Læknablaðið - 15.08.1984, Blaðsíða 57

LÆK.NABLAÐID
211
Tvíburum reiðir betur af en jafnþungum
einburum (sjá töflu II). Sennilega stafar þetta
af því að tvíburarnir eru þroskaðri en þyngdin
bendir til.
Pó að meðalþyngd íslenskra barna sé sú
sama árin 1972-76 og 1977-81 þá er dreifingin í
þyngdarflokkana mismunandi (sjá töflu III). Á
síðara tímabilinu eru færri börn í léttustu og
þyngstu flokkunum, þar sem áhættan er mest.
Þetta leiðir til þess að um 20 % af heildar-
lækkun burðarmálsdauðans milli þessara
tveggja tímabila má skýra með breyttri dreif-
ingu í þyngdarflokka. Þessi þáttur er þó
samtvinnaður öðrum þáttum sem getið var um
í síðustu grein (3).
Lengd
Skráningu á lengd vantaði hjá 80 börnum á
þessu árabili (0,18%) og er því ekki eins
vandlega skráð og þyngdin. Athyglisvert er að
38 þessara barna, eða tæpur helmingur, létust
á burðarmáli og var allur þorri þeirra andvana
fæddur. Skýrir það að hluta ástæðuna fyrir
þessari vanskráningu.
Mynd 2 sýnir tengsl burðarmálsdauðans við
lengd nýburans. Svo sem vænta mátti er hér
um sama fyrirbæri að ræða og við þyngdina,
þ.e.a.s. burðarmálsdauði lækkar með vaxandi
lengd, að vissu marki, og er lægstur hjá
börnum sem eru 52-56 sm löng við fæðingu.
Burðarmálsdauði vex á ný hjá lengri börnum,
og eru ástæður hinar sömu og getið var í
tengslum við þyngdina.
Meðallengd nýbura var 51,6 sentimetrar.
Höfuðummál
Söfnun upplýsinga um ummál höfuðs hófst
árið 1975. Af þeim ástæðum liggja einungis
fyrir upplýsingar um höfuðummál hjá 29610
börnum árin 1975-81, sem eru 98,7 % af
fæddum börnum þessi ár.
Tafla IV sýnir ummál höfuðs hjá þeim
börnum sem lifðu af burðarmál. Ástæðan fyrir
því að börn sem létust á burðarmáli eru
undanskilin er sú að víða skortir upplýsingar
um höfuðummál hjá þeim börnum, einkum
þeim er fæddust andvana. Þetta er skiljanlegt
þar sem höfuðlag þeirra breytist iðulega þann-
ig að mælingar verða ekki marktækar. Einnig
má vekja athygli á því að einmitt í þessum
hópi eru börn með mikla vanskapnaði, t.d.
»anencephalus« og »hydrocephalus«.
Höfundum er ekki kunnugt um að fyrir liggi
upplýsingar um höfuðummál nýbura á íslandi
og telja því ástæðu til að birta þær nið-
urstöður sem tafla IV sýnir.
Sambandið milli þyngdar annars vegar og
lengdar og höfuðummáls hins vegar er sýnt á
Af 1000 fæddum
Sentimetrar
Grömm
Mynd 3. Samband pyngdar annars vegar og höf-
udummáls og lengdar hins vegar.