Bændablaðið - 12.12.2013, Side 30

30 Bændablaðið | Fimmtudagur 12. desember 2013
Rannsóknastyrkir í
landgræðslu og skógrækt
Minningarsjóður Hjálmars R. Bárðarsonar og
Else S. Bárðarson auglýsir rannsóknastyrki
í landgræðslu og skógrækt, með sérstakri
áherslu á vistfræði lúpínu og landgræðslu-
skógrækt með lúpínu.
Til úthlutunar verða um fjórar milljónir króna.
Umsóknum skal skilað eigi síðar en 20. janúar
2014.
Umsóknareyðublöð er að finna á heimasíð-
um Landgræðslu ríkisins (land.is), Skógræktar
ríkisins (skogur.is) og Skógræktarfélags Ís-
lands (skog.is). Umsókn ásamt fylgigögnum
skal skila í einu pappírseintaki og á tölvutæku
formi (á geisladiski sem rtf, pdf eða word
skjal). Ófullgerðum umsóknum verður vísað
frá.
Umsóknum skal skila til:
Landgræðslusjóðs, Þórunnartúni 6, 105 Reykjavík. Skrifa skal skýrt á um-
slag: „Minningarsjóður Hjálmars R. Bárðarsonar og Else S. Bárðarson“.
Bændablaðið
Óskar landsmönnum gleðilegra jóla
og farsæladar á nýju ári
Kynntar hafa verið tillögur um að
leggja niður Landbúnaðarháskóla
Íslands á Hvanneyri og láta
hann hverfa inn í Háskóla
Íslands. Með því væri í raun
verið að taka ákvörðun um að
loka Hvanneyri sem skólasetri
innan tiltölulega skamms tíma.
Slíkt yrði gríðarleg blóðtaka
fyrir Borgarfjarðarhérað, allt
Vesturland, landsbyggðina og
landið sem heild. Slíkt gengur
í berhögg við yfirlýsta stefnu
núverandi ríkisstjórnar í lands-
byggðarmálum. Þingmenn kjör-
dæmisins sem ég þekki lofuðu því
fyrir kosningar að standa vörð um
sjálfstæði háskólanna í kjördæm-
inu, Hvanneyri, Bifröst og Hóla í
Hjaltadal. Trúi ég ekki öðru en við
þau loforð verði staðið.
Íbúar Borgarfjarðar
bregðast hart við
Á fjölmennum íbúafundi Borgfirð-
inga var samþykkt áskorun á stjórn-
völd:
„Fundurinn varar eindregið
við þeim hugmyndum að sameina
háskóla á landsbyggðinni háskólum á
höfuðborgarsvæðinu og auka þannig
miðstýringu háskólanáms hér á landi.
Tryggja þarf rekstrargrundvöll og
sjálfstæði Háskólans á Bifröst og
Landbúnaðarháskóla Íslands.“
Hollvinasamtök Hvanneyrar hafa
ályktað í sömu veru. Fólk skilur
alvöruna, sér hvað er í húfi.
Háskólaráð LbhÍ hefur lagt
áherslu á samstarf en ekki á samruna
og að starfsemin verði byggð upp á
Hvanneyri
Ég hafnaði þessum tillögum í
minni ráðherratíð
Tillögur um að leggja niður
Landbúnaðarháskólann komu
upp í ráðherratíð minni, en ég
hafnaði þeim algjörlega. Ég lýsti
þeirri afstöðu sem ráðherra að
Landbúnaðarháskóli Íslands ætti að
vera sjálfstæður og höfuðstöðvar
hans að vera á Hvanneyri. Sama
gilti einnig um Hóla. Naut ég í þeim
efnum afdráttarlauss stuðnings for-
ystumanna Bændasamtaka Íslands
og fjölmargra annarra á þessum
sviðum. Ekkert hefur komið fram
sem bendir til að rannsóknir og
kennsla LbhÍ líði fyrir það að vera í
sjálfstæðum háskóla síður en svo. Í
nýlegri alþjóðlegri úttekt á gæðum
í starfi landbúnaðarháskólanna er
bent á að sérstaðan, náin tengsl við
atvinnulífið og nærumhverfið sé
styrkur skólanna. Sá styrkur getur
glatast við að þeir hverfi inn í aðra
fjarlæga stofnun.
Útibúin munu deyja
Oft er sem stjórnsýslunni vaxi í
augum „smæðin og fámennið“ utan
Reykjavíkur og sú skoðun virðist
of almenn að engar almennings-
stofnanir geti þrifist fyrir ofan
Ártúnsbrekkuna. Sameining og
aukin miðstýring eru hinsvegar engin
töfraorð. Það getur falið í sér ýmsa
kosti að vera „smár og knár“. Auk
þess eiga „smæð“ og „fámenni“ við
Ísland allt. Það er tálsýn og ekki
byggt á heilindum að svipta skólann
sjálfstæði en lofa svo á móti ein-
hverri tiltekinni starfsemi um ein-
hver ár. Slík loforð hefur enginn
á valdi sínu og er blekkingarleikur.
Missi Landbúnaðarháskólinn sjálf-
stæðið munu tengslin við héraðið og
landsbyggðina dofna og þynnast út.
Í umræðunni um Kennaraháskóla
Íslands 2007 sagði Jón Torfi
Jónasson prófessor og fyrrum
sviðsforseti við Menntavísindasvið
Háskóla Íslands:
„Þess vegna hef ég talið skyn-
samlegt að á Íslandi væru fjölmargir
háskólar, hver með sitt
reglukerfi, vegna þess hve reglu-
veldin eru ráðrík. Ég tel þá stefnu
stjórnvalda, sem mér
sýnist birtast í þessum lögum, að
setja alla ríkisháskólana inn í sama
reglukerfið með sameiningu mjög
misráðna. Sömuleiðis tel ég ásókn
HÍ í stærri köku sem fæst með sam-
einingu stofnana ekki spegla skyn-
samlega framtíðarsýn um uppbygg-
ingu fjölbreyttrar háskólamenntunar
á Íslandi.“
Ég er sama sinnis og þessi virti
prófessor við Háskóla Íslands
Háskólar landsbyggðarinnar –
sjálfstæði og samvinna er þeirra
auðlind
Það er mjög mikilvægt að hafa í
huga styrkinn sem sjálfstæðið gefur.
Útibúin, fjarlægustu deildirnar munu
ávallt mæta afgangi í fjölskyldu ann-
arra stærri stofnana, sem allar hafa
fastar hugmyndir um eiginn vöxt
og viðgang. Landbúnaðarháskóli
Íslands á Hvanneyri hefur byggt
upp víðtækt samstarf við erlendar
menntastofnanir, verið í forystu fyrir
auknu samstarfi meðal háskólanna í
landinu m.a. í gegnum Net opinberra
háskóla sem er hægt að efla enn meir.
Landsbyggðarháskólarnir eru
meira en tölur á excelskjali, þeir eru
heil samfélög með blómlega byggð,
mikla þekkingu og öflugt atvinnu- og
menningarlíf að baki sér. Með því að
leggja Hvanneyri, Hóla eða Bifröst
niður sem sjálfstæð menntasetur
myndu heilu samfélögin og við öll
verða mun fátækari eftir. Látum það
ekki gerast.
Jón Bjarnason, fyrrverandi land-
búnaðar- og sjávarútvegsráðherra.
Á að loka Hvanneyri sem skólasetri?
Jón Bjarnason
Sölufélag garðyrkjumanna hefur
valið Garðyrkjustöð Sigrúnar á
Flúðum ræktanda ársins 2013 í
garðyrkju en félagið velur alltaf
einhverja garðyrkjustöð, sem
hefur skarað fram úr og sendir
frá sér úrvalsvöru á markaðinn.
Sigrún er fyrirmyndarræktandi.
Sveitin heillaði
Það kom aldrei annað til greina
en að búa í sveit,“ segir Sigrún
H. Pálsdóttir, garðyrkjubóndi og
eigandi stöðvarinnar. Hún er fædd
og uppalin á Selfossi og segist
ekki hafa haft áhuga á því að
flytjast til Reykjavíkur. „Hugurinn
stefndi alltaf í sveitastörfin,“
segir Sigrún. Garðyrkjustöðin
er fjölskyldufyrirtæki því
sambýlismaður Sigrúnar, Þröstur
Jónsson húsasmíðameistari, vinnur
við stöðina og eins hafa börnin
hennar þrjú gert það. Nú eru dæturnar
tvær farnar að heiman og eru að afla
sér menntunar en sonurinn Páll Orri,
sem er í framhaldsskóla, býr enn
heima og er liðtækur við ræktunina.
Stærsti hvítkálsræktandinn
Sigrún og Þröstur eru stærsti hvít-
kálsræktandinn á landinu í dag en
þau framleiða um 120 tonn af hvít-
káli á ári. Einnig rækta þau um 10
tonn af kínakáli og rauðkáli á ári og
2 til 3 tonn af blómkáli og spergilkáli.
Mikil vinna liggur á bak við hvern
kálhaus en Sigrún og Þröstur leggja
mikið upp úr gæðum og taka allt upp
í höndunum, hreinsa og flokka áður
en þau senda vöruna til neytenda.
Kálinu er sáð á vorin og allt sum-
arið er verið að taka upp blómkál
og spergilkál en uppskerutími hvít-
kálsins er á haustin. Í september
þarf því að hafa hraðar hendur við
að koma kálinu í hús fyrir veturinn
og stendur uppskerutíminn yfir í 4 til
6 vikur. Þá er kálið allt geymt ferskt í
kæli og fara reglulegar sendingar til
neytenda. Ef vel árar dugir uppskeran
vel fram í mars.
Forvitnir útlendingar
Forvitnir útlendingar koma oft við
þegar verið er að vinna út í görðunum
og vilja vita hvernig hlutunum er
hagað hérlendis. Sigrún segir að það
sem veki mikla athygli útlendinga
sé jarðhitinn og hreina vatnið sem
íslenskir garðyrkjubændur hafa.
„Við garðyrkjubændur ákváðum
fyrir nokkrum árum að sérmerkja
alla uppskeru okkar, þannig að fólk
geti rakið grænmetið til þeirra sem
rækta það. Þetta er gríðarlega mikið
aðhald fyrir okkur og verður til þess
að við erum alltaf vakandi fyrir því
að bæta ræktunina og gera betur
þannig að landsmenn séu ánægðir
með grænmetið sem við sendum á
markað. Þetta er einnig nauðsynlegt
til að neytendur viti hvað þeir eru að
kaupa, hvort um íslenska framleiðslu
er að ræða eða erlenda,“ sagði
Sigrún. /MHH
Sölufélag garðyrkjumanna:
Garðyrkjustöð Sigrúnar ræktandi ársins 2013
Sigrún byrjaði árið 1985 að rækta rófur í útirækt og hugsaði það eingöngu
sem sumarstarf fyrir sjálfa sig til að byrja með. Ræktunin vatt þó smám
Mynd / MHH
Hér er verið að uppskera útiræktar-
grænmeti í haust.
Óskum viðskiptavinum okkar og
landsmönnum öllum gleðilegra
jóla og farsæls nýs árs
Landsmarkaskrá 2013
Landsmarkaskrá 2013, sú fjórða í röðinni, er til sölu á
skrifstofu Bændasamtaka Íslands í Bændahöllinni við
Hagatorg í Reykjavík (s. 563-0338 eða á jl@bondi.
is). Verð kr. 9.500,- kr. m. vsk. Upplag er takmarkað,
eingöngu tölusett eintök.
Fáein eintök eru eftir af 2004 útgáfunni en hinar tvær
eru uppseldar.
Bændasamtök Íslands,
Bændahöllinni við Hagatorg,
107 Reykjavík