Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.2007, Blaðsíða 45

DV Helgarblað föstudagur 2. febrúar 2007 45
Þ
jóðin horfði á Grétar
Mar Jónsson skipstjóra
minnka um mörg
númer. Hann segir
hlæjandi að það hafi
víst ekki farið framhjá
mörgum, enda hefur
hann oft þurft að koma fram í fjöl-
miðlum starfa sinna vegna.
„Ég byrjaði að fitna eftir tvítugs­
aldurinn, en þegar ég varð skipstjóri
22 ára gamall hætti ég að vinna!“ seg­
ir hann og skellihlær. „Þá hætti ég
nefnilega að púla og puða og gerði
það sem skipstjórar gera; sat á rass­
inum og sagði öðrum til! En ég hætti
hins vegar ekkert að borða...“
Hann segir það kannski mega
flokkast undir galla að kokkar á skip­
um séu ævinlega frábærir matreiðslu­
menn „... og ég hef átt því láni að fagna
gegnum tíðina að vera með góða
kokka. En ég hafði svo sem reynt að
grennast,“ bætir hann við. „Tvívegis
fór ég í megrunarprógramm í Hvera­
gerði upp á vatn og gras og náði þar
ágætis árangri einu sinni. Þá missti ég
einhver fimmtán kíló og hélt áfram að
léttast eftir að ég kom heim. Á einu
ári náði ég af mér 27 kílóum, en var
ekki lengi að bæta þeim á mig aftur á
skömmum tíma. Megrunarkúrar hafa
aldrei gefist mér vel.“
Hann segist í raun ekki hafa haft
val þegar honum bauðst að fara í hjá-
veituaðgerðina, sem hann kallar bara
„offituaðgerð“.
„Ég var kominn með áunna syk­
ursýki og fæturnir voru farnir að gefa
sig. Það segir sig sjálft að þegar mað­
ur er að bera um 100 kíló af umfram­
þunga, þá gefur eitthvað sig. Ég var
farinn að misstíga mig oft með þeim
afleiðingum að ég tognaði á fæti og
það var fyrir tilstilli systur minnar að
ég kynnti mér þessar aðgerðir. Þeg­
ar mér bauðst fyrst að fara í aðgerð­
ina var ég staddur úti á sjó, svo hún
frestaðist um tvö ár.“
Með blóðsykur eins og
heilbrigðir
En í aðgerðina fór hann fyrir
fimmtán mánuðum og nú er hann 64
kílóum léttari en þá.
„Mér fannst þessi aðgerð lítið
mál,“ segir hann. „Ég vaknaði rúmum
tveimur tímum eftir hana og var hent
heim þremur dögum síðar. Auðvitað
var ég slappur fyrst á eftir eins og ger­
ist og gengur, var á fljótandi fæði sem
ég setti ofan í mig eftir klukku og létt­
ist um 18 kíló á fyrstu þremur vikun­
um. Það var skrýtið að þurfa að borða
til að lifa en ekki eins og áður: að lifa
til að borða!“ segir hann og hlær sín­
um smitandi hlátri.
Grétar Mar segir helstu breyting-
una á lífi sínu vera þá að hann sé al-
gjörlega laus við of háan blóðþrýsting
sem hafði háð honum, sem og sykur-
sýkina.
„Ég tek reyndar tvær töflur á dag,
en sykurmagnið í blóði hjá mér er það
sama og hjá heilbrigðum einstakl­
ingi,“ segir hann bara nokkuð stoltur.
„Ég hef alveg fylgt ráðum læknanna –
nema því að mæta í eftirlit, því ég er
svo oft úti á sjó þegar ég á að hitta þá!
Lystin hefur verið að smá aukast og ég
get borðað allan mat – en ekki magn
í neinni líkingu við það sem áður var.
Það má þó segja að ég sé ekki kom­
inn í alvöruúrslitin ennþá. Ég þoli að
missa tuttugu kíló í viðbót og þá þarf
ég virkilega að breyta um lífsstíl. Þá
þarf ég að gæta þess að borða rétt og
hreyfa mig.“
Grétar Mar er svo elskuleg persóna
að manni dettur ekki í hug að hann
hafi nokkru sinni orðið fyrir aðkasti
vegna yfirþyngdar.
„Jú, jú, ég fékk alveg skot frá félög­
unum, en ég lét það nú ekki á mig fá.
Það dugði ekkert svoleiðis á mig!“ segir
hann og hlær. „Mér fannst yfirþyngdin
aldrei há mér í félagslífi og ég var virk­
ur í félagsmálum, sat í mörgum stjórn­
um og var ekkert að fara í felur.“
Fimm ónothæf jakkaföt
í skápnum
Grétar Mar dvaldi á Reykjalundi
í nokkrar vikur áður en að aðgerð-
inni kom og segir meðferðina þar afar
góða. Því hvort hann sé kominn með
fatadellu eftir að hafa misst svona
mörg kíló svarar hann:
„Nei, en þetta er vissulega svolít­
ið kostnaðarsöm breyting! Þegar ég
hafði misst fyrstu tuttugu kílóin fjár­
festi ég í nýjum fötum. Tuttugu kíló­
um síðar voru þau orðin of stór og
enn einum tuttugu kílóunum síðar á
ég nú fimm, nánast ónotuð, jakkaföt
inni í skáp! Flestallar skyrturnar mín­
ar eru líka orðnar of stórar, en mað­
ur horfir nú ekki í peninginn þegar
manni líður svona miklu betur.“
Og Grétar Mar þarf ekki að hugsa
sig um þegar hann er spurður hvort
hann mæli með því að of þungt fólk
fari í hjáveituaðgerð:
„Já, alveg tvímælalaust. Ég held að
þetta sé ódýr forvarnaraðgerð, því oft
eru fætur þeirra of þungu farnir að gefa
sig og fólk komið á hækjur eða í hjóla­
stól. Það er dýrt fyrir samfélagið. Ég
hvet alla sem eiga við offituvandamál
að stríða að kynna sér þessar aðgerðir.
Í mínu tilviki öðlaðist ég nýtt líf.“
annakristinedv.is
nýtt líf
læknaðist
af sykursýki
„Ég held að þetta
sé ódýr forvarnar­
aðgerð, því oft
eru fætur þeirra
of þungu farnir að
gefa sig og fólk
komið á hækjur
eða í hjólastól. Það
er dýrt fyrir sam­
félagið. Ég hvet
alla sem eiga við
offituvandamál að
stríða til að kynna
sér þessar aðgerð­
ir. Í mínu tilviki öðl­
aðist ég nýtt líf.“
Grétar Mar Jónsson
Margrét Óskarsdóttir gengur hratt á háu hælunum sínum. Hún er í mínípilsi og aðskorn-
um jakka, stærð 42. Þegar Margrét
var 28 ára, þriggja barna móðir var
hún 140 kíló. Hún segist hafa glímt
við offituvandamál frá barnsaldri, en
offita var fjölskylduvandamál.
„Við erum níu systkinin og glímd­
um öll við offitu, líkt og foreldrar okk­
ar,“ segir Margrét. „Ég reyndi alltaf
að vera undir hundrað kílóa þyngd­
inni, en það tókst sjaldnast. Þegar ég
tók ákvörðun um að fara í hjáveitu­
aðgerð og magaminnkun árið 2003
var ástandið orðið þannig að ég var
hætt að geta keypt á mig föt, var orð­
in mjög einangruð og átti orðið bara
þá vini sem komu til mín í heim­
sókn. Ég hafði verið í megrun alla
mína ævi,“ bætir hún við. „Það sem
hjálpaði mér að taka ákvörðun um
að fara í þessa aðgerð var það að mér
var farið að líða svo illa andlega að ég
leitaði til Ólafs Þórs Ævarssonar geð­
læknis og það er honum að þakka að
ég dreif mig í að gera eitthvað í hlut­
unum. Heilsan var líka farin hjá mér
vegna þyngslanna; fæturnir báru
mig ekki lengur og andleg og líkam­
leg heilsa hefði ekki geta orðið verri.
Ég tók mér heilt ár í andlegan undir­
búning áður en að aðgerðinni kom.“
Dreymdi um að komast í
gallabuxur
Á því ári léttist hún um 30 kíló en
bætti þeim og tíu kílóum að auki við
á tveimur mánuðum.
„Það háði mér gríðarlega. Ég var
komin í stærð 60 í fatnaði og hafði í
raun ekki meiri væntingar til árang­
urs aðgerðarinnar en þær að ég gæti
kannski einhvern tíma farið í míní­
pils eða gallabuxur, farið í gönguferð­
ir með börnunum mínum og minnk­
að gigtar­ og geðlyfin sem héldu mér
gangandi.
Svo vonaðist ég auðvitað til að
eignast vini og aðdáun karlmanna,
sem mér sýnist vera komin núna,“
segir hún og brosir glaðlega, enda
hafa nokkrir karlmannanna sem
leið eiga framhjá okkur gefið henni
auga. „Erfiðast við að fara í aðgerð­
ina myndi ég segja að hafi verið að
kveðja besta og dyggasta vin minn
alla ævi: átfíknina. Þessi aðgerð er
mjög flókin og maður þarf að breyta
mataræði og lífsstíl algjörlega. Ég
var tiltölulega fljót að ná mér eft­
ir aðgerðina og fékk mikla hjálp frá
fólkinu mínu og geðlækninum mín­
um. En aðgerðin breytti lífi mínu
mun meira en ég hafði átt von á og
það á jákvæðan hátt. Það var mik­
ið ævintýri þegar ég eignaðist fyrsta
hjólið og nú syndi ég líka og geng
mikið, en aðalbreytingin finnst mér
vera sú að geta farið í hvaða verslun
sem er að kaupa föt.“
rimlarnir féllu
Hún segir að í raun líði sér eins og
hún hafi losnað úr rammgerðu búri.
„Ég er laus úr líkama sem ég vildi
ekki vera í; það var eins og að losna
úr rimlabúri. Mér þykir mjög vænt
um þær breytingar sem orðið hafa
á lífi mínu og sjálfri mér. Ég er nú 42
ára og ætla mér ekki að verða grind­
horuð, en ætla að láta mér líða vel.
Mér finnst stórkostlegt að vera kom­
in í fasta vinnu og vera ekki öryrki
lengur.“
Margrét segist mæla með aðgerð
sem þessari fyrir þá sem hafa átt við
offitu að stríða í langan tíma.
„En ekki þá sem þyngjast mikið
í einhvern afmarkaðan tíma,“ seg­
ir hún með áherslu. Þetta er flók­
in og erfið aðgerð, en fólk sem er
í sömu sporum og ég var, er með
brotna sjálfsmynd, það á rétt á að
öðlast betra líf eins og ég hef feng­
ið að njóta. Það hjálpaði mér mikið
að taka ákvörðun um að fara í að­
gerðina að hlusta á reynslusögur
annarra og ég mæli með því að þeir
sem eru að velta þessari aðgerð fyr­
ir sér leiti til þeirra sem geta hjálp­
að þeim.“
Úr stærð 60 í 42
MarGrét óskarsDóttir
„Ég hafði í raun ekki
meiri væntingar til
árangurs aðgerðar­
innar en þær að ég
gæti kannski ein­
hvern tíma farið í
mínípils eða galla­
buxur, farið í göngu­
ferðir með börn­
unum mínum og
minnkað gigtar­ og
geðlyfin sem héldu
mér gangandi.“