Læknablaðið - 01.07.1979, Qupperneq 12

128
LÆKNABLAÐIÐ
í áðurnefndum rannsóknum á Borgar-
spítala og Landspítala reyndust horfur
kvenna hins vegar nokkru lakari og eru
nokkrir höfundar þeim sammála.12 22
Heildardánartalan var 21.8% og telst það
viðunandi árangur og má til samanburðar
vísa í töflu X, þar sem getið er niður-
staðna úr öðrum athugunum (table X).
Ekki eru þó allar þessar rannsóknir sam-
bærilegar, t. d. voru sjúklingar Lawries
allir yngri en 70 ára.18 Dánartala sjúkl-
inga á sama aldri á Borgarspítala var
16-4. Ólíklegt er, að unnt sé að lækka dán-
artölu að marki við óbreytt skipulag
sjúkraflutninga. Hins vegar má vænta
bætts árangurs, ef sjúkra-bílar væru bún-
ir hjartagæslutækjum og meðferð hafin á
heimili sjúklings.27 Fjörutíu prósent sjúkl-
inga létust fyrsta sólarhringinn, og er það
svipað og í fyrri rannsókn,80 en tölur frá
öðrum sjúkrahúsum eru frá 15 til 60%.^
Séu hins vegar öll tilfelli bráðrar krans-
æðastíflu höfð í huga, hefur verið sýnt
fram á, að um 40'% dauðsfalla verða á
fyrstu klukkustund eftir byrjun ein-
kenna.21 Ekki reyndist munur á dánar-
tölu þeirra, sem fengið höfðu kransæða-
stíflu áður og hinna, er fengu hana í
fyrsta sinn. Hafa margir komist að sömu
niðurstöðu,12 en aðrir, þar á meðal fyrri
rannsóknir hérlendis, hafa sýnt fram á
verri horfur þeirra, er fengið hafa krans-
TABLE X. The mortality of myocadial infarction
in sevcral rccent studies.
A gcn.mcd. ward n Dicd % Cor.care unit n Dicd %
Killip (1967) 100 30.0 250 27.6
Lawrie (1967) — 22.0 400 17.5
Lundman (1969) 137 35.0 133 17.0
Norris et al. (1969) 545 20.0 300 17.0
Bloomfield et al. (1970) 100 33.0 100 16.0
Chapman (1970) 1057 35.6 376 23.9
Nielsen (1970) 1665 33.0 300 23.0
Christensen (1971) 244 41.4 171 17.6
Pedersen (1971) 436 37.2 960 25.2
Thorsteinsson et al.
(1973) 157 21.0 94 23.4
Astvad et al. (1974) 603 39.0 1108 41.0
Lindholm et al. (1976) 603 38.6 1108 41.4
Pedersen et al. (1976) 422 35.8 785 20.6
Thordarson and
Baldvinsson (1969) 414 29.0 — —
Present study — — 330 21.8
æðastíflu áður.30 37 Tíðni ítrekaðrar krans-
æðastíflu var 31.8%, sem er hærri tala en
í þeim athugunum, sem áður hafa verið
gerðar hér á landi.
Tuttugu og níu prósent sjúklinga voru
taldir hafa háþrýsting. Sambærilegar töl-
ur liggja fyrir úr svipuðum rannsóknum,
til dæmis höfðu 25% karla háþrýsting í
hópi 2008 kransæðastíflusjúklinga í Sví-
þjóð.12 Margar ferilrannsóknir (prospec-
tivar) hafa sýnt, að háþrýstingur er ef til
vill sá áhættuþáttur, er mestu máli skipt-
ir fyrir kransæðasjúkdóm-32 í hópskoðun
Hjartaverndar voru 26.6% karla og 20.8%
kvenna 34-61 árs talin hafa háþrýsting.31
Tólf prósent sjúklinga fengu greininguna
sykursýki, en talið hefur verið, að um
10% þjóðarinnar hafi skert sykurþol.10
Niðurstöður úr hóprannsókn Hjarta-
verndar liggja enn ekki fyrir, og verða
engar ályktanir dregnar af þessum niður-
stöðum um gildi skerts sykurþols sem
áhættuþáttar í þessum hópi. Reykingar
reyndust tíðari í yngri aldurshópum og
hefur svo einnig reynst annars staðar.12
Óvíst er þó, að þessi aldursmunur skýri
lægri dánartölu í hópi reykingamanna.37 38
Tuttugu og níu af hundraði reyndust hafa
há kólesterólgildi í sermi (5: 300 mg/100
ml), en 30% í fyrri rannsókn á Borgar-
spítala. Meðaltal kólesteróls reyndist vera
278 mg./lOO ml., en var 225 mg./lOO ml- í
hóprannsókn Hjartaverndar.14 32 Eins og
kunnugt er, mælist kólesteról hærra hér-
lendis en víðast hvar annars staðar,14 og
virðast Kirjálar í Finnlandi meðal þeirra
fáu, sem reynst hafa ofjarlar okkar í því
efni. Þriglyseriðar hafa hins vegar mælst
lægri hér en í Svíþjóð og Danmörku.14
Meðaltal í Hjartaverndarrannsókninni var
94 mg./lOO ml. í hópi karla 34-61 árs, en
var 128 í þeim hópi, er hér var athugaður.
Tuttugu og tveir af hundraði höfðu þrí-
glyseríðagildi hærri en 150 mg./lOO ml.,
en aðrir hafa fundið mun hærri tölu í
hópi kransæðasjúklinga eða allt að 80%.4
Gildi hækkaðra þríglyseríða sem áhættu-
þáttar er umdeilt-12 Tæplega 30% karla
reyndust of feitir, og er það í samræmi
við niðurstöður Hjartaverndar frá 1967
til 1968, þar sem 35% karla 34-61 árs
reyndust of feitir samkvæmt sömu skil-
greiningu.33