Læknablaðið - 01.10.1979, Síða 30

240
LÆKNABLAÐIÐ
voru aðeins tveir alkóhólistar, karlmenn,
en kvíði og þunglyndi voru höfuðeinkenni
hjá 10 sjúklingum.
Kynskipting í sjúkdómaflokkum var
jöfn, nema fyrir sjúkdóma í hreyfikerfi og
hjá sjúklingum með heilabilun. Aðeins
tveir karlmenn reyndust hafa sjúkdóma í
hreyfikerfi sem aðalorsök innlagningar-
beiðni, en hins vegar voru karlmenn í meiri
hluta þess hóps, sem hafði heilabilun á háu
stigi, eða 17 karlmenn á móti 8 konum.
ÚRLAUSNIR
Þær úrlausnir, sem hægt var að veita,
eru sýndar á töflu III. Helmingur þeirra
sjúklinga, sem vitjað var, voru lagðir inn á
sjúkrahús innan þriggja mánaða. Af þeim
reyndust 14 sjúklingar hafa það bráð
vandamál, að þau leiddu til innlagnar á
vakthafandi lyflæknisdeild í borginni, þótt
vandamálin væru þess eðlis, að heimilis-
læknar æsktu innlagnar á öldrunarlækn-
ingadeild. Á deildina voru lagðir inn 36
sjúklingar.
TABLE III
Management arrangement following home visit
to 100 geriatric referrais
Admission to geriatric unit 36
Emergency admission to general medicine 14
On Waiting list 15
Follow-up in outpatients 13
Admitted to the day hospital 8
Home help provided 9
A drug prescribed 2
No help wanted 3
100
Á biðlista deildarinnar fóru hins vegar
nöfn 15 sjúklinga, og var þar í flestum
tilvikum um svokallaðar sumarleyfisinn-
lagnir að ræða, þar sem aðstandendur eða
heimilishjálp viðkomandi sjúklings vildu
tryggja vistun á öldrunarlækningadeild,
meðan á sumarleyfum eða öðrum forföll-
um þeirra stæði,
I apríl 1979 var hafin starfræksla dag-
spítala á öldrunarlækningadeild Landspít-
alans. Unnt reyndist að sinna vandamálum
8 sjúklinga með innlögn á þá deild án þess
að til innlagnar á legudeild kæmi áður.
Vandamálum 13 sjúklinga var hægt að
sinna með frekari rannsókn og viðtali á
göngudeild, og 9 sjúklingum nægði að fá
aukna heimilishjálp. Tveimur sjúklingum
nægði ávísun á lyf, og þrír höfnuðu frekari
aðstoð.
SKIL
Þótt aldraðir sjúkir noti að jafnaði um
30—40% af sjúkrarúmum legudeilda
sjúkrahúsanna, hefur stór hluti þeirra, sem
eru aldraðir og sjúkir verið að verulegu
leyti utanveltu við heilbrigðiskerfi lands-
manna. í könnun Jóns Gunnlaugssonar
læknis meðal 25 heimilislækna í Reykjavík
árið 1978, var talið, að um 500 aldraðir
sjúkir dveldu i heimahúsum, og að nær
helmingur þeirra þyrfti aðstoðar við á sér-
stökum stofnunum. í könnun þessari var
tekið fram, að aðgangur að bráðaþjónustu-
rúmurn sjúkrahúsanna væri yfirleitt góður,
en vandamál þessa sjúklingahóps væri þess
eðlis, að þau yrðu ekki leyst sem skyldi,
nema á sérstökum deildum.3 Þessi hópur
aldraðra sjúkra hefur annaðhvort búið við
erfiðar aðstæður í heimahúsum eða vistazt
á sérstökum stofnunum (elli- og dvalar-
heimilum) í einkaeign, þar sem rekstrar-
sjónarmið hafa óhjákvæmilega áhrif á
meðferð þessara vandamála.
Á ráðstefnu um heilbrigðisþjónustu fyrir
aldraða, sem haldin var á vegum lækna-
ráða sjúkrahúsanna þriggja í Reykjavík
vorið 1978, töldu forsvarsmenn legudeilda
sjúkrahúsanna, að aldraðir lasburða tepptu
sjúkrarúm deildanna og kæmu þannig í
veg fyrir eðlilega nýtingu þeirra. Aldraðir
nýta að jafnaði um þriðjung sjúkrarým-
anna, og þótt meðallegutími sjúklinga hafi
stytzt og langlegusjúklingum fækkað á
undanförnum árum, eru langlegusjúkling-
ar enn 6—9% af heildarsjúklingafjölda
þessara deilda. Vegna örari umsetningar á
þessum deildum nýta langlegusjúklingar
um þriðjung af heildar legudagafjölda
þeirra.0 Læknar skurð- og lyflæknisdeilda
sjúkrahúsanna í Reykjavík ályktuðu, að ef
unnt væri að leysa vistunarvanda þessara
langdvalarsjúklinga, þyrfti ekki að auka
sjúkrarými deildanna á næstu árum.
Tilurð þessara vandamála hefur verið
með líkum hætti meðal nágrannaþjóða
okkar. Þróun sjúkrahúsanna hefur verið
í átt til meiri sérhæfingar og jafnframt
sýnt vaxandi afkastagetu á undanförnum
áratugum, en á sama tíma hafa hin fjöl-