Læknablaðið - 01.01.1946, Blaðsíða 32

20
L Æ K N A B L A Ð I J)
er því næst valinn sá skammt-
ur, sem þurfa þykir.
Eðli sjúkdómsins ræður vit-
anlega mestu um, hvernig
læknirinn liagar sér, ef sulfa-
lyf þolast illa. Ef um er að ræða
mjög alvarlega sýkingu, sem
trauðla hatnar, nema sulfalyf
séu notuð, verður læknirinn að
tefla á tæpasta vaðið og halda
áfram meðferðinni meðan fært
þykir. Stundum er þá til bóta
að skipta um lyf, og verður þá
sulfadiazin oft þrautalending-
in. Á hinn bóginn væri það ó-
fyrirgefanlegur glannaskapur
og galpræði, að halda áfram
að nota lyf, sem reynst getur
hættulegra en sjúkdómur sá,
sem það á að lækna.
Þegar að því kemur, að nóg
fæst af penieillini, verður hæg-
ara um vik fyrir lækna. Sér-
staklega verður þægilegt að
gripa til þess þegar sulfalyf
þolast illa og ef til vill á peni-
eillin eftir að leysa sulfalyf af
hólmi, að verulegu leyti.
Helzt þarf að liafa daglegt
eftirlit með sjúklingum, sem fá
sulfalj'f, bæði til þess að sjá um
að þeir taki sinn rétta skammt,
fylgjast með gangi sjúkdóms-
ins og vera á verði, ef bóla
tckur á eiturverkunum. Það
verður aldrei um of brýnt fyr-
ir sjúklingum að drekka mik-
ið með lyfjunum og má sólar-
hringsþvag fullorðinna helzt
ekki vera minna en \]/2 litri.
Einkenni frá nýrum, svo sem
hæmaturia, oliguria og jafnvel
anuria, eru talsvert algeng, sé
þessa ekki gætt. Ef hægt er að
koma því við, ætti að telja og
flokka livít blóðkorn á 3., 5. og
8. degi, einkum ef stórir
skammtar eru notaðir. Þurfi
að nota lyfin lengur en viku,
er enn meiri ástæða til blóð-
rannsóknar, og má þá stund-
um finna byrjandi agranulo-
cvtosis í tæka tíð.
Að lokum skal lauslega
drepið á helztu og alvarlegustu
einkenni, sem vart verður, eft-
ir notkun sulfalyfja.
Velgja og uppköst eru mjög
algeng, ef sulfapyridin er not-
að, og oft verður þeirra vart,
fái sjúklingurinn sulfanilamið.
Revnandi er að mylja lyfjatöl-
urnar og taka þær síðan í
mjólk eða mucilago tragacant-
hae. Alkalia virðast líka draga
úr óþægindunum. Ef mikið
kveður að uppköstum, er sjálf-
sagt að reyna önnur lyf, sem
að jafnaði þolast betur (sulfa-
diazin eða sulfathiazol). Sé
þess ekki kostur, eða valdi þau
lyf líka óþægindum, er reyn-
andi að gefa helmingi minni
skammt á 2ja stunda fresti.
Ekki er að jafnaði ástæða til
að hætta við sulfalyf vegna
uppkasta, en stundum geta þau
þó verið undanfari alvarlegri
tiðinda.
Einkenni frá taugakerfi eru
svimi, höfuðverkur, svefnleysi
og jafnvel confusio mentis. Er