Læknablaðið - 01.09.1955, Blaðsíða 23
LÆKNABLAÐIÐ
95
mestu í stað. A þennan kyrr-
stöðuþátt verkar penisillín mjög
lítið.
Vöxtur sýkla í líkama
manna og dýra er miklu óreglu-
legi-i og flóknari en i tilrauna-
glasi. Þar eru þeir á mismun-
andi vaxtarskeiði á mismun-
andi stöðum, en sjaldgæft mun
að þeir komist þar almennt í
logaritma vaxtarskeið nema
þegar um banvænar infectionir
er að ræða. Þess þekktust dæmi
fyrir daga antibiotika, að lækn-
ir, sem reif sig eða skar við að
kryfja lík, fékk sogæðabólgu,
sepsis og dó innan 12 kl.st. —
Slíkt getur tæpast átt sér stað
nema infectionin hafi orsakast
af sýklum á logaritma skeiði.
Þegar sýklar komast á slíkt
vaxtarskeið í mönnum, táknar
j)að venjulega hættulegt ástand,
og er ekki æskilegt að bíða eftir
því til þess að fá góða penisillín
verkun. Sú skoðun er því ríkj-
andi, að heppilegast sé að gefa
penisillín þannig, að nokkurt
magn haldist í hlóði allan sól-
arhringinn, og sé það gefið í
lotum mega þær ekki vera allt
of strjálar.
Það hefur verið sýnt fram á,
að strept. hæmol. og pneumo-
kokkar, sem orðið hafa fyrir
penisillín áhrifum án þess að
drepast, þurfa 1—4 kl.st. til
þess að ná sér á strik og byrja
að vaxa á ný. Penisillín má því
helzt ekki hverfa úr blóði öllu
lengur en 4 klst. í senn. Háll'
milljón einingar af natr. penis-
illíni endast ca. 9 klst. Þarf því
að minnsta kosti 2 slíka
skammta á sólarhring. 300.000
einingar af procain penisillíni
endast um 20 klukkustundir og
nægir því einn skammtur á sól-
arhring. Penisillín sem inntöku
ætti aðallega að nota handa
börnum. Langvarandi penisillín,
N: N1. dibenzyle thylendiamine
di-penisillín-G, hefur einkum
þýðingu í prophylaxis og einnig
tengt öðrum penisillín tegund-
um. Diethylaminethyl ester af
penisillín-GC Leocillin) er senni-
lega heppilegast að nota ein-
göngu í sambandi við lungna-
sjúkdóma og heilahimnubólgu.
Penisillín verkar aðallega á
gram -f sýkla. Gram -e stafir
eru flestir ónæmir fyrir penisill-
íni nema H.influenzae, og marg-
ir þeirra mynda penilillínase.
Þegar slíkar bakteriur eru í
hreingróðri eða blandaðar öðr-
um sýklum, þá verður penisillín
meðferð venjulega árangurs-
laus. Það má yfirleitt gera ráð
fyrir að penisillín verki vel á
strept. hæmolytikus, strept.
pneumoniae, N. gonorrhoae og
N. meningitidis. Það eru eink-
um staphylokokkar og non-
hæmolytiskir streptokokkar,
sem orðið hafa ónæmir fyrir
penisillíni. Slíkir staphylokokk-
ar finnast oft í sjúkrahúsum,
þar berast þeir á milli sjúklinga