
Acetylsamböndin verða ekki
ákveðin í blóði og þvagi á sama
hátt og venjuleg súlfalyf. Þeg-
ar búið er að sjóða þau í svru
og lút, má fyrst ákveða þau á
venjulegan hátt (Bratton og
Marshall).
Það er mikill galli á sulfa-
lyfjum, ef acetyltengingin er
mikil, og verður að gera þá
kröfu til góðra lyfja, að svo sé
ekki.
Ef acetyltenging þekktushi
lyfjanna er borin saman, kem-
ur á daginn, að sulíapyridin
er lang lakast. Virðist stundum
allt að % hlutar þess breytast
og verða gagnslausir. Venju-
lega mun þó ekki nerna 30%
af því fara forgörðum. Hjá
sulfathiazol, sulfadiazin og
sulfanilamíð er acetyltenging-
in mun minni.
Sulfalyf finnast i svita,
munnvatni, konumjólk, og
berast í gegnum fylgjuna
til fóstursins. Lyfjamagnið i
mjólkinni er þó of lítið til þess
að vera neinn læknisdómur
7
fyrir barnið og því næsta lítil
hætta á eiturverkunum, nema
ef um hálfgert ofnæmi væri
að ræða.
Líkaminn er fljótur að losa
sig við sulfathiazol og sulfan-
ilamið og verður þvi að gefa
lyfin með stuttu millibili, ef
haldast á jafnt magn í blóð-
inu. Einkum á þetta við um
sulfathiazol. Hefir stundum
borið við að ógerlegt var að
halda jöfnu magni i blóði, þó
að gefinn væri ríflegur skammt-
ur á 4 tíma fresti. Mun lengur
cr líkaminn að losna við sulfa-
diazin, lengst dvelst þó sulfa-
merazin í líkamanum. Er það
tiltölulega nýtt efni, sem ef til
vill verður allmjög notað, er
tímar liða. Virðist oftast nægja
að gefa það á 8 tima fresti.
Kostur er, að líkaminn losi sig
sem fyrst við efnið, ef vart
verður alvarlegra eiturverk-
ana. Hinsvegar hefir verið
reynt, með góðum árangri, að
gefa litla skammta af sulfalyfj-
um til þess að fyrirbyggja men-
ingitis, scai’latina, gonoirboe
o. fl. sjúkdóma. Er þá imkib-
vert, að bafa lyf, seni ekki hrip-
ar út úr likamanum, jafnört
og það er gefið.
Líkamanum gengur inisjafa-
lega greiðlega að losast við
sulfalyfin, eins og fyrr tr s igt.
Tenging þeirra við plasmahvit-
una eða vissar fruinur Iikum-
ans ræður ef til vi II nokkuru.
Meira máli skiptir ]>ó lyfja-