Læknablaðið - 01.06.1972, Blaðsíða 18

4
LÆKNABLAÐIÐ
má segja, að heyrnartapið aukist að jafnaði í réttu hlutfalli við stærð
gatsins.
Athyglisvert er, hve vel börn geta heyrt, þrátt fyrir stór göt á
hljóðhimnu.
GREINING
Venjulega er auðvelt að sjá með einfaldri eyrnaspeglun, hvort
gat er á hljóðhimnu. Ef svo er, þarf að kanna, hvort heyrnarbeinin
séu heil og starfi eðlilega. Á röntgenmynd má greina þau og sjá,
hvort þau eru nokkuð skemmd að ráði, en ekki hreyfanleika þeirra
og starf. Með því að loka gatinu, t. d. með plastbót, og mæla síðan
heyrn, má fara nærri um ástand beinkeðjunnar. Batni heyrnin veru-
lega eða verði eðlileg, má telja víst, að keðjan sé heil, en batni hún
ekki eða versni, er sennilegt, að keðjan sé rofin eða hreyfingar heyrnar-
beinanna hindraðar, t. d. vegna stífra liðamóta eða samvaxtar við um-
hverfið.
Aðgerðasmásjáin er mikil hjálp við að kanna ástand miðeyrans,
t. d. þar sem stórt gat er á hljóðhimnu og unnt er að horfa beint á
heyrnarbein og skyggnast inn í króka og kima.
Þegar hljóðhimna er heil, getur stundum verið örðugt eða óger-
legt að ákveða með vissu fyrir aðgerð, hvað heyrnardeyfu veldur.
Ég vil greina hér frá einu tilfelli þessu til skýringar, þar sem um
var að ræða mann með mikla heyrnardeyfu á öðru eyra. Heyrnar-
mæling benti á eyrnakölkun (otosclerosis), þ. e. fast ístað, en svo-
nefnd impedancemæling sýndi góða hreyfingu heyrnarbeina og hljóð-
himnu. Benti það til þess, að beinkeðjan væri rofin, t. d. liðhlaup
milli steðja og ístaðs. Við aðgerð fann ég ístaðið fastgróið af eyma-
kölkun, og hausinn brotinn af því, aðeins laus bandvefur tengdi
hann við ístaðið. Með mjög nákvæmri röntgenmyndun hefði e. t. v.
mátt greina þetta, en það hefði engu breytt um meðferð. Ég fjarlægði
ístaðið og setti inn gerviístaðið, eins og venjulegt er við eyrnakölkun.
Árangur var góður.
Kolesteatom má oft greina með speglun eða smásjárskoðun, t. d.
þegar gat er efst á hljóðhimnu og frá því liggur húðklæddur gangur
inn í miðeyrað og í honum útferð með hvítum, gljáandi húðflögum.
Röntgenmyndir geta svo veitt góðar upplýsingar um stærð og
legu kolesteatomsins, og e. t. v. hvaða beinskemmdum það hefur
valdið.
HVENÆR ER ÁSTÆÐA TIL AÐGERÐAR OG ÞÁ HVAÐA
AÐGERÐAR?
Þessi grein skurðlækninga er svo ung, að ekki hafa enn verið
dregnar eins ákveðnar línur og í ýmsum eldri greinum um það,
hvenær ástæða sé til sköpulagsaðgerða á eyra eða hvaða aðferð skuli
notuð í einstökum tilfellum, enda um margt að velja og sumar að-
ferðanna enn á tilraunastigi.
Ég geri þó ráð fyrir, að flestir muni vera sammála um, að gati