Læknablaðið - 01.11.1972, Qupperneq 55

LÆKNABLAÐIÐ
181
ALMENNINGSTENGSL
Ekki er hægt að skilja svo við umræðu um frumkvæði læknisins
í stjórnun, sem raunverulega snertir alla þá liði, er Guðlaugur Þor-
valdsson rakti í gær, að ekki sé sérstaklega minnzt á liðinn „Afskipti
af opinberum málum“, bæði almenningstengsl og opinber tengsl. Um
þau hafa læknar yfirleitt verið heldur fáskiptnir, þó að nú séu kannski
nokkur teikn um breytingu í þeim efnum. Því miður virðist enn svo
sem þessi afskipti séu tiltölulega óskipuleg og tilviljanakennd. Tregða
lækna við að taka opinberlega frumkvæði í þessum tengsium, er vafa-
laust tengd skilningi þeirra á codex eticus, sem bannar þeim alla aug-
lýsingastarfsemi á sjálfum sér og lækningum sínum. Fræðslu um
starfsemi heilbrigðisstofnana, þarfir þeirra og skipulag, ætti þó auð-
veldlega að vera hægt að veita á hlutlausan hátt, án þess að nokkur
auglýsingabragur sé þar á. Hér á landi er þessi fræðsla mjög nauð-
synleg, því að enn vantar okkur margt í heilbrigðismálum, sem frænd-
ur okkar, Svíar, hafa löngu náð, og við erum enn fjarri að ná því
marki, að ástæða sé til að hafa áhyggjur af, að þjóðarframleiðslan þoli
ekki meira. Við þurfum því að kynna almenningi og opinberum aðil-
um þarfirnar og möguleikana á að fullnægja þeim eða veita úrlausn,
hvort heldur um er að ræða fyrirbyggingu eða meðferð sjúkdóma.
Ef við ekki veitum slíka fræðslu og upplýsingar á hlutlausan hátt,
getum við ekki vænzt þess, að þeir, sem valdið hafa, þ. e. a. s. almenn-
ingur í landinu, geti vahð á milli ýmissa nauðsynlegra framkvæmda,
eins og heilbrigðisstofnana, hafna eða hraðbrauta.
STJÓRNUNARLÆKNINGAR
Af því, sem hér hefur verið sagt að framan um nauðsyn á frum-
kvæði læknis í öllum þáttum stjórnunar, heilbrigðisstofnana, ákvörð-
unartöku, áætlunargerð, skipulagningu, framkvæmdastjórn eða eftir-
liti, má ljóst vera, að fagna beri tillögu Dr. Terzman, um að forstjórar
sjúkrahúsa framtíðarinnar eigi fyrst og fremst að vera læknismennt-
aðir menn, sem hafi stjórnunarmenntun að auki. Sér við hlið hefðu
þeir síðan sérfræðinga í ýmsum almennum rekstrarfræðilegum efn-
um, auk ýmissa sérfræðinga í læknisfræði til aðstoðar við ákvörðunar-
töku og áætlanagerð. Þetta leiðir til nauðsynjar á nýrri sérgrein innan
læknisfræðinnar, sem nefna mætti stjórnunarlækningar, sem krefðist
sennilega lengra og flóknara framhaldsnáms en flestar aðrar greinar,
eftir því sem Guðlaugur Þorvaldsson hefur bent á. Slíkur læknir þyrfti
að hafa mjög alhliða reynslu af ýmsum læknisstörfum, auk stjórnunar-
fræðilegrar menntunar. Okkur, sem nú þegar erum orðnir læknar, og
fáumst fyrst og fremst við einstaklingsbundnar lækningar, vex þetta
að sjálfsögðu í augum. En ég geri ráð fyrir, að margir yngri menn, sem
kannski eru meira félagslega sinnaðir eða meira hópsinnaðir en við
erum, myndu vafalaust fást til að sinna verkefnum sem þessu ar
miklum áhuga.