Læknablaðið - 01.07.1979, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
123
Sigurður Guðmundsson, Einar Baldvinsson, Guðmundur Oddsson,
Þórður Harðarson*
SJÚKLINGAR MEÐ KRANSÆÐASTÍFLU Á
BORGARSPÍTALA 1972-1975
INNGANGUR
Undanfarin ár hafa afdrif sjúklinga með
kransæðastíflu verið mönnum ofarlega í
huga. Dánartalan var löngum milli 30
og 40%,5 7 8 12 16 18 19 2° 22 2S 29 en framfarir
í meðferð þessa sjúkdóms hafa verið all-
örar. Árið 1947 var fibrillatio ventriculor-
um fyrst snúið til eðlilegs hjartsláttar:i
með raflosti að hjarta. Zoll og fleiri
skýrðu frá því 1956, að tekist hefði að
koma fibrillatio ventriculorum í eðlilegt
horf með raflosti gegnum brjóstkassann.35
Gangráður var fyrst notaður með árangri
árið 195915 í sjúklingi með Adam-Stokes
syndrome. Kouwenhoven og fleiri lýstu
fyrst ytra hjartahnoði með gerviöndun
1960.17 Hjartagæsludeildum var fyrst
komið á laggirnar 1962.° Árið 1967 var
einna fyrst lýst notkun hjartabíla (mobile
coronary care unit) og gildi þeirra til
lækkunar dánartölu.25 Framfarir hafa
jafnframt orðið á sviði lyfjameðferðar,
einkum í meðhöndlun hjartsláttartruflana.
Athuganir á dánartölu fyrir og eftir til-
komu hjartagæsludeilda hafa mjög víða
verið gerðar.5 7 8 12 1*5 18 19 20 28 29 Nú þegar
hafa birst þrjár athuganir á afdrifum
kransæðasjúklinga á íslenskum sjúkra-
húsum.30 37 38 Líta ber á könnun þessa sem
framhald þeirra. Tilgangur hennar var
einnig sá, að kanna tíðni ýmissa áhættu-
þátta og rannsaka dánartölu sjúklinga-
hópsins eftir tilurð hjartagæsludeildar á
Borgarspítala.
RANNSÓKNAR AÐFERÐ
OG EFNIVIÐUR
Athugaðar voru sjúkraskrár 330 sjúkl-
inga, sem lágu á Borgarspítala 1972-1975.
Ár þessi voru valin vegna þess, að þá var
* Frá lyflækningadeild Borgarsnítala.
Unnið með styrk frá Vísindasjóði Borgarspítala.
Barst ritstjórn 10/4/79. Send í prentsmiðju
20/4/79.
færð sérstök sjúkraskrá fyrir hjarta-
gæsludeild auk venjulegrar sjúkraskrár
fyrir alla þá, er innlagðir voru vegna
gruns um kransæðastíflu. Upplýsingar
þær, sem hér verður um fjallað, eru að
mestu fengnar úr hjartagæsluskránum,
sem voru sérhannaðar fyrir tölvuvinnslu.
Hjartagæsludeild spítalans tók til starfa í
febrúar 1971. Deildin hafði á þessum ár-
um á að skipa 14 rúmum, þar af þremur
tengdum hjartarafsjá (monitor). Tveir
sérfræðingar og einn aðstoðarlæknir störf-
uðu á deildinni, og söfnuðu þeir unnlvs-
ingum. Hjúkrunarkonur voru sjö. Flestir
sjúklinganna voru meðhöndlaðir á þessari
deild, en nokkrir á giörgæsludeild snital-
ans, ef ekki var rúm laust á hjartagæslu-
deild. Voru þar einnig hjartarafsiár til-
tækar. Loks lágu fáeinir á almennum
deildum, og voru beir allir eldri en 70
ára.
Við greininffu var be'tt skilmerkjum
Aibiógaheilbrigðisstofnunarinnar, sem
bvggð er á siúkrasövu. hvptaeildnm,
hiartah'nuriti og krufningu.34 Hefnr bess-
um ati-iðum áð”r ver’ð lúst í T.æknablað-
inn.37 Rannsóknin tekur einnneis til beirra
siúklinga, er töldust hafa ótvíræ^a Vrans-
æðastíflu samkvæmt þessum skilmerkj-
um.
Fiöldi siúklinea revndict 306. Fiöl'4’ inn-
lagna veena kransæða«t.íflu var 330. ng
er reibnað mpð beirri tnlu. nema annars
sé getið Tnnlaenir kaNa vnru 253 ng
kvenna 77. Sextán siúV]ingar vi.stnðnst
tvívegis vpina siúlrdnmsins ng finrir brí-
veeis. Pk>-áð SÍÚkdnmstilfe]li í skvrslum
snítalans voru nnkbuð fleiri. en beir. sem
umfram vnrn. revndnst flestir svn v-egna
ranerar sbráninoar eftir sú'Adémaflekkun
A Ibinðabeilbricrðismálastnfniinarinnar en
hrfáir siúblingar höfðu ekbj Óvcmiandi
bransæðastiflu o? var bví slennt J-Tóriir-
inn var ekki valinn. en að öðru jöfnu